هزینه های لازم برای صدور گذرنامه یا پاسپورت ۱۴۰۲

سفر به خارج از کشور چه برای تفریح تحصیل کار یا زیارت نیازمند داشتن سندی هویتی معتبر و بین المللی به نام پاسپورت یا گذرنامه است. این سند که توسط دولت ها برای اتباع خود صادر می شود به منزله مجوز عبور از مرزها و ورود به خاک کشورهای دیگر است. فرآیند دریافت گذرنامه شامل تهیه مدارک احراز هویت و پرداخت هزینه های مربوطه است که این هزینه ها ممکن است بسته به سال و نوع درخواست (صدور تمدید تعویض) متفاوت باشد. درک دقیق این مراحل و اطلاع از هزینه ها گام اول و حیاتی برای هرگونه برنامه ریزی سفر برون مرزی محسوب می شود و از بروز مشکلات و تأخیرهای ناخواسته جلوگیری می کند. در این نوشتار به تفصیل به بررسی هزینه های صدور و تمدید پاسپورت ایرانی در سال ۱۴۰۲ مدارک و شرایط مورد نیاز انواع گذرنامه و مراحل گام به گام دریافت آن خواهیم پرداخت.

پاسپورت چیست

پاسپورت که در زبان فارسی با عنوان گذرنامه نیز شناخته می شود یک سند رسمی و بین المللی هویت است که توسط دولت یک کشور برای شهروندان خود صادر می گردد. این سند به دارنده آن اجازه می دهد تا با رعایت قوانین و مقررات کشورهای دیگر به آن ها سفر کند و دوباره به کشور مبدأ بازگردد. گذرنامه حاوی اطلاعات حیاتی فردی مانند نام کامل نام خانوادگی تاریخ و محل تولد جنسیت ملیت شماره پاسپورت تاریخ صدور و انقضا و عکس بیومتریک دارنده آن است. در برخی موارد گذرنامه ها ممکن است شامل اطلاعات اضافی مانند امضا یا اطلاعات بیومتریک دیگر (مانند اثر انگشت) نیز باشند. این سند در تمام نقاط جهان به عنوان یک مدرک شناسایی معتبر پذیرفته می شود و ستون فقرات سفرهای بین المللی را تشکیل می دهد. بدون داشتن گذرنامه معتبر امکان عبور قانونی از مرزهای بین المللی وجود ندارد.

انواع گذرنامه

گذرنامه های ایرانی همانند بسیاری از کشورهای دیگر در انواع مختلفی برای کاربردهای متفاوت صادر می شوند. شناخت این انواع به افراد کمک می کند تا بر اساس نیاز و وضعیت خود برای دریافت گذرنامه مناسب اقدام کنند. به طور کلی سه نوع اصلی گذرنامه در ایران وجود دارد که هر یک برای گروه خاصی از افراد و با اهداف مشخصی صادر می گردد:

• گذرنامه عادی (گردشگری/توریستی): این رایج ترین نوع گذرنامه است که برای عموم شهروندان جهت سفرهای شخصی گردشگری تجاری تحصیلی و زیارتی صادر می شود. اغلب افراد برای سفرهای خارجی خود از این نوع گذرنامه استفاده می کنند و فرآیند درخواست و صدور آن معمولاً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس +۱۰) انجام می پذیرد. اعتبار این گذرنامه معمولاً پنج سال است و پس از اتمام اعتبار باید برای تمدید آن اقدام نمود.
• گذرنامه سیاسی: این نوع گذرنامه صرفاً برای مقامات عالی رتبه سیاسی کشور دیپلمات ها و کارکنان وزارت امور خارجه و خانواده های آن ها صادر می شود. دارندگان گذرنامه سیاسی از مصونیت ها و تسهیلات خاصی در کشورهای خارجی برخوردار هستند که مطابق با کنوانسیون های بین المللی روابط دیپلماتیک است. صدور و مدیریت این گذرنامه ها تحت نظارت مستقیم وزارت امور خارجه قرار دارد.
• گذرنامه خدمت: این گذرنامه برای کارمندان دولت که به مأموریت های رسمی یا کاری به خارج از کشور اعزام می شوند صادر می گردد. هدف از صدور گذرنامه خدمت تسهیل انجام وظایف محوله به این کارمندان در کشورهای خارجی است. شرایط و ضوابط صدور این نوع گذرنامه نیز با گذرنامه عادی متفاوت بوده و نیازمند تأیید و معرفی از سوی دستگاه دولتی مربوطه است. مدت اعتبار و قوانین استفاده از گذرنامه خدمت نیز تابع مقررات خاص خود می باشد.

