الماس دریای نور کجاست | تاریخچه، قیمت و وزن

دریای نور نام الماس گران‌قیمت و باشکوهی است که به‌عنوان بزرگ‌ترین الماس صورتی جهان به حساب می‌آید و هم‌اکنون در موزه جواهرات ملی ایران در بانک مرکزی نگهداری می‌شود. دریای نور یکی از بزرگ‌ترین الماس‌های تراش‌خورده در جهان است که وزن آن ۱۸۶ قیراط (معادل ۳۶٫۴ گرم) تخمین زده می‌شود. الماس دریای نور به رنگ صورتی کم‌رنگ است که در کمتر الماسی به چشم می‌خورد و در حال حاضر در مجموعه جواهرات تاج ایرانی بانک مرکزی ایران در تهران نگهداری می‌شود. وقتی صحبت از الماس‌های با اهمیت تاریخی می‌شود، هیچ الماسی نمی‌تواند از دریای نور پیشی بگیرد.

این سنگ بزرگ‌ترین الماس صورتی و یکی از قدیمی‌ترین الماس‌های صورتی در جهان به حساب می‌آید که از دو طرف تراش خورده و تمام سطوح آن صاف و یکنواخت است؛ هرچند در یک سمت آن عبارت «سلطان صاحبقران فتحعلی‌شاه قاجار ۱۲۴۴» حک شده است. دریای نور دارای تاریخ غنی، میراث سلطنتی و داستان‌های جذابی است که همگی به جذابیت و ارزش آن می‌افزایند.

الماس دریای نور ، بزرگترین الماس صورتی دنیا

الماس دریای نور، بزرگ‌ترین الماس صورتی دنیاست که تا کنون دیده شده است. این الماس دارای وزنی بین ۱۷۵ تا ۱۹۵ قیراط است که از نظر اندازه، پاکی و رنگ یکی از بی‌نظیر‌ترین الماس‌های دنیا محسوب می شود. الماس دریای نور در حال حاضر روی یک پیش‌کلاه به عنوان بخشی از جواهرات سلطنتی در خزانه جواهرات ملی ایران نگهداری می‌شود. این سنگ بی‌نظیر علاوه بر مشخصات فیزیکی خاصی که دارد، دارای پیشینه تاریخی بسیار طولانی است که بر اهمیت این سنگ افزوده است.

در سال ۱۳۴۷ ه.ش. تیمی از طرف دانشگاه سلطنتی تورنتوی کانادا برای بررسی گنجینه جواهرات خزانه ملی، وارد ایران شدند و تحقیقات گسترده‌ای روی جواهرات ایران انجام دادند. نتایج این تحقیقات در قالب یک کتاب با نام جواهرات سلطنتی ایران به چاپ رسید. اطلاعاتی که در این نوشته موجود است بر اساس مطالب این کتاب می‌باشد.

تاریخچه ورود الماس دریای نور به ایران

الماس دریای ‌نور به همراه کوه نور و تعداد زیادی از سنگ‌های قیمتی در لشکرکشی نادرشاه افشار به هندوستان در سال ۱۷۳۹ م. مصادف با ۱۱۱۸ ه.ش. وارد ایران شد. نادرشاه نام‌های کوه نور و دریای نور را برای آن‌ها انتخاب کرد. طبق مستندات موجود الماس دریای نوری که نادرشاه به ایران آورد از دریای نوری که اکنون در خزانه ملی جواهرات می‌باشد بزرگ‌تر بوده که در ادامه به این مساله می‌پردازیم. الماس کوه نور طی اتفاقاتی از ایران خارج شد و در حال حاضر روی تاج ملکه مادر در انگلستان قرار دارد. این تاج به همراه سایر جواهرات خاندان سلطنتی انگلستان در برج لندن نگهداری می شود.

الماس دریای نور در اختیار پادشاهان قاجار

بعد از مرگ نادرشاه این الماس توسط آغا محمدخان قاجار ضبط شد و در بین شاهان سلسله قاجار دست به دست شد. اولین نوشته‌ها درباره این سنگ متعلق به سِرهارفورد جونز بریجز، می‌باشد. لطفعلی‌خان زند از سرهارفورد درخواست کرده بود تا نماینده او در زمینه فروش برخی جواهرات سلطنتی باشد.

سرهارفورد اولین بار در سال ۱۱۷۰ ه.ش. این الماس را دید و مطالبی را درباره آن با این مضمون مکتوب کرد:” دریای نور  یک سنگ تراش‌خورده به شکل تِیبل یعنی مستطیلی با سطح صاف، رنگ صورتی و به زلالی آب می باشد که از نظر شکل و اندازه و رنگ و پاکی با سنگ گِرَند تِیبل که تاورنیه آن را در سال ۱۶۴۲ م. مصادف با ۱۰۲۱ ه.ش. در هندوستان دیده، مطابقت می کند”.

در آن زمان دریای نور به همراه یک الماس دیگر به نام تاجِ ماه روی بازوبند لطفعلی‌خان زند قرار داشت. اگر این سنگ همان گرند تیبل باشد حدود ۴۰۰ سال از اولین باری که دیده شده می‌‌گذرد و یکی از تاریخی‌ترین الماس‌های دنیا می باشد.

