انحصار وراثت بدون شناسنامه متوفی

فقدان شناسنامه متوفی می تواند فرآیند انحصار وراثت را با چالش های حقوقی متعددی مواجه سازد، اما این مشکل به معنای مسدود شدن راه قانونی وراث برای بهره مندی از حقوق و دارایی های متوفی نیست. برای حل این مشکل، ورثه یا ذی نفعان می توانند با مراجعه به مراجع قضایی ذی صلاح، از جمله شورای حل اختلاف، برای استعلام اطلاعات هویتی متوفی از اداره ثبت احوال و در صورت لزوم، درخواست صدور شناسنامه المثنی اقدام کنند. این فرآیند، هرچند ممکن است زمان بر باشد، اما با پیگیری صحیح و ارائه مدارک مناسب، قابل انجام است و وراث می توانند به حق خود دست یابند.

گواهی انحصار وراثت سندی حیاتی است که پس از فوت یک شخص، وراث قانونی او و سهم الارث هر یک را به صورت رسمی تعیین می کند. این گواهی به وراث اجازه می دهد تا نسبت به تقسیم، انتقال یا هرگونه تصرف قانونی در اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول متوفی اقدام کنند. بدون این سند، بسیاری از امور مالی و حقوقی نظیر برداشت از حساب بانکی، انتقال سند ملک یا خودرو، و دریافت مستمری، با موانع جدی روبه رو خواهد شد. با این حال، یکی از دغدغه های رایج وراث، مواجهه با فقدان یا عدم دسترسی به شناسنامه متوفی است که می تواند به ظاهر، سد راه آغاز این فرآیند حیاتی به نظر برسد. این مقاله با هدف ارائه راهنمایی جامع و کاربردی، مسیر حقوقی دریافت گواهی انحصار وراثت را حتی در غیاب شناسنامه متوفی، تشریح می کند تا وراث بتوانند با آگاهی و اطمینان، این چالش را پشت سر بگذارند.

اهمیت حیاتی شناسنامه متوفی در فرآیند انحصار وراثت

شناسنامه متوفی به عنوان سند اصلی هویت، در فرآیند انحصار وراثت نقشی محوری و غیرقابل انکار دارد. این سند حاوی اطلاعات دقیق و جامعی است که برای احراز هویت متوفی، از جمله نام، نام خانوادگی، نام پدر، تاریخ تولد و شماره شناسنامه، ضروری است. این اطلاعات در تمامی مراحل قضایی و اداری، از ثبت درخواست تا صدور گواهی، به عنوان مبنای شناسایی قانونی شخص فوت شده مورد استفاده قرار می گیرد.

علاوه بر این، شناسنامه متوفی در تعیین و تأیید وراث قانونی و رابطه آن ها با متوفی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. اطلاعات مربوط به همسر و فرزندان که در شناسنامه ثبت می شود، به مراجع قضایی کمک می کند تا شجره نامه وراث را به دقت بررسی کرده و افراد ذی حق را شناسایی کنند. این امر به ویژه در مواردی که ابهاماتی در خصوص تعداد یا هویت وراث وجود دارد، حیاتی است و از بروز اختلافات آتی جلوگیری می کند. عدم وجود شناسنامه می تواند تردیدهایی را در هویت متوفی و روابط نسبی او ایجاد کرده و فرآیند احراز صلاحیت وراث را به تعویق بیندازد.

در کنار شناسنامه، سایر مدارک ضروری برای انحصار وراثت شامل گواهی فوت متوفی (صادرشده توسط اداره ثبت احوال)، استشهادیه محضری (برای تأیید وراث و عدم وجود وراث دیگر)، و مدارک هویتی تمامی وراث قانونی (شناسنامه و کارت ملی) است. تمامی این مدارک در کنار هم، پازل قانونی انحصار وراثت را تکمیل می کنند و به مرجع رسیدگی کننده این امکان را می دهند که با دقت و اطمینان کامل، گواهی انحصار وراثت را صادر کند.