هر یک از این انواع گذرنامه شرایط و مدارک خاص خود را برای صدور دارند و افراد باید بر اساس موقعیت و هدف سفر خود برای دریافت نوع مناسب اقدام نمایند.

مدارک لازم برای پاسپورت ۱۴۰۲

برای درخواست صدور یا تمدید گذرنامه در سال ۱۴۰۲ متقاضیان ملزم به ارائه مجموعه ای از مدارک هویتی و تکمیلی هستند. این مدارک برای احراز هویت و بررسی صلاحیت متقاضی جهت دریافت گذرنامه ضروری است. حضور شخص متقاضی در دفاتر پلیس +۱۰ برای ارائه مدارک و انجام فرآیندهای بیومتریک (مانند عکس و اثر انگشت) در تمامی گروه های سنی به جز موارد خاص الزامی است. مدارک عمومی مورد نیاز برای تمامی متقاضیان شامل:

• اصل شناسنامه و کارت ملی هوشمند یا تأییدیه سازمان ثبت احوال. برای افراد بالای ۱۵ سال شناسنامه باید عکس دار باشد.
• ارائه اصل آخرین گذرنامه در صورت معتبر بودن یا تاریخ انقضای آن نزدیک باشد.
• تصویر بیومتریک که در دفاتر پلیس +۱۰ گرفته می شود. این عکس باید مطابق با استانداردهای اعلام شده توسط پلیس باشد (تمام رخ زمینه سفید بدون عینک تیره رعایت پوشش اسلامی برای بانوان).
• برای افراد زیر ۱۸ سال اجازه محضری از سوی پدر یا قیم قانونی ضروری است.
• افراد زیر ۱۵ سال علاوه بر حضور باید دفترچه بیمه یا گواهی اشتغال به تحصیل یا گذرنامه عکس دار قبلی خود را ارائه دهند.
• مدارک مربوط به نحوه ورود به کشور برای متولدین خارج از ایران.

علاوه بر این مدارک عمومی برخی گروه ها بسته به جنسیت وضعیت تأهل یا سوابق خدمتی (برای آقایان) نیاز به ارائه مدارک اختصاصی دارند که در ادامه به تفصیل شرح داده شده است. اطمینان از کامل بودن تمامی مدارک پیش از مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰ فرآیند صدور گذرنامه را تسریع خواهد کرد.

مدارک اختصاصی مورد نیاز برای گرفتن گذرنامه توسط آقایان

آقایان متقاضی دریافت یا تمدید گذرنامه علاوه بر مدارک عمومی که برای تمامی متقاضیان لازم است بسته به سن و وضعیت نظام وظیفه خود باید مدارک اختصاصی مربوطه را نیز ارائه دهند. یکی از مهم ترین این مدارک مربوط به وضعیت خدمت وظیفه عمومی است. آقایان زیر ۵۰ سال سن ملزم به تعیین تکلیف وضعیت نظام وظیفه خود هستند. این تعیین تکلیف می تواند از طریق ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت سربازی کارت معافیت دائم یا ارائه گواهی معتبر از سازمان نظام وظیفه عمومی مبنی بر معافیت تحصیلی (برای دانشجویان و دانش آموزان) یا سایر انواع معافیت باشد. مشمولان خدمت وظیفه که قصد خروج از کشور را دارند باید ابتدا از سازمان نظام وظیفه مجوز خروج دریافت کنند و در برخی موارد نیز نیاز به سپردن وثیقه دارند که میزان و شرایط آن بستگی به نوع سفر (زیارتی علمی تفریحی) دارد. بازنشستگان نیروهای نظامی نیز بسته به سابقه بازنشستگی خود (کمتر یا بیشتر از ۵ سال) نیاز به ارائه کارت کانون بازنشستگان یا گواهی از یگان مربوطه دارند. آقایان نظامی شاغل نیز برای دریافت گذرنامه نیازمند ارائه نامه موافقت از حفاظت یگان مربوطه هستند. اطمینان از ارائه مدارک کامل و به روز مربوط به وضعیت نظام وظیفه برای آقایان بخش مهمی از فرآیند اخذ گذرنامه است.