با تغییر مُد و نحوه پوشش لباس و جواهرات، پادشاهان دیگر از بازوبندهای الماس نشان استفاده نمی‌کردند. بنابراین الماس دریای نور در کاخ گلستان بدون استفاده باقی‌ماند. تا اینکه در سال ۱۹۰۲ م. مصادف با ۱۲۸۱ ه.ش. به صورت یک پیش‌کلاه روی کلاه مظفرالدین شاه در هنگام سفرش به انگلستان دیده شد.

بعد از به قدرت رسیدن رضاشاه، او نیز از این جقه چندین بار استفاده کرد و بعد از آن هم به همین صورت باقی‌ ماند.

الماس دریای نور چند قیراط است؟

تعیین وزن دقیق دریای نور امکان ندارد؛ زیرا نمی‌توان این الماس را بدون ایراد خدشه به آن، از محل کنونی خود جدا کرد. بنابراین، وزن ۱۸۶ قیراط (معادل ۳۶٫۴ گرم) بر اساس ابعاد و چگالی آن تنها برآورد متخصصان است. برخی کارشناسان وزن این سنگ را بین ۱۷۵ تا ۱۹۵ قیراط تخمین زده‌اند.

 با این حال، «ادوین استریتر» (Edwin Streeter) در کتاب خود با نام «الماس‌های بزرگ جهان» که برای اولین بار در ماه مه ۱۸۸۲ میلادی منتشر شد، اظهار می‌کند که دریای نور سنگی باشکوه از پاک‌ترین آب‌ها است و درخشش تقریبا بی‌نظیری دارد و کاملا شایسته نام دریا یا رودخانه نور است. این الماس همیشه در ایران با نام دریای نور شناخته می‌شود که وزن آن ۱۸۶ قیراط است و در کمال تعجب، وزنی مشابه الماس کوه نور دارد که قبل از تراش مجدد در انگلیس، به این وزن بود.

دریای نور، الماسی برش‌خورده به رنگ صورتی کم‌رنگ و ابعاد ۴۱٫۴۰×۲۹٫۵۰×۱۲٫۱۵ میلی‌متر است که وزن تقریبی آن به ۱۸۶ قیراط می‌رسد. شفافیت الماس دریای نور به‌عنوان یک الماس گولکندا باید استثنایی باشد که ادوین استریتر آن را سنگی باشکوه از پاک‌ترین آب‌ها و درخشش بی‌همتا توصیف می‌کند. به نظر می‌رسد این الماس کاملا خالص و با شفافیت زیاد است که از ویژگی‌های بهترین الماس‌های گولکندا محسوب می‌شود.

«سر جان مالکوم» (Sir John Malcolm) که در اوایل قرن نوزدهم به ایران سفر کرد، در اتفاقی نادر موفق به دیدن تاج پادشاهی شد. او در کتاب خود به نام «طرح‌های ایران» در سال ۱۸۲۷ میلادی اشاره می‌کند که شاه ارزشمند‌ترین جواهرات خود از جمله دریای نور را به او نشان می‌دهد که از الماس‌های خالص‌ و منحصربه‌فرد در جهان محسوب می‌شود. او می‌افزاید:

    جواهرات دیگر نیز به‌طرز شگفت‌انگیزی فوق‌العاده هستند. دریای نور ۱۸۶ قیراط وزن دارد و به‌عنوان درخشنده‌ترین الماس جهان شناخته می‌شود. تاج ماه با وزن ۱۴۶ قیراط نیز الماس حیرت‌آوری است. این دو، الماس‌های اصلی یک جفت دستبند به ارزش تقریبی یک میلیون استرلینگ هستند. اندازه و ارزش این تاج نیز باورنکردنی است.

با توجه به مطالب فوق، سر جان مالکوم نه‌تنها تایید می‌کند که وزن سنگ دریای نور ۱۸۶ قیراط است، بلکه با اشاره به آن به‌عنوان خالص‌ترین الماس با بهترین درخشش در جهان، مهر تاییدی بر شفافیت الماس دریای نور می‌زند.

قیمت الماس دریای نور چقدر است؟

الماس دریای نور که قدمت آن به قرن هفدهم می‌رسد، نه‌تنها یکی از قدیمی‌ترین الماس‌های صورتی‌رنگ در جهان به حساب می‌آید، بلکه بزرگ‌ترین الماس صورتی است که تاکنون کشف شده است. الماس دریای نور و نورالعین که تصور می‌شود هر دو از «الماس لوح بزرگ» تراش خورده باشند، اولین و دومین الماس بزرگ در فهرست الماس‌های صورتی معروف جهان هستند. در واقع از اوایل دهه ۱۸۰۰ که این دو الماس تاریخی تراشیده شدند، این عنوان را در اختیار دارند.

با توجه به این واقعیت که الماس صورتی در ابعادی بسیار کوچک در طبیعت وجود دارد و وزن آن معمولا کمتر از یک قیراط و به‌ندرت بین یک تا ۵۰ قیراط یا بیشتر است، بعید به نظر می‌رسد که الماسی به بزرگی دریای نور دوباره کشف شود. این موضوع نشان‌دهنده افزایش قیمت الماس صورتی در حراجی‌های عمومی اخیر است؛ به‌خصوص در حراج الماس گراف صورتی با وزن ۲۴٫۷۸ قیراط که به قیمت باورنکردنی ۴۵٫۶ میلیون دلار آمریکا در سال ۲۰۱۰ میلادی فروخته شد و گران‌ترین الماسی محسوب می‌شود که تاکنون در یک حراجی به فروش رسیده است.