جرم فریب در ازدواج

فریب در ازدواج، که در اصطلاح حقوقی تدلیس در نکاح نامیده می شود، به وضعیتی اشاره دارد که یکی از طرفین عقد با توسل به اعمال فریب دهنده، حقایقی را پنهان کرده یا صفات کمالی واهی را به خود نسبت دهد که طرف مقابل بر اساس آن اقدام به ازدواج کرده است. این عمل نه تنها بنیان اعتماد در زندگی مشترک را تخریب می کند، بلکه دارای پیامدهای حقوقی و کیفری جدی از جمله حق فسخ نکاح و مجازات حبس برای فریب دهنده است.

صداقت و شفافیت از اصول بنیادین هر رابطه انسانی، به ویژه در بستر خانواده، محسوب می شود. ازدواج، پیمانی مقدس و سرنوشت ساز است که بر پایه اعتماد متقابل شکل می گیرد و هرگونه خدشه به این اعتماد، می تواند آثار مخرب جبران ناپذیری بر زندگی زوجین و خانواده ها داشته باشد. جرم فریب در ازدواج، مصداق بارز این خدشه است که با پنهان کاری، دروغ گویی یا اعمال فریب دهنده، طرف مقابل را به پذیرش عقد نکاح وا می دارد. این پدیده، ابعاد فقهی، حقوقی و کیفری پیچیده ای دارد که آگاهی از آن برای افراد در شرف ازدواج، زوجین و حتی متخصصان حقوقی ضروری است. هدف این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و مستند پیرامون جرم فریب در ازدواج، تبیین مصادیق، آثار حقوقی و کیفری، روش های اثبات و راهکارهای پیشگیری از آن در نظام حقوقی ایران است.

۱. فریب در ازدواج (تدلیس) چیست؟ تعریف و ارکان آن

تدلیس در نکاح به هرگونه عملیات عمدی گفته می شود که منجر به فریب خوردن یکی از طرفین در عقد ازدواج شود. این فریب می تواند با پنهان کردن عیوب، اظهار صفات کمالی که وجود ندارند، یا حتی با سکوت در برابر اطلاعات مهم، اتفاق بیفتد و طرف مقابل را به ازدواجی وادارد که در صورت آگاهی از حقیقت، هرگز به آن تن نمی داد. ماده ۴۳۸ قانون مدنی، تدلیس را به طور کلی در معاملات تعریف کرده است: «تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود.» این تعریف در حوزه نکاح نیز کاربرد دارد، با این تفاوت که به دلیل اهمیت و تقدس عقد ازدواج، آثار و شرایط ویژه ای را به دنبال دارد.

ارکان تحقق تدلیس در ازدواج

برای اینکه عملی جرم فریب در ازدواج تلقی شود و آثار حقوقی و کیفری آن محقق گردد، باید چهار رکن اصلی وجود داشته باشد:

1. انجام عملیات فریب دهنده: این عملیات می تواند شامل گفتار (ادعای دروغین)، رفتار (مانند استفاده از آرایش غلیظ برای پنهان کردن نقص)، یا حتی سکوت در برابر پرسش های مهم و سرنوشت ساز باشد. مهم این است که عملی انجام شود که منجر به ایجاد تصور خلاف واقع در طرف مقابل شود.
2. قصد فریب: فاعل باید عمداً و با نیت فریب دادن طرف مقابل، این عملیات را انجام داده باشد. اگر فرد بدون آگاهی از حقیقت یا بدون قصد فریب، اطلاعاتی نادرست ارائه کند، ممکن است تدلیس محسوب نشود، هرچند همچنان می تواند منجر به فسخ نکاح تحت عنوان «تخلف از شرط صفت» گردد.
3. فریب خوردن طرف مقابل: طرف مقابل باید واقعاً بر اثر این عملیات فریب دهنده، دچار اشتباه شده و تصور خلاف واقع پیدا کرده باشد. اگر شخص با وجود اطلاع از حقیقت، باز هم اقدام به ازدواج کند، نمی تواند ادعای تدلیس نماید.
4. تأثیر فریب در تصمیم به ازدواج: عملیات فریب دهنده باید به اندازه ای مؤثر باشد که اگر طرف فریب خورده از حقیقت مطلع بود، هرگز به آن ازدواج رضایت نمی داد. این معیار معمولاً با توجه به عرف و عادت جامعه و اهمیت صفت یا عیب پنهان شده سنجیده می شود.