سناریوهای رایج فقدان شناسنامه متوفی و ابعاد حقوقی آن

فقدان یا عدم دسترسی به شناسنامه متوفی می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که هر یک ابعاد حقوقی و راه حل های خاص خود را دارند. شناخت این سناریوها به وراث کمک می کند تا مسیر صحیح را برای رفع مشکل شناسایی کرده و اقدامات لازم را انجام دهند.

گم شدن یا از بین رفتن شناسنامه

این رایج ترین سناریو است که در آن شناسنامه متوفی در اثر حوادثی مانند آتش سوزی، سیل، سرقت، بی دقتی در نگهداری یا صرفاً گذشت زمان و فرسودگی، مفقود شده یا از بین رفته است. در چنین مواردی، شناسنامه متوفی به طور فیزیکی در دسترس نیست و وراث باید از طریق مراجع قانونی برای بازیابی اطلاعات هویتی او اقدام کنند.

عدم دسترسی وراث به شناسنامه

گاهی اوقات شناسنامه متوفی مفقود نشده، اما در دسترس تمامی وراث قرار ندارد. این وضعیت ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:

• اختلافات خانوادگی: در شرایطی که بین وراث اختلاف نظر یا تنش وجود دارد، یکی از آن ها ممکن است از ارائه شناسنامه متوفی خودداری کند.
• نگهداری توسط یکی از وراث: ممکن است یکی از وراث یا اعضای خانواده، شناسنامه را نگهداری کرده و سایرین از محل آن بی اطلاع باشند یا دسترسی به آن فرد نداشته باشند.
• عدم اطلاع از محل نگهداری: در برخی موارد، متوفی شناسنامه خود را در مکانی نگهداری می کرده که پس از فوت، هیچ یک از وراث از آن اطلاع ندارند.

در این سناریوها، اصل شناسنامه وجود دارد اما دسترسی به آن محدود است که نیازمند اقدامات قانونی برای الزام به ارائه یا استعلام اطلاعات است.

متوفی هرگز شناسنامه نداشته است

این مورد خاص تر است و معمولاً برای افراد بسیار سالخورده یا کسانی که در گذشته به دلیل زندگی در مناطق دورافتاده، شرایط خاص اجتماعی یا فرهنگی، یا عدم ثبت تولد در زمان خود، هرگز شناسنامه رسمی دریافت نکرده اند، اتفاق می افتد. در این حالت، فقدان شناسنامه یک موضوع جدید پس از فوت نیست، بلکه از ابتدا وجود داشته است. حل این مشکل پیچیده تر بوده و نیازمند اثبات هویت متوفی از طریق شهود، مدارک ثانویه (مانند عقدنامه قدیمی، اسناد ملکی، کارت پایان خدمت) و تأییدیه اداره ثبت احوال است.

ناقص بودن اطلاعات شناسنامه (مثلاً تنها کپی در دسترس است)

در برخی موارد، تنها یک کپی از شناسنامه متوفی در دسترس است و اصل آن مفقود شده است. گرچه کپی به تنهایی فاقد اعتبار قانونی برای انحصار وراثت است، اما می تواند حاوی اطلاعات مهمی باشد که به روند استعلام و درخواست المثنی کمک شایانی می کند. این کپی می تواند شامل شماره شناسنامه، تاریخ تولد، نام پدر و سایر جزئیات باشد که فرآیند شناسایی را تسهیل می کند.

مراحل گام به گام انحصار وراثت بدون شناسنامه متوفی

وقتی شناسنامه متوفی در دسترس نیست، فرآیند انحصار وراثت وارد یک مسیر خاص می شود که نیازمند دقت و پیگیری مراحل حقوقی مشخصی است. در ادامه، گام های لازم برای انجام این فرآیند تشریح می شود.