مدارک اختصاصی مورد نیاز برای اخذ گذرنامه توسط خانم ها

خانم ها نیز برای درخواست گذرنامه علاوه بر مدارک عمومی بسته به وضعیت تأهل خود ملزم به ارائه مدارک اختصاصی هستند. این مدارک اغلب به منظور احراز هویت و تأیید وضعیت قانونی آن ها برای خروج از کشور مورد نیاز است. برای خانم های مجرد بالای ۱۸ سال ارائه مدارک عمومی شامل شناسنامه کارت ملی و عکس بیومتریک کفایت می کند و نیازی به اجازه پدر یا قیم قانونی برای خروج از کشور نیست. با این حال خانم های متأهل شرایط متفاوتی دارند و معمولاً برای دریافت یا تمدید گذرنامه نیاز به ارائه اجازه نامه محضری از همسر خود دارند. این اجازه نامه نشان دهنده رضایت همسر برای خروج از کشور است. البته استثنائاتی نیز وجود دارد؛ به عنوان مثال خانم های متأهلی که مقیم خارج از کشور هستند و همسر خارجی دارند ممکن است از این قاعده مستثنی باشند. خانم هایی که همسرشان فوت کرده است باید اصل گواهی فوت همسر یا شناسنامه باطل شده او را ارائه دهند. خانم های مطلقه نیز برای دریافت گذرنامه نیاز به ارائه اصل طلاق نامه خود دارند. توجه به این مدارک اختصاصی و تهیه آن ها پیش از مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰ فرآیند درخواست گذرنامه برای خانم ها را تسهیل می کند.

مدارک لازم برای پاسپورت خانم متاهل

همانطور که پیش تر اشاره شد خانم های متأهل برای دریافت یا تمدید گذرنامه ایرانی علاوه بر ارائه مدارک هویتی عمومی مانند شناسنامه و کارت ملی و عکس بیومتریک نیاز به ارائه مدرک اختصاصی مهمی دارند: اجازه نامه محضری از همسر. این اجازه نامه باید به صورت رسمی در یکی از دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد و در آن همسر به همسر خود اجازه درخواست و دریافت گذرنامه و خروج از کشور را بدهد. این یک شرط قانونی برای صدور گذرنامه برای خانم های متأهل در ایران است. با این حال در برخی شرایط خاص ممکن است استثنائاتی وجود داشته باشد. به عنوان مثال خانم های متأهلی که مقیم خارج از کشور هستند و دارای اقامت قانونی در کشور محل سکونت خود می باشند ممکن است برای تمدید گذرنامه خود در خارج از کشور نیازی به اجازه محضری همسر نداشته باشند به خصوص اگر همسر آن ها تبعه خارجی باشد. همچنین در موارد اضطراری یا شرایط خاص که امکان دریافت اجازه محضری وجود ندارد ممکن است از طریق مراجع قضایی امکان دریافت مجوز خروج از کشور فراهم شود. اما به طور کلی برای اقدام در داخل کشور ارائه اجازه نامه محضری همسر یک مدرک الزامی برای خانم های متأهل است.

شرایط لازم برای گرفتن پاسپورت

دریافت گذرنامه ایرانی مشروط به رعایت برخی شرایط قانونی و عمومی است که متقاضیان باید آن ها را دارا باشند. این شرایط به منظور حفظ امنیت ملی نظم عمومی و حقوق شهروندی تعیین شده اند. به طور کلی هر شهروند ایرانی با داشتن مدارک هویتی معتبر و رعایت قوانین مربوطه می تواند برای دریافت گذرنامه اقدام کند. با این حال برخی محدودیت ها و شرایط خاص برای گروه های مختلف وجود دارد. برای مثال افراد زیر ۱۸ سال نیازمند اجازه قانونی ولی (پدر یا قیم) هستند. آقایان مشمول خدمت وظیفه عمومی باید وضعیت نظام وظیفه خود را مشخص کرده و مجوزهای لازم را دریافت کنند. خانم های متأهل نیز همانطور که گفته شد نیاز به اجازه محضری همسر دارند. علاوه بر این شرایط سنی و وضعیت تأهل/نظام وظیفه برخی موانع قانونی نیز برای دریافت گذرنامه وجود دارد که شامل افرادی با سوءپیشینه کیفری خاص بدهکاران مالیاتی یا بدهکاران به سازمان ثبت اسناد و همچنین افرادی که به حکم مقامات قضایی ممنوع الخروج شده اند می شود. همچنین در شرایطی که خروج فرد از کشور به تشخیص مقامات ذیصلاح با مصالح عمومی کشور مغایرت داشته باشد ممکن است از صدور گذرنامه خودداری شود. اطلاع از این شرایط پیش از اقدام ضروری است.