مثال های ملموس از مصادیق رایج فریب در ازدواج

مصادیق جرم فریب در ازدواج بسیار گسترده و متنوع هستند و می توانند هم از سوی مرد و هم از سوی زن اتفاق بیفتند. برخی از شایع ترین این مصادیق که در پرونده های دادگاهی نیز مشاهده می شوند، عبارتند از:

• پنهان کردن سابقه بیماری های مهم: مانند بیماری های صعب العلاج، بیماری های روانی شدید، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، بیماری های مقاربتی، یا نازایی. به عنوان مثال، پنهان کردن ابتلا به سرطان یا بیماری قلبی جدی می تواند مصداق بارز تدلیس باشد.
• ادعای تحصیلات عالی یا شغل خاص: دروغ گفتن در مورد داشتن مدارک تحصیلی (مانند مهندسی، پزشکی، دکترا) یا معرفی خود با شغل و سمت اجتماعی واهی (مانند کارمند رسمی دولت، تاجر موفق) که اساساً وجود ندارد.
• دروغ گفتن در مورد وضعیت تأهل: معرفی خود به عنوان فرد مجرد در حالی که فرد متأهل است و از همسر یا فرزند برخوردار می باشد.
• فریب در مورد بکارت: ادعای باکره بودن توسط زن در حالی که بکارت او قبلاً به دلیل رابطه جنسی نامشروع زایل شده است. (این مورد با از بین رفتن بکارت به دلایل غیرجنسی تفاوت دارد).
• پنهان کردن عیوب ظاهری یا جسمی: استفاده از آرایش یا روش های دیگر برای پنهان کردن نقص های جسمی و ظاهری که در صورت آگاهی طرف مقابل، مانع ازدواج می شد.
• دروغ در مورد موقعیت اجتماعی و خانوادگی: ادعای تعلق به یک خانواده سرشناس یا داشتن موقعیت اجتماعی بالا که واقعیت ندارد.
• پنهان کردن سابقه کیفری: عدم افشای سابقه محکومیت های کیفری سنگین که می تواند بر تصمیم گیری طرف مقابل در ازدواج تأثیر بگذارد.

۲. تفاوت فریب در ازدواج (تدلیس) و تخلف از شرط صفت

یکی از نکات مهم در درک جرم فریب در ازدواج، تمایز آن با مفهوم «تخلف از شرط صفت» است. هرچند هر دو می توانند منجر به فسخ نکاح شوند، اما از نظر ماهیت و شرایط تحقق با یکدیگر متفاوتند.

ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی در این باره بیان می دارد: «هرگاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده، برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متبایناً بر آن واقع شده باشد.»

تفاوت اصلی بین تدلیس و تخلف از شرط صفت در «قصد فریب» است.

• تدلیس: در تدلیس، حتماً قصد فریب و انجام عملیات فریب دهنده وجود دارد. یعنی فرد با علم به نقص خود یا عدم وجود صفت کمالی، تلاش می کند تا طرف مقابل را گمراه کند.
• تخلف از شرط صفت: در تخلف از شرط صفت، ممکن است قصد فریب وجود نداشته باشد. صرفاً یک صفت مهم که قبل از عقد به صورت صریح یا ضمنی (بر اساس عرف) شرط شده بود، در طرف مقابل وجود نداشته باشد. به عنوان مثال، اگر فردی بدون آگاهی از بیماری خاص خود، ازدواج کند و طرف مقابل تصور سلامت کامل را داشته باشد، این مورد تخلف از شرط صفت است، نه تدلیس.

با این حال، در بسیاری از موارد، فقدان صفت مهمی که عرفاً انتظار وجود آن می رود (مثل سلامتی، تجرد، یا تحصیلات رایج) و عدم اظهار آن توسط یکی از زوجین، می تواند هم زمان مصداق تدلیس (به واسطه سکوت فریب کارانه) و تخلف از شرط صفت باشد. این تمایز در تعیین مسئولیت ها و پیگیری های حقوقی و کیفری دارای اهمیت است.

تشخیص دقیق مرز میان تدلیس و تخلف از شرط صفت گاهی دشوار است، اما در هر دو حالت، قانون گذار حق فسخ نکاح را برای فرد فریب خورده به رسمیت شناخته است.