گام ۱: استعلام اطلاعات هویتی متوفی از اداره ثبت احوال از طریق شورای حل اختلاف

اولین و سریع ترین راهکار برای حل مشکل فقدان شناسنامه متوفی، درخواست استعلام از اداره ثبت احوال است. این اقدام معمولاً از طریق شورای حل اختلاف صورت می گیرد. شورای حل اختلاف، مرجعی است که صلاحیت رسیدگی به پرونده های انحصار وراثت با ارزش ماترک محدود را دارد و در این زمینه می تواند به وراث کمک کند.

نقش شورای حل اختلاف و فرآیند استعلام

یکی از وراث یا هر ذی نفعی که قصد پیگیری امور مربوط به انحصار وراثت را دارد، می تواند با مراجعه به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی، درخواست صدور گواهی انحصار وراثت را مطرح کند. حتی با وجود نقص مدارکی مانند شناسنامه متوفی، این دادخواست قابل ثبت است. در این مرحله، شورای حل اختلاف متوجه فقدان شناسنامه متوفی می شود و خود، به صورت مکاتبه ای و رسمی، از اداره ثبت احوال مرکزی درخواست استعلام اطلاعات هویتی متوفی را خواهد داشت. این استعلام شامل درخواست برای ارائه مشخصات کامل شناسنامه ای متوفی (نام، نام خانوادگی، نام پدر، تاریخ تولد، شماره شناسنامه، تاریخ و محل صدور) است.

مدارک لازم برای درخواست استعلام از شورا

برای طرح این درخواست در شورای حل اختلاف، وراث متقاضی باید مدارک زیر را ارائه دهند:

• گواهی فوت متوفی: اگر این گواهی موجود باشد، فرآیند را تسریع می کند. در غیر این صورت، شورای حل اختلاف می تواند ابتدا برای دریافت گواهی فوت نیز از ثبت احوال استعلام کند.
• مدارک هویتی وراث متقاضی: شامل اصل شناسنامه و کارت ملی متقاضی یا متقاضیان.
• فرم دادخواست انحصار وراثت: این فرم حتی با نقص شناسنامه متوفی باید تکمیل و ثبت شود. در بخش مربوط به شناسنامه متوفی، دلیل عدم ارائه ذکر می شود.
• استشهادیه محضری (در صورت نیاز): برخی شوراها ممکن است در همان ابتدا برای تأیید وراث، درخواست استشهادیه محضری کنند.

مدت زمان تقریبی و نتیجه استعلام

فرآیند پاسخگویی اداره ثبت احوال به استعلامات شورای حل اختلاف معمولاً زمان بر است و ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. این مدت زمان به حجم کاری ثبت احوال و پیچیدگی اطلاعات متوفی بستگی دارد. پس از دریافت پاسخ، دو نتیجه محتمل است:

1. اطلاعات شناسنامه موجود و تأیید شود: در این حالت، ثبت احوال اطلاعات کامل شناسنامه متوفی را به شورا ارسال می کند و فرآیند انحصار وراثت با همین اطلاعات ادامه می یابد. این اطلاعات به منزله ارائه شناسنامه بوده و مشکل حل می شود.
2. اطلاعات موجود نباشد یا کافی نباشد: اگر ثبت احوال نتواند اطلاعات کافی و معتبری از شناسنامه متوفی ارائه دهد، یا اعلام کند که هیچ سابقه ثبتی از وی در دسترس نیست (که در موارد بسیار خاص رخ می دهد)، وراث باید به گام بعدی یعنی درخواست صدور شناسنامه المثنی اقدام کنند.

گام ۲: درخواست صدور شناسنامه المثنی متوفی در صورت لزوم

در صورتی که گام اول (استعلام از ثبت احوال) به نتیجه نرسید و اطلاعات کافی برای تکمیل پرونده انحصار وراثت به دست نیامد، وراث باید برای دریافت شناسنامه المثنی متوفی اقدام کنند. این مرحله پیچیده تر و زمان برتر است و معمولاً نیازمند دخالت مستقیم تر مراجع قضایی است.