چه کسانی شرایط گرفتن پاسپورت را ندارند

قانون گذرنامه جمهوری اسلامی ایران برای برخی از افراد محدودیت هایی را برای دریافت گذرنامه و خروج از کشور تعیین کرده است. این محدودیت ها اغلب به دلایل حقوقی قضایی یا امنیتی اعمال می شوند. شناخت این موارد برای متقاضیان ضروری است تا قبل از هر اقدامی از وضعیت خود مطلع شوند. گروه هایی که معمولاً شرایط دریافت گذرنامه را ندارند یا نیازمند طی مراحل خاصی هستند شامل موارد زیر می باشند:

• ممنوع الخروجین به حکم قضایی: افرادی که توسط مراجع قضایی ذیصلاح (مانند دادگاه ها یا دادسراها) به دلیل پرونده های حقوقی یا کیفری بدهی های مالی یا سایر دلایل قانونی ممنوع الخروج اعلام شده اند نمی توانند گذرنامه دریافت کنند یا از کشور خارج شوند تا زمانی که ممنوعیت برطرف گردد.
• بدهکاران مالیاتی و سازمان ثبت اسناد: افرادی که به دولت (از طریق مالیات) یا به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بدهکار هستند و بدهی خود را تسویه نکرده اند ممکن است با محدودیت در دریافت گذرنامه مواجه شوند.
• افراد دارای سوءپیشینه: داشتن سوءپیشینه کیفری به خصوص در جرایم خاص می تواند مانعی برای دریافت گذرنامه باشد. معمولاً پس از گذشت مدت زمان مشخصی از اتمام محکومیت یا رفع سوءاثر امکان دریافت گذرنامه مجدداً فراهم می شود.
• افرادی که خروج آن ها به مصالح کشور مغایرت دارد: در شرایط خاص و به تشخیص مقامات ذیصلاح امنیتی یا قضایی اگر خروج فردی از کشور با امنیت یا مصالح عمومی کشور در تضاد باشد ممکن است از صدور گذرنامه برای او خودداری شود.

در تمامی این موارد متقاضی باید ابتدا نسبت به رفع مانع قانونی اقدام کند تا بتواند برای دریافت گذرنامه درخواست دهد. استعلام وضعیت ممنوع الخروجی پیش از اقدام به دریافت گذرنامه توصیه می شود.

شرایط گرفتن پاسپورت برای افراد زیر 18 سال

برای افراد زیر ۱۸ سال فرآیند دریافت گذرنامه نیازمند رعایت شرایط خاصی است که عمدتاً به دلیل حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان و اطمینان از مسئولیت پذیری قانونی والدین یا قیم قانونی است. شرط اصلی برای صدور گذرنامه برای افراد زیر ۱۸ سال دریافت اجازه محضری از سوی پدر یا قیم قانونی آن ها است. این اجازه نامه باید به صورت رسمی در دفتر اسناد رسمی تنظیم شده و در آن پدر یا قیم رضایت خود را برای صدور گذرنامه و خروج فرزند از کشور اعلام کند. حضور شخص زیر ۱۸ سال به همراه پدر یا قیم قانونی در دفتر پلیس +۱۰ برای ارائه مدارک و انجام مراحل بیومتریک (برای افراد بالای ۳ سال) الزامی است. برای افراد زیر ۱۵ سال علاوه بر اجازه محضری ارائه دفترچه بیمه گواهی اشتغال به تحصیل یا گذرنامه عکس دار قبلی نیز مورد نیاز است تا هویت و وضعیت تحصیلی یا درمانی آن ها احراز گردد. برای نوزادان و کودکان زیر ۳ سال حضور در دفتر پلیس +۱۰ الزامی نیست اما ارائه یک قطعه عکس ۴*۶ تمام رخ با زمینه سفید و مشخصات پشت نویسی شده ضروری است و مشخصات آن ها در گذرنامه یکی از والدین (معمولاً پدر) درج می شود هرچند امکان صدور گذرنامه مستقل برای نوزادان نیز وجود دارد. رعایت دقیق این شرایط برای خانواده هایی که قصد سفر با فرزندان زیر ۱۸ سال خود را دارند بسیار مهم است.