۳. آثار حقوقی فریب در ازدواج: فسخ نکاح

یکی از مهم ترین آثار حقوقی جرم فریب در ازدواج، حق فسخ نکاح برای طرف فریب خورده است. این حق ابزاری قانونی است برای فردی که با فریب و عدم صداقت به ازدواجی وارد شده که هرگز قصد آن را نداشته است.

حق فسخ نکاح چیست؟

فسخ نکاح عبارت است از انحلال یک طرفه و ارادی عقد ازدواج توسط یکی از زوجین، بدون نیاز به طی تشریفات طلاق و مراجعه به دادگاه، در صورت وجود برخی شرایط قانونی. تفاوت های اساسی فسخ نکاح با طلاق عبارتند از:

• عدم نیاز به مراحل طلاق: فسخ، نیاز به صدور حکم طلاق از دادگاه و طی مراحل طولانی آن را ندارد. کافی است فرد ذی حق اراده خود را بر فسخ اعلام کند.
• بدون حق رجوع مرد: در فسخ نکاح، مرد حق رجوع به زن را ندارد، در حالی که در طلاق رجعی، این حق برای مرد وجود دارد.
• تفاوت در مهریه: وضعیت مهریه در فسخ با طلاق متفاوت است که در بخش بعدی به تفصیل بررسی می شود.
• اهمیت آگاهی زنان: بسیاری از زنان به دلیل عدم آگاهی از حق فسخ، در مواجهه با فریب، ناچار به درخواست طلاق می شوند و ممکن است از حقوق مالی خود (مانند مهریه) صرف نظر کنند. آگاهی از این حق، قدرت چانه زنی و دفاع از حقوق را برای آن ها افزایش می دهد.

شرایط و نحوه اعمال حق فسخ

اعمال حق فسخ نکاح، هرچند نیاز به حکم دادگاه ندارد، اما مستلزم رعایت شرایطی است:

1. فوری بودن حق فسخ (ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی): این ماده تصریح می کند که «خیار فسخ فوری است و اگر طرفی که حق فسخ دارد، بعد از اطلاع به علت فسخ، نکاح را فسخ نکند، خیار او ساقط می شود، به شرط اینکه علم به حق فسخ و فوریت آن داشته باشد. تشخیص مدتی که برای امکان استفاده از خیار لازم بوده، به نظر عرف و عادت است.» این بدان معناست که فرد فریب خورده باید بلافاصله پس از اطلاع از جرم فریب در ازدواج، اقدامات لازم برای فسخ را آغاز کند. تأخیر بی مورد می تواند به منزله چشم پوشی از این حق تلقی شود.
2. مدارک لازم برای اثبات فریب: هرچند فسخ نیاز به حکم دادگاه ندارد، اما برای ثبت رسمی و جلوگیری از اختلافات آتی، مراجعه به دادگاه ضروری است. فرد مدعی فریب باید مدارک و شواهد کافی برای اثبات ادعای خود ارائه دهد. (این مورد در بخش اثبات فریب به تفصیل بررسی خواهد شد).

موارد فسخ نکاح در فقه و قانون مدنی

قانون مدنی ایران، علاوه بر تدلیس، موارد دیگری را نیز برای فسخ نکاح در نظر گرفته است که عمدتاً ناظر بر وجود عیوب خاص در یکی از زوجین است. این عیوب به شرح زیر هستند:

عیوب موجب فسخ نکاح در مردان:

• عنن: عدم توانایی مرد در آمیزش جنسی، حتی اگر بعد از عقد حادث شود.
• خصاء: اخته بودن مرد.
• مقطوع بودن آلت تناسلی: به گونه ای که قادر به انجام عمل زناشویی نباشد.
• جنون: اگر جنون قبل از عقد وجود داشته باشد یا بعد از عقد بروز کند.

عیوب موجب فسخ نکاح در زنان:

• قرن: وجود استخوان یا غده ای در فرج که مانع نزدیکی می شود.
• جذام: بیماری لاعلاج پوستی.
• برص: بیماری پوستی لک و پیس.
• افضاء: یکی شدن مجرای ادرار و حیض یا حیض و غائط در اثر پاره شدن پرده بکارت.
• زمین گیری: ناتوانی از حرکت.
• نابینایی از هر دو چشم.
• جنون: اگر جنون قبل از عقد وجود داشته باشد.