شرایط لزوم اخذ المثنی

زمانی به اخذ شناسنامه المثنی نیاز است که اداره ثبت احوال به هر دلیلی نتواند اطلاعات کامل و قابل استناد شناسنامه متوفی را ارائه دهد یا اعلام کند که سوابق شناسنامه ای متوفی موجود نیست. این وضعیت نشان دهنده لزوم ایجاد یک سند هویتی جدید بر اساس شواهد موجود است.

مراجعه به مرجع قضایی (شورای حل اختلاف یا دادگاه)

برای درخواست صدور شناسنامه المثنی متوفی، وراث باید به مرجع قضایی مراجعه کنند. در مورد مرجع صلاحیت دار، رویه های متفاوتی وجود دارد:
برخی موارد، این درخواست نیز می تواند در شورای حل اختلاف مطرح شود، به ویژه اگر پرونده اصلی انحصار وراثت نیز در همان شورا در حال رسیدگی باشد.
در موارد پیچیده تر، یا اگر شورای حل اختلاف خود را صالح نداند، ممکن است نیاز به طرح دادخواست در دادگاه عمومی (دادگاه حقوقی) باشد. انتخاب مرجع مناسب به رویه های محلی و نظر قاضی یا رئیس شورا بستگی دارد. توصیه می شود پیش از اقدام، از یک وکیل متخصص انحصار وراثت مشورت گرفته شود.

مدارک لازم برای دادخواست صدور المثنی

برای طرح دادخواست صدور شناسنامه المثنی متوفی، مدارک زیر مورد نیاز است:

• گواهی فوت متوفی: این مدرک اصلی ترین سند برای اثبات فوت شخص است.
• مدارک هویتی وراث: شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث قانونی که متقاضی صدور المثنی هستند.
• استشهادیه محلی: این استشهادیه باید توسط حداقل دو نفر از معتمدین محلی (ترجیحاً بستگان یا همسایگان قدیمی) که متوفی را می شناخته اند، امضا و در دفتر اسناد رسمی گواهی شود. محتوای استشهادیه باید شامل تأیید فوت شخص، عدم دسترسی به شناسنامه وی، و در صورت امکان، تأیید اطلاعات هویتی متوفی باشد.
• تصویر احتمالی کپی شناسنامه یا هر مدرک هویتی دیگر از متوفی: هرگونه مدرک دیگر که حاوی اطلاعات هویتی متوفی باشد، مانند گواهینامه رانندگی قدیمی، گذرنامه، کارت ملی قدیمی، اسناد ملکی که نام متوفی در آن ذکر شده، یا حتی کارت عضویت در سازمان ها، می تواند به اثبات هویت کمک کند. این مدارک به عنوان مستندات پشتیبان در کنار دادخواست ارائه می شوند.
• دادخواست کتبی: دادخواستی با موضوع درخواست صدور شناسنامه المثنی متوفی به مرجع قضایی (شورای حل اختلاف یا دادگاه).

در مواردی که هیچ مدرک هویتی از متوفی در دسترس نیست، نقش شهود و اطلاعات ثبت شده در دفاتری مانند عقدنامه یا اسناد ازدواج و طلاق، حیاتی می شود.

نقش شهود و فرآیند قضایی

در برخی موارد، ممکن است دادگاه یا شورا از شهود بخواهد که برای تأیید اظهارات وراث و اصالت اطلاعات متوفی، حضوری شهادت دهند. پس از بررسی دادخواست و مدارک ارائه شده، در صورت احراز هویت متوفی و لزوم صدور المثنی، مرجع قضایی رأی به صدور شناسنامه المثنی صادر و این رأی را به اداره ثبت احوال مربوطه ارسال می کند. اداره ثبت احوال موظف است بر اساس این رأی، نسبت به صدور شناسنامه المثنی برای متوفی اقدام کند.