شرایط گرفتن پاسپورت برای مشمولان خدمت وظیفه عمومی

آقایان مشمول خدمت وظیفه عمومی که هنوز خدمت سربازی خود را انجام نداده اند و کارت پایان خدمت یا معافیت دائم ندارند برای دریافت گذرنامه و خروج از کشور با محدودیت هایی مواجه هستند. قوانین مربوط به خروج از کشور مشمولان توسط سازمان نظام وظیفه عمومی تعیین می شود و نیازمند دریافت مجوز از این سازمان است. برای دریافت گذرنامه مشمولان باید ابتدا وضعیت نظام وظیفه خود را مشخص کنند. این کار معمولاً با ارائه گواهی معتبر از سازمان نظام وظیفه مبنی بر معافیت تحصیلی (برای دانشجویان و دانش آموزان) یا سایر انواع معافیت امکان پذیر است. مشمولان دارای معافیت تحصیلی برای خروج از کشور نیاز به دریافت مجوز خروج موقت از سازمان نظام وظیفه دارند که این مجوز معمولاً برای سفرهای علمی زیارتی سیاحتی یا ورزشی و با سپردن وثیقه صادر می شود. میزان و نوع وثیقه بسته به هدف سفر و قوانین جاری سازمان نظام وظیفه متفاوت است. پس از دریافت مجوز از نظام وظیفه و سپردن وثیقه (در صورت لزوم) متقاضی می تواند با در دست داشتن سایر مدارک لازم به دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کرده و برای دریافت گذرنامه اقدام کند. افرادی که برای تعویض کارت پایان خدمت یا معافیت قدیمی خود به هوشمند اقدام کرده اند پس از ۲۴ ساعت از ثبت درخواست تعویض می توانند با ارائه برگه ثبت درخواست به دفاتر پلیس +۱۰ برای صدور یا تعویض گذرنامه اقدام نمایند. آقایان بالای ۵۰ سال از ارائه کارت پایان خدمت معاف هستند.

شرایط عکس پاسپورت

عکس پرسنلی که برای گذرنامه ارائه می شود باید دارای شرایط و استانداردهای خاصی باشد تا مورد پذیرش قرار گیرد. این استانداردها به منظور سهولت در شناسایی فرد و همچنین استفاده در سیستم های بیومتریک تعیین شده اند. در حال حاضر در اکثر دفاتر پلیس +۱۰ امکان گرفتن عکس بیومتریک مطابق با استانداردهای لازم فراهم شده است و متقاضیان می توانند در همان محل عکس بگیرند. با این حال آشنایی با این شرایط اهمیت دارد:

• جدید بودن عکس: عکس باید جدید و مربوط به چهره فعلی متقاضی باشد.
• اندازه و کیفیت: معمولاً عکس ۴*۶ رنگی و تمام رخ با کیفیت بالا مورد نیاز است.
• زمینه عکس: زمینه عکس باید کاملاً سفید و بدون سایه باشد.
• چهره و پوشش: چهره باید به طور کامل و واضح مشخص باشد بدون عینک آفتابی یا هرگونه پوششی که بخشی از چهره را بپوشاند (به جز پوشش سر برای بانوان). نورپردازی باید یکنواخت باشد و از لبخند زدن یا اخم کردن خودداری شود.
• پشت نویسی: در پشت عکس باید مشخصات شناسنامه ای فرد شامل نام نام خانوادگی نام پدر تاریخ تولد شماره شناسنامه و محل صدور به صورت خوانا نوشته شود.

رعایت این نکات تضمین می کند که عکس شما برای صدور گذرنامه پذیرفته شده و نیازی به تکرار مراحل نباشد. برخی افراد مانند نوزادان زیر ۳ سال یا افرادی با شرایط خاص پزشکی (مانند جراحت شدید صورت) ممکن است نیاز به ارائه عکس از خارج از دفاتر پلیس +۱۰ داشته باشند که آن عکس نیز باید مطابق با همین استانداردها باشد.

عکس پاسپورت بانوان

برای عکس گذرنامه بانوان علاوه بر رعایت استانداردهای عمومی عکس پرسنلی (تمام رخ زمینه سفید کیفیت بالا) رعایت کامل پوشش اسلامی الزامی است. این به معنای پوشاندن کامل موی سر با حجاب (مانند مقنعه یا شال) است به طوری که گردن و موها دیده نشوند. صورت فرد باید کاملاً مشخص و بدون پوشش باشد. استفاده از عینک طبی بدون فریم ضخیم مجاز است به شرطی که چشم ها به وضوح دیده شوند و شیشه عینک باعث بازتاب نور یا پوشاندن چشم ها نگردد. استفاده از آرایش غلیظ که تغییر فاحشی در چهره ایجاد کند توصیه نمی شود. رنگ لباس در عکس اهمیت چندانی ندارد اما بهتر است تیره نباشد تا با پوشش سر تداخل پیدا نکند. همانند سایر متقاضیان عکس بانوان نیز باید جدید و به چهره فعلی آن ها شباهت کامل داشته باشد و پشت آن مشخصات شناسنامه ای متقاضی نوشته شود. در دفاتر پلیس +۱۰ محیط های مجزایی برای عکس برداری از بانوان با رعایت حریم خصوصی فراهم شده است.