در این موارد، حتی اگر تدلیس صورت نگرفته باشد (مثلاً فرد فریب خورده از عیب مطلع بوده اما اهمیت آن را درک نکرده یا فرد معیوب از عیب خود بی اطلاع بوده)، باز هم حق فسخ وجود دارد. با این حال، در بسیاری از مواقع، وجود این عیوب با پنهان کاری و تدلیس همراه می شود که حقوق بیشتری برای فرد فریب خورده به ارمغان می آورد، از جمله امکان پیگیری کیفری.

۴. وضعیت مهریه در صورت فریب در ازدواج

مسئله مهریه یکی از ابهامات و نگرانی های اصلی در پرونده های مربوط به فریب در ازدواج است. حکم مهریه بستگی به زمان اعمال حق فسخ (قبل یا بعد از نزدیکی) و وجود عامل فریب دارد.

فسخ قبل از نزدیکی

مطابق ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی: «هرگاه عقد نکاح قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود، زن حق مهر ندارد.»
بنابراین، اگر جرم فریب در ازدواج کشف شود و فرد فریب خورده، پیش از وقوع رابطه زناشویی اقدام به فسخ نکاح نماید، مهریه ای به زن تعلق نخواهد گرفت.

فسخ بعد از نزدیکی

اگر فسخ نکاح بعد از وقوع رابطه زناشویی انجام شود، وضعیت مهریه متفاوت خواهد بود:

1. زن مالک تمام مهریه است: طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی: «به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.» این قاعده کلی است و در صورت فسخ نکاح پس از نزدیکی، زن مالک تمام مهریه خواهد بود.
2. امکان استرداد مهریه از عامل فریب (قاعده «المغرور یرجع الی من غرّه»): این قاعده فقهی و حقوقی به این معناست که «فریب خورده می تواند به فریب دهنده رجوع کند». اگر زن یا مردی در ازدواج فریب خورده و به دلیل آن مهریه ای به طرف مقابل پرداخته باشد (یا زن مهریه ای دریافت کرده و مرد قصد بازپس گیری آن را داشته باشد)، می تواند مبلغ مهریه را از کسی که عامل فریب بوده است، مطالبه کند. این عامل فریب ممکن است خود همسر، والدین او یا حتی یک واسطه باشد.

مثال عملی:
اگر مردی به واسطه فریب همسرش (مثلاً در مورد تحصیلات واهی) ازدواج کند و پس از نزدیکی و کشف فریب، نکاح را فسخ کند، زن مالک تمام مهریه خواهد بود. اما مرد می تواند با استناد به قاعده «المغرور یرجع الی من غرّه» و اثبات تدلیس، مهریه پرداخت شده را از زن (به عنوان عامل فریب) بازپس بگیرد.

استثنا: مورد عنن

تنها یک استثناء در ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی وجود دارد: «مگر در صورتی که موجب فسخ، عنن باشد که در این صورت با وجود فسخ نکاح، زن مستحق نصف مهر است.» یعنی اگر مرد دچار ناتوانی جنسی (عنن) باشد و عقد نکاح قبل از نزدیکی فسخ شود، زن مستحق دریافت نصف مهریه خواهد بود، برخلاف سایر موارد فسخ قبل از نزدیکی که مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد.

۵. مجازات کیفری فریب در ازدواج (جرم تدلیس در نکاح)

علاوه بر آثار حقوقی که به حق فسخ نکاح و وضعیت مهریه می پردازد، جرم فریب در ازدواج دارای ابعاد کیفری نیز هست. این بُعد از موضوع، برای زمانی است که فریب، به قدری جدی و با قصد مجرمانه انجام شده باشد که قانون گذار برای آن مجازات حبس تعیین کرده است.

ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۶۴۷ از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده) به صراحت به جرم تدلیس در نکاح اشاره دارد:

«چنانچه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج، طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل، سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آنها واقع شود، مرتکب به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال محکوم می گردد.»