مدت زمان و هزینه ها

این فرآیند، به دلیل مراحل قضایی و اداری، می تواند زمان بر باشد. تخمین زمان صدور رأی و سپس صدور شناسنامه المثنی ممکن است از چند ماه تا یک سال به طول انجامد. هزینه های مربوط نیز شامل هزینه دادرسی، هزینه تأیید استشهادیه در دفتر اسناد رسمی، و در صورت نیاز، هزینه وکیل خواهد بود. لازم به ذکر است که هزینه های اداری ثبت احوال برای صدور المثنی نیز جداگانه دریافت می شود.

گام ۳: تکمیل فرآیند انحصار وراثت پس از تأمین مدارک هویتی

پس از اینکه با موفقیت اطلاعات شناسنامه ای متوفی (از طریق استعلام یا صدور المثنی) تأمین شد، وراث می توانند فرآیند اصلی انحصار وراثت را ادامه دهند و مدارک لازم را تکمیل کنند.

تکمیل مدارک لازم

پس از حل مشکل شناسنامه، لیست نهایی مدارک لازم برای دادخواست انحصار وراثت شامل موارد زیر است:

• شناسنامه المثنی متوفی یا اطلاعات هویتی تأییدشده از ثبت احوال.
• اصل گواهی فوت متوفی.
• اصل شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث قانونی.
• عقدنامه رسمی متوفی (در صورت متأهل بودن).
• استشهادیه محضری (در صورت نیاز و عدم ارائه در مراحل قبلی) که در آن حداقل سه نفر از اقوام یا معتمدین محلی، وراث را تأیید کرده و در دفتر اسناد رسمی گواهی شده باشد.
• فرم مخصوص دادخواست انحصار وراثت.
• در صورت وجود اموال، لیست اموال و دارایی های متوفی و اسناد مربوط به آن ها (مانند سند ملک، مدارک خودرو).

ثبت دادخواست در شورای حل اختلاف و اخذ گواهی انحصار وراثت

دادخواست انحصار وراثت باید در شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی ثبت شود. بسته به ارزش ماترک (اموال و دارایی های به جا مانده از متوفی)، دو نوع گواهی انحصار وراثت وجود دارد:

1. گواهی انحصار وراثت محدود: برای ماترکی که ارزش آن کمتر از ۵۰ میلیون تومان باشد، که مستقیماً در صلاحیت شورای حل اختلاف است.
2. گواهی انحصار وراثت نامحدود: برای ماترکی با ارزش بیش از ۵۰ میلیون تومان. در این حالت نیز دادخواست در شورای حل اختلاف ثبت می شود، اما شورا پس از بررسی و احراز صلاحیت، پرونده را به دادگاه عمومی ارجاع می دهد.

پس از ثبت دادخواست و ارائه مدارک کامل، شورای حل اختلاف یا دادگاه (در صورت ارجاع پرونده) اقدامات زیر را انجام می دهد:

• احراز وراثت: بررسی صحت نسبت وراث با متوفی بر اساس مدارک و استشهادیه.
• نشر آگهی: معمولاً یک آگهی در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می شود تا اگر کسی ادعایی در خصوص وراثت یا وجود وصیت نامه دارد، ظرف مهلت مقرر (معمولاً یک ماه) مراجعه کند. (این مورد در انحصار وراثت نامحدود الزامی است.)
• صدور گواهی: پس از طی مراحل قانونی و عدم وجود اعتراض یا ابهام، گواهی انحصار وراثت صادر می شود که شامل اسامی تمامی وراث قانونی و سهم الارث هر یک است.

نکات حقوقی مهم و توصیه های کاربردی در مسیر انحصار وراثت بدون شناسنامه

فرآیند انحصار وراثت، به ویژه در شرایط فقدان شناسنامه متوفی، می تواند پیچیدگی های خاص خود را داشته باشد. رعایت نکات حقوقی و استفاده از توصیه های کاربردی می تواند این مسیر را تسهیل کرده و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کند.