عکس پاسپورت آقایان

برای عکس گذرنامه آقایان رعایت استانداردهای عمومی عکس پرسنلی (تمام رخ زمینه سفید کیفیت بالا) کافی است. چهره باید کاملاً مشخص و بدون پوشش سر (به جز در موارد خاص مذهبی یا پزشکی با تأیید) باشد. استفاده از عینک طبی بدون فریم ضخیم مجاز است به شرطی که چشم ها به وضوح دیده شوند و شیشه عینک باعث بازتاب نور یا پوشاندن چشم ها نگردد. ریش و سبیل با اندازه معمول پذیرفته می شود اما تغییرات فاحش و غیرمعمول در ظاهر چهره در زمان گرفتن عکس نسبت به مدارک هویتی قبلی ممکن است مشکل ساز شود. استفاده از کلاه شال گردن یا هرگونه پوشش اضافی که بخشی از چهره یا گردن را بپوشاند مجاز نیست. لباس در عکس باید معمولی باشد و از پوشیدن لباس های خاص مانند لباس نظامی یا لباس کار خودداری شود. عکس باید جدید و به چهره فعلی متقاضی شباهت کامل داشته باشد و پشت آن مشخصات شناسنامه ای فرد نوشته شود. در دفاتر پلیس +۱۰ عکس برداری از آقایان نیز با تجهیزات بیومتریک انجام می شود.

مراحل گرفتن پاسپورت

فرآیند کلی گرفتن گذرنامه ایرانی چه برای صدور اولیه و چه برای تمدید یا تعویض شامل چند مرحله اصلی است که عمدتاً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس +۱۰) انجام می شود. اطلاع از این مراحل به متقاضیان کمک می کند تا با آمادگی بیشتری اقدام کرده و فرآیند را با سرعت بیشتری طی کنند. مراحل اصلی به شرح زیر است:

1. تهیه مدارک لازم: اولین و مهم ترین گام جمع آوری تمامی مدارک هویتی عمومی و مدارک اختصاصی مورد نیاز بر اساس شرایط فردی (سن جنسیت وضعیت تأهل وضعیت نظام وظیفه) است.
2. مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰: پس از تکمیل مدارک متقاضی باید به یکی از دفاتر پلیس +۱۰ در سراسر کشور مراجعه کند. حضور شخص متقاضی به جز در موارد استثنائی (مانند نوزادان) در دفتر الزامی است.
3. ارائه مدارک و تکمیل فرم ها: در دفتر پلیس +۱۰ مدارک جمع آوری شده به افسر گذرنامه تحویل داده می شود و فرم های مربوط به درخواست صدور یا تمدید گذرنامه تکمیل می گردد.
4. انجام مراحل بیومتریک: در همین مرحله عکس بیومتریک متقاضی گرفته شده و در صورت لزوم (برای افراد بالای ۱۲ سال) اثر انگشت نیز ثبت می شود.
5. پرداخت هزینه ها: هزینه های مربوط به صدور/تمدید گذرنامه عوارض شهرداری خدمات دفتری و هزینه پستی از طریق دستگاه کارت خوان موجود در دفتر پلیس +۱۰ پرداخت می شود. پرداخت نقدی یا از طریق سایر روش ها معمولاً پذیرفته نیست.
6. بررسی و ارسال درخواست: پس از تکمیل تمامی مراحل و پرداخت هزینه ها درخواست متقاضی توسط کارشناسان دفتر پلیس +۱۰ بررسی و برای پلیس مهاجرت و گذرنامه ارسال می گردد.
7. صدور و ارسال گذرنامه: پس از تأیید نهایی توسط پلیس مهاجرت گذرنامه جدید صادر و از طریق پست به آدرس متقاضی ارسال می شود.

مدت زمان لازم برای صدور و ارسال گذرنامه معمولاً بین ۷ تا ۱۰ روز کاری است اما ممکن است بسته به حجم درخواست ها و شرایط خاص این زمان کمی بیشتر یا کمتر شود. پیگیری وضعیت گذرنامه پس از ارسال از طریق سامانه های پستی یا اپلیکیشن های مربوطه امکان پذیر است.

نحوه ثبت نام آنلاین پاسپورت

در گذشته امکان ثبت نام اولیه یا تکمیل فرم درخواست گذرنامه به صورت آنلاین از طریق برخی سامانه ها وجود داشت که این امر می توانست بخشی از فرآیند را تسهیل کند. متقاضیان می توانستند با مراجعه به آدرس های اینترنتی مشخص شده فرم های مربوطه را تکمیل کرده و مدارک اولیه را بارگذاری نمایند. با این روش بخشی از اطلاعات پیش از مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +۱۰ جمع آوری می شد و زمان حضور در دفتر کاهش می یافت. با این حال لازم به ذکر است که حتی در صورت وجود امکان ثبت نام آنلاین مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +۱۰ برای انجام مراحل حیاتی مانند احراز هویت گرفتن عکس بیومتریک و ثبت اثر انگشت همچنان ضروری بود و بخش آنلاین صرفاً برای تکمیل اطلاعات اولیه و فرم ها کاربرد داشت. در حال حاضر اطلاعات موجود نشان می دهد که سامانه های آنلاین برای ثبت نام کامل و جامع درخواست گذرنامه فعال نیستند و بخش عمده فرآیند از جمله تکمیل فرم و ارائه مدارک باید به صورت حضوری در دفاتر پلیس +۱۰ انجام پذیرد. بنابراین تا اطلاع ثانوی متقاضیان باید با در دست داشتن کلیه مدارک مورد نیاز مستقیماً به دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کنند.