این ماده قانونی، به وضوح شرایط تحقق جرم کیفری فریب در ازدواج را بیان می کند:

• قصد فریب: فریب دهنده باید با نیت قبلی و به طور عمدی، اطلاعات خلاف واقع ارائه دهد یا حقایق را پنهان کند.
• واهی بودن امور: امور ادعاشده (مانند تحصیلات، شغل، موقعیت اجتماعی) باید واهی و دروغ باشند.
• واقع شدن عقد بر مبنای فریب: فریب باید علت اصلی و محرک تصمیم طرف مقابل برای ازدواج باشد. یعنی اگر فرد فریب خورده از حقیقت مطلع بود، هرگز به آن ازدواج رضایت نمی داد.

مجازات تعیین شده: بر اساس این ماده، فرد مرتکب به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد. لازم به ذکر است که پیگیری کیفری، مجزا از پیگیری حقوقی است. یعنی فرد فریب خورده می تواند هم زمان برای فسخ نکاح (حقوقی) و مجازات فریب دهنده (کیفری) اقدام کند.

مثال هایی از جرائم رایج (موارد دادگاهی)

برخی از رایج ترین مصادیق که منجر به طرح دعوای کیفری و صدور حکم مطابق ماده ۶۴۷ ق.م. می شوند، عبارتند از:

• فریب در تجرد: مردی که متأهل است، خود را مجرد معرفی می کند و با زنی دیگر ازدواج می نماید. این یکی از شایع ترین موارد جرم فریب در ازدواج است.
• فریب در تحصیلات یا شغل مهم: ادعای داشتن مدرک تحصیلی یا شغل خاص و مهم (مثلاً پزشکی، مهندسی، یا کارمند عالی رتبه دولتی) که واقعیت ندارد و طرف مقابل بر اساس این ادعا تصمیم به ازدواج گرفته است.
• فریب در سلامت جسمانی: پنهان کردن بیماری های جدی و صعب العلاج (مانند ایدز، هپاتیت، یا جنون) که طرف مقابل از وجود آن بی خبر بوده و سلامتی کامل را شرط ازدواج خود می دانسته است.

۶. چگونه فریب در ازدواج را اثبات کنیم؟

اثبات جرم فریب در ازدواج، چه برای فسخ نکاح و چه برای پیگیری مجازات کیفری، نیازمند ارائه مدارک و شواهد قوی است. در دادگاه ها، اصل بر صحت و صداقت است و فرد مدعی فریب باید ادعای خود را به اثبات برساند.

اهمیت جمع آوری مدارک و شواهد قوی

اولین گام پس از اطلاع از فریب، جمع آوری مستندات است. این مستندات می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. شهادت شهود: افرادی که از دروغ ها آگاه بودند یا شاهد اقدامات فریب کارانه (مانند معرفی خود با عنوان جعلی، پنهان کردن عیوب) بوده اند، می توانند شهادت دهند. شهادت شهود، به خصوص در مواردی که ادعاها شفاهی بوده، بسیار حائز اهمیت است.
2. مدارک پزشکی: برای اثبات بیماری های پنهان شده، ارائه مدارک پزشکی از متخصصین یا گواهی پزشکی قانونی ضروری است.
3. اسناد و مدارک مربوط به شغل، تحصیلات، وضعیت تأهل:
   • برای شغل و تحصیلات: استعلام از محل کار یا دانشگاه، گواهی عدم صدور مدرک، یا هر سندی که نشان دهد ادعای فرد کذب بوده است.
   • برای وضعیت تأهل: استعلام از اداره ثبت احوال برای تأیید تجرد یا کشف ازدواج های قبلی و فرزندان احتمالی. (تهیه شناسنامه المثنی برای پنهان کردن سابقه ازدواج، خود یک عمل فریب کارانه است).
4. پیامک ها، ایمیل ها یا مکاتبات: هرگونه مکاتبه کتبی یا الکترونیکی که حاوی اطلاعات فریب دهنده باشد، می تواند به عنوان مدرک ارائه شود.
5. تحقیقات محلی و استعلامات از مراجع ذیربط: گاهی اوقات برای اثبات موقعیت اجتماعی، خانوادگی یا حتی سلامت اخلاقی فرد، تحقیقات محلی توسط ضابطین قضایی یا استعلام از مراجع مربوطه (مثلاً اماکن) می تواند مؤثر باشد.

