یادی از شاهرخ مسکوب – ایواره
«خلاصه اندیشههای سیاسی سیاسی تاریخی شاهرخ مسکوب را میتوان به گونهای تخمین زد که هم تاریخ حماسی ایران مهم و مؤثر تلقی میشد و هم آشنایی با آن بر همگان ضروری بود و هم زبان فارسی و آثار برجای مانده از آن عامل اصلی شناسایی هویت».
به گزارش ایواره، صفحه بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار به مناسبت 23 فروردین سالروز درگذشت شاهرخ مسکوب، مقاله ای از کتاب «هنرمندان نادر: سوگند معصومین فرهنگی و ادبی» اثر ایرج افشار را منتشر کرد. ، زیر نظر بهرام، کوشیار و آرش افشار، به کوشش محمود نیکویه (نشر دکتر محمود افشار، 1400، ج 2، ص 1416-1417) که در زیر می خوانیم: او نشان داد که قلمش رسا و توانا است. تحلیل مسائل اساطیری و حماسی پس از آن سوگ سیاوش (1351) را نوشت و یکی از نمادهای ماندگار اندیشه ایرانی را با جلوه هایی نو و قلمی تحلیلی تجدید کرد. پیش از آنها سوفوکل و آشیل به جهان باشکوه یونانی پرداخته بودند.
او از زمانی که فردوسی به روح تاریخی جهان زیبای ایرانی دست یافته است، دست بردار نیست. فردوسی مشوق او بود و غور در شاهنامه برایش جالب بود. وی در سال های اخیر چندین گفتار جداگانه در زمینه شاهنامه در زمینه های مختلف نوشته است که باید در یک مجموعه منتشر شود.
سومین کتاب ایرانی او ملیت و زبان نام داشت و اولین بار در دیار غربت منتشر شد. چون به خوبی میدانست که ماندگاری ایران در تاریخ وابستگی خاصی به زبان فارسی دارد و از بار دوم که آن را با نام فصیحتر هویت ایرانی و زبان فارسی منتشر کرد، بازنمایی بهتری داشت. درک اهمیت فرهنگی و زبان فارسی برای وحدت و یکپارچگی فرهنگی ایران جهانی شده است. با این حال در عنوان «هویت» آمده است.
از جمع بندی اندیشه های تاریخی-سیاسی وی می توان چنین تخمین زد که او تاریخ حماسی ایران را مهم و مؤثر و آشنایی با آن را برای همگان ضروری می دانست و زبان فارسی و آثار برجای مانده از آن را عامل اصلی شناخت هویت می دانست. در کتاب های دیگر او از جمله چند گفتار در فرهنگ ایرانی و یادداشت های دل نشین و دل نشین او رگه های درخشانی از این اندیشه به چشم می خورد.
آخرین کتاب او به نام مرتضی کیوان (1382) در تهران منتشر شد. او آن را به یاد مرتضی کیوان جمع آوری کرد و می خواست خاطره ای از زمانی که با مرتضی کیوان به سفر رفته بود، با درایت و شوق رهایی از آن وادی که سفری خواب آلود بود، به یادگار بگذارد. یادش را باید به یاد آورد.»
شاهرخ مسکوب، نویسنده، شاهنامه پژوه، مترجم و محقق در 20 آذر 1302 در بابل به دنیا آمد. از آثار او می توان به «معرفی رستم و اسفندیار»، «سوگ سیاوش: در مرگ و رستاخیز»، «در کوچه دوست»، «گفتگو در باغ»، «چند گفتار در فرهنگ ایران»، «پیکر قهرمان و ذهن خردمند»، «سفر در خواب» و … اشاره کرد. مسکوب در 13 آوریل 2005 در سن 82 سالگی در پاریس درگذشت.
انتهای پیام/