نحوه تعویض پاسپورت مفقودی

گم شدن یا مفقود شدن گذرنامه یک اتفاق ناخوشایند است که نیازمند اقدام فوری برای جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی و همچنین دریافت گذرنامه جدید است. در صورت مفقود شدن گذرنامه اولین قدم مراجعه به یکی از دفاتر پلیس +۱۰ و اعلام مفقودی است. متقاضی باید گزارش مفقودی را ارائه داده و درخواست ابطال گذرنامه مفقود شده را ثبت کند. این اقدام برای جلوگیری از هرگونه استفاده غیرقانونی از گذرنامه قبلی ضروری است. پس از اعلام مفقودی و ابطال گذرنامه قبلی فرآیند دریافت گذرنامه جدید دقیقاً مشابه فرآیند صدور گذرنامه برای بار اول است. متقاضی باید مجدداً تمامی مدارک لازم برای صدور گذرنامه (شامل مدارک هویتی عکس بیومتریک و مدارک اختصاصی بر اساس شرایط فردی) را تهیه کرده و با مراجعه به دفتر پلیس +۱۰ درخواست صدور گذرنامه جدید را ثبت کند. هزینه های مربوط به صدور گذرنامه جدید نیز باید پرداخت شود. در این فرآیند شماره گذرنامه جدید با شماره گذرنامه مفقود شده متفاوت خواهد بود. اگر گذرنامه مفقود شده تاریخ اعتبار آن منقضی شده باشد نیازی به اعلام مفقودی در اداره گذرنامه نیست و صرفاً با مراجعه به پلیس +۱۰ و طی مراحل تمدید/صدور گذرنامه جدید صادر می شود.

نحوه تعویض پاسپورت مخدوش شده

گاهی اوقات گذرنامه به دلایل مختلفی مانند خیس شدن پارگی کثیف شدن بیش از حد صفحات یا هرگونه آسیب دیگری مخدوش می شود به طوری که استفاده از آن در مرزها یا برای درخواست ویزا با مشکل مواجه می گردد. گذرنامه مخدوش شده عملاً نامعتبر تلقی می شود و دارنده آن باید برای تعویض آن اقدام کند. فرآیند تعویض گذرنامه مخدوش شده نیز مشابه فرآیند صدور گذرنامه جدید است. متقاضی باید با در دست داشتن گذرنامه مخدوش شده و تمامی مدارک لازم برای صدور گذرنامه (شامل مدارک هویتی عکس بیومتریک و مدارک اختصاصی بر اساس شرایط فردی) به یکی از دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کند. در دفتر گذرنامه مخدوش شده تحویل گرفته و باطل می گردد و درخواست صدور گذرنامه جدید ثبت می شود. متقاضی باید مجدداً هزینه های مربوط به صدور گذرنامه جدید را پرداخت نماید. شماره گذرنامه جدید با شماره گذرنامه مخدوش شده متفاوت خواهد بود. توصیه می شود در نگهداری از گذرنامه دقت کافی به عمل آید تا از بروز چنین مشکلاتی و نیاز به تعویض زودهنگام و پرداخت مجدد هزینه ها جلوگیری شود.

هزینه صدور پاسپورت

هزینه صدور گذرنامه در ایران شامل مجموعه ای از مبالغ مختلف است که بابت خدمات گوناگون دریافت می گردد. این هزینه ها ممکن است سالانه و بر اساس مصوبات بودجه تغییر کند. بر اساس اطلاعات موجود و اعلام شده در سال ۱۴۰۲ هزینه کلی صدور گذرنامه برای هر نفر تقریباً ۴۴۰,۰۰۰ تومان بوده است. این مبلغ شامل چندین بخش مجزا می باشد:

• هزینه مربوط به خود صدور یا تمدید گذرنامه که مبلغی ثابت است.
• عوارض شهرداری که مبلغی جداگانه است.
• هزینه چاپ گذرنامه که مربوط به دفترچه فیزیکی گذرنامه و ویژگی های امنیتی آن است.
• هزینه عکس بیومتریک که در دفاتر پلیس +۱۰ گرفته می شود.
• هزینه احراز هویت که بابت بررسی مدارک و تأیید هویت دریافت می گردد.
• هزینه خدمات دفتری که بابت خدماتی که توسط دفاتر پلیس +۱۰ ارائه می شود دریافت می گردد.