اهمیت دقت در ارائه اطلاعات و مدارک

یکی از مهمترین عوامل موفقیت در پرونده های حقوقی، دقت و صحت اطلاعات و مدارک ارائه شده است. هرگونه تناقض یا اشتباه در اطلاعات هویتی متوفی یا وراث، می تواند منجر به تأخیر در رسیدگی یا حتی رد درخواست شود. تمامی مدارک، از جمله گواهی فوت، شناسنامه وراث، و استشهادیه محضری، باید با نهایت دقت تکمیل و ارائه شوند.

لزوم پیگیری مستمر از مراجع مربوطه

فرآیند استعلام از ثبت احوال و صدور شناسنامه المثنی، مراحل اداری و قضایی دارد که ممکن است زمان بر باشد. وراث باید پیگیری مستمری از شورای حل اختلاف، دادگاه، و اداره ثبت احوال داشته باشند تا از توقف پرونده به دلیل عدم پیگیری جلوگیری شود. این پیگیری شامل مراجعه حضوری و اطلاع از آخرین وضعیت پرونده است.

عدم همکاری ورثه و اقدام منفرد

گاهی اوقات، سایر ورثه به دلایل مختلف (مانند اختلافات خانوادگی، عدم تمایل به تقسیم ارث، یا عدم دسترسی) در فرآیند انحصار وراثت همکاری نمی کنند. در این شرایط، قانون راه را برای اقدام منفرد یکی از وراث باز گذاشته است. هر یک از ورثه یا حتی هر فرد ذی نفع (مانلاً طلبکار متوفی) می تواند به تنهایی دادخواست انحصار وراثت را تقدیم شورای حل اختلاف کند. شورا موظف است به درخواست او رسیدگی کرده و سایر وراث را از طریق آگهی یا ابلاغ، در جریان قرار دهد.

مدت زمان کلی فرآیند و هزینه های تقریبی

مدت زمان کلی انحصار وراثت بدون شناسنامه متوفی، به دلیل مراحل اضافی استعلام یا اخذ المثنی، طولانی تر خواهد بود. تخمین واقع بینانه این فرآیند ممکن است از چند ماه تا بیش از یک سال طول بکشد. هزینه های تقریبی شامل موارد زیر است:

• هزینه های دادرسی: شامل هزینه ثبت دادخواست در شورای حل اختلاف یا دادگاه.
• هزینه های استعلام و اداری: هزینه های مربوط به استعلام از ثبت احوال و صدور شناسنامه المثنی.
• هزینه تأیید استشهادیه: در دفاتر اسناد رسمی.
• هزینه وکیل: در صورت استفاده از خدمات وکیل متخصص، این هزینه به موارد فوق اضافه می شود.

عواقب عدم انحصار وراثت

اگرچه انحصار وراثت به خودی خود اجباری نیست و قانون برای عدم اقدام آن، جریمه ای تعیین نکرده است، اما عدم اقدام برای اخذ گواهی انحصار وراثت می تواند عواقب حقوقی و مالی جدی به همراه داشته باشد. از جمله مهمترین این عواقب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکلات در انتقال اموال: بدون گواهی انحصار وراثت، امکان انتقال رسمی سند ملک، خودرو، برداشت از حساب های بانکی و هرگونه تصرف قانونی در دارایی های متوفی وجود نخواهد داشت.
• مالیات بر ارث: عدم اقدام به موقع برای انحصار وراثت و تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث، می تواند منجر به تعلق جریمه دیرکرد شود، به خصوص برای متوفیانی که قبل از سال ۹۵ فوت کرده اند.
• بروز اختلافات: عدم تعیین رسمی وراث و سهم الارث هر یک، زمینه را برای بروز اختلافات و دعاوی خانوادگی فراهم می کند.
• مشکلات در دریافت مستمری و حقوق بازنشستگی: نهادهای مربوط به پرداخت مستمری، تنها پس از ارائه گواهی انحصار وراثت، امکان پرداخت به وراث را خواهند داشت.