نقش وکیل در اثبات فریب

پرونده های فریب در ازدواج، به دلیل ماهیت پیچیده و لزوم اثبات قصد فریب، اغلب دشوار هستند. مشاوره و کمک از یک وکیل متخصص در امور خانواده و حقوق کیفری، می تواند در جمع آوری شواهد، تنظیم دادخواست و دفاع از حقوق فرد فریب خورده بسیار مؤثر باشد. وکیل با آگاهی از رویه های قضایی و قوانین مربوطه، می تواند بهترین مسیر قانونی را برای پیگیری پرونده انتخاب کند.

۷. پیشگیری از فریب در ازدواج: توصیه های کاربردی

بهترین راهکار برای مقابله با جرم فریب در ازدواج، پیشگیری از وقوع آن است. با رعایت اصول تحقیق، آگاهی و شفافیت می توان تا حد زیادی ریسک فریب خوردن را کاهش داد.

1. اهمیت تحقیق و شناخت کافی: زمان کافی برای تحقیق درباره خواستگار یا فرد مورد نظر، قبل از هرگونه تعهد جدی، بسیار حیاتی است. این تحقیق باید شامل ابعاد مختلف زندگی فرد، از جمله تحصیلات، شغل، سابقه خانوادگی، وضعیت مالی، و سلامت جسمی و روانی باشد. صرفاً به گفته ها اکتفا نکنید.
2. مشاوره پیش از ازدواج: کمک گرفتن از متخصصین مشاوره خانواده، روانشناسان و حتی مشاوران حقوقی پیش از ازدواج، می تواند در شناسایی ناسازگاری ها، پنهان کاری ها و ارزیابی واقع بینانه از طرف مقابل بسیار مفید باشد. این مشاوره ها می توانند به شما در پرسیدن سؤالات درست و بررسی عمیق تر شخصیت فرد کمک کنند.
3. شفاف سازی و صداقت از هر دو طرف: تشویق به بیان صریح انتظارات، ویژگی های مهم و اطلاعات حیاتی از هر دو طرف، می تواند از بسیاری از سوءتفاهم ها و فریب ها جلوگیری کند. هر دو طرف باید با صداقت کامل، هر آنچه را که برای زندگی مشترک مهم است، مطرح نمایند.
4. ثبت اوصاف مهم و شروط اساسی در سند ازدواج:
   برای جلوگیری از انکار و اثبات آسان تر در آینده، می توان اوصاف و شروط اساسی و مهم را به صراحت در سند ازدواج یا فرم های مخصوص (که در دفاتر ثبت ازدواج ارائه می شود) قید و توسط هر دو طرف امضا کرد. این شامل مواردی مانند:
   • میزان تحصیلات و رشته تحصیلی.
   • نوع و محل شغل.
   • وضعیت سلامت جسمی و روانی (با ارائه گواهی های لازم).
   • وضعیت تأهل قبلی و تعداد فرزندان.
   • عدم اعتیاد به مواد مخدر یا مشروبات الکلی.
   • تمکن مالی یا حداقل دارایی مورد توافق.
5. بررسی دقیق مدارک: درخواست مشاهده مدارک معتبر مانند گواهینامه های تحصیلی، گواهی عدم سوءپیشینه، گواهی سلامت از پزشک معتمد، و استعلام وضعیت تأهل از اداره ثبت احوال.

نتیجه گیری

جرم فریب در ازدواج، پدیده ای ویرانگر است که می تواند بنیان زندگی مشترک را از ریشه سست کند. صداقت و شفافیت، ستون فقرات هر ازدواج موفق و پایدار است و هرگونه خدشه به این اصول، پیامدهای حقوقی و کیفری سنگینی را به دنبال خواهد داشت. نظام حقوقی ایران، با تدوین قوانینی مانند ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی برای فسخ نکاح و ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی برای تعیین مجازات کیفری تدلیس در نکاح، سعی در حمایت از افراد فریب خورده و بازدارندگی از این جرم دارد. آگاهی از این قوانین، شناخت دقیق مصادیق فریب، و بهره گیری از راهکارهای پیشگیرانه، می تواند به افراد در ساختن زندگی مشترکی مبتنی بر اعتماد و حقیقت کمک کند. در صورت مواجهه با فریب در ازدواج، مشورت با وکلای متخصص و پیگیری حقوقی و کیفری برای احقاق حقوق، امری ضروری است.