لازم به ذکر است که این مبالغ ممکن است در طول سال تغییرات جزئی داشته باشند و مبلغ نهایی که در دفتر پلیس +۱۰ پرداخت می شود مجموع این هزینه ها به علاوه هزینه پستی برای ارسال گذرنامه است. پرداخت تمامی این هزینه ها صرفاً از طریق دستگاه کارت خوان مستقر در دفاتر پلیس +۱۰ امکان پذیر است و روش های دیگر پرداخت مورد قبول واقع نمی شوند. متقاضیان باید پیش از مراجعه از آخرین نرخ های مصوب مطلع شوند.

هزینه تمدید پاسپورت

فرآیند تمدید گذرنامه ایرانی و هزینه های مربوط به آن تفاوت چندانی با فرآیند و هزینه های صدور اولیه ندارد. زمانی که اعتبار یک گذرنامه پنج ساله به اتمام می رسد یا نزدیک به اتمام است (معمولاً کمتر از ۶ ماه اعتبار باقی مانده باشد) دارنده آن باید برای تمدید اقدام کند. برای این کار متقاضی باید با در دست داشتن گذرنامه قبلی (حتی اگر منقضی شده باشد) و سایر مدارک لازم (مدارک هویتی عکس بیومتریک جدید مدارک اختصاصی بر اساس شرایط فردی مانند اجازه همسر برای بانوان متأهل یا وضعیت نظام وظیفه برای آقایان) به یکی از دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کند. مراحل تمدید شامل ارائه مدارک تکمیل فرم ها گرفتن عکس بیومتریک جدید و ثبت اثر انگشت (در صورت لزوم) و پرداخت هزینه ها است. هزینه های تمدید گذرنامه در سال ۱۴۰۲ نیز مشابه هزینه صدور اولیه حدود ۴۴۰,۰۰۰ تومان بوده است و شامل همان اجزای هزینه صدور می باشد. این مبلغ نیز باید از طریق دستگاه کارت خوان در دفتر پلیس +۱۰ پرداخت شود. پس از طی مراحل گذرنامه جدید با اعتبار پنج ساله صادر و از طریق پست به آدرس متقاضی ارسال می گردد. شماره گذرنامه در فرآیند تمدید تغییر می کند.

هزینه پاسپورت پلیس + 10

هزینه هایی که برای دریافت یا تمدید گذرنامه در دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس +۱۰) پرداخت می شود در واقع همان مجموع هزینه هایی است که تحت عنوان هزینه صدور یا تمدید پاسپورت مطرح می گردد. این دفاتر به عنوان تنها مرجع قانونی برای ثبت درخواست های گذرنامه در داخل کشور فعالیت می کنند و تمامی پرداخت ها مربوط به این فرآیند در محل این دفاتر انجام می شود. در سال ۱۴۰۲ هزینه کلی که در دفاتر پلیس +۱۰ برای صدور یا تمدید گذرنامه دریافت می شد تقریباً ۴۴۰,۰۰۰ تومان بود. این مبلغ شامل هزینه صدور گذرنامه عوارض شهرداری هزینه چاپ هزینه خدمات عکس بیومتریک هزینه احراز هویت و هزینه خدمات دفتری است. علاوه بر این هزینه پستی برای ارسال گذرنامه به آدرس متقاضی نیز به این مبلغ اضافه می شود. بنابراین عبارت «هزینه پاسپورت پلیس + ۱۰» به مجموع تمامی مبالغی اشاره دارد که متقاضی در هنگام مراجعه به این دفاتر برای تکمیل فرآیند درخواست گذرنامه خود می پردازد. تأکید می شود که پرداخت این هزینه ها فقط از طریق کارت خوان های موجود در این دفاتر امکان پذیر است.

هزینه صدور گذرنامه زیارتی ۱۴۰۴

در برخی دوره های زمانی خاص به ویژه برای سفرهای زیارتی گروهی مانند ایام اربعین ممکن است تسهیلاتی برای صدور گذرنامه با هزینه یا فرآیند متفاوت در نظر گرفته شود. با این حال گذرنامه زیارتی به معنای یک نوع گذرنامه مجزا با اعتبار طولانی مدت نیست بلکه معمولاً همان گذرنامه عادی است که فرآیند صدور آن برای تسهیل سفر زائران تسریع یا