نقش وکیل متخصص در انحصار وراثت بدون شناسنامه متوفی

در شرایطی که پرونده انحصار وراثت با چالش فقدان شناسنامه متوفی روبه رو است، بهره مندی از خدمات یک وکیل متخصص انحصار وراثت می تواند بسیار راهگشا باشد. وکیل با اشراف به رویه های قضایی و اداری، می تواند فرآیند را تسریع کرده، از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری نماید، مدارک لازم را به درستی آماده کند، و مشاوره حقوقی دقیق ارائه دهد. وکیل همچنین می تواند پیگیری های لازم را از مراجع مختلف انجام داده و در دادگاه ها و شوراها به نمایندگی از وراث حاضر شود.

در صورت پیچیدگی پرونده، عدم همکاری سایر وراث یا نیاز به استعلامات متعدد، بهره گیری از مشاوره حقوقی وکیل متخصص، گامی هوشمندانه در راستای حفظ حقوق وراث و تسریع روند پرونده است.

از کجا بفهمیم انحصار وراثت متوفی قبلاً انجام شده است؟

برای اطلاع از اینکه آیا انحصار وراثت متوفی قبلاً انجام شده است یا خیر، وراث می توانند به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی مراجعه کنند. با ارائه مدارک هویتی خود و اطلاعات متوفی (مانند نام، نام خانوادگی، نام پدر و در صورت امکان کد ملی)، می توانند از بایگانی شورا در خصوص وجود پرونده انحصار وراثت و صدور گواهی مربوطه استعلام بگیرند. هرچند سامانه آنلاین جامعی برای استعلام انحصار وراثت با کد ملی وجود ندارد، اما مراجعه حضوری به شورای حل اختلاف بهترین راهکار است.

همچنین، امکان دریافت مجدد گواهی انحصار وراثت وجود دارد. اگر گواهی انحصار وراثت قبلاً صادر شده اما در دسترس وراث نیست یا مفقود شده است، می توان با مراجعه به همان شورای حل اختلاف و ارائه درخواست، نسبت به دریافت المثنی یا رونوشت تأییدشده آن اقدام کرد و هیچ مانعی در این زمینه وجود ندارد.

نتیجه گیری

فقدان شناسنامه متوفی، گرچه می تواند فرآیند انحصار وراثت را با موانعی مواجه کند، اما هرگز به معنای مسدود شدن کامل راه وراث برای احقاق حقوق قانونی شان نیست. همانطور که تشریح شد، با پیگیری مراحل دقیق و منظم از طریق مراجع قانونی همچون شورای حل اختلاف و اداره ثبت احوال، وراث می توانند اطلاعات هویتی متوفی را بازیابی کرده یا نسبت به دریافت شناسنامه المثنی اقدام نمایند. این فرآیند، هرچند ممکن است زمان بر و نیازمند صرف انرژی باشد، اما با آگاهی و صبر، کاملاً قابل حل است.

با در دست داشتن اطلاعات هویتی کامل متوفی، مراحل بعدی انحصار وراثت به سادگی قابل پیگیری خواهد بود و وراث می توانند به حقوق خود دست یابند. همواره توصیه می شود در مواجهه با چنین پیچیدگی هایی، به ویژه در صورت عدم همکاری سایر وراث یا وجود ابهامات حقوقی، از مشاوره وکلای متخصص در حوزه انحصار وراثت بهره مند شوید تا مسیر قانونی به بهترین شکل ممکن و با حداقل چالش طی شود. با اقدام به موقع و صحیح، می توان اطمینان حاصل کرد که دارایی های متوفی بر اساس قانون و شرع، به وراث حقیقی منتقل خواهد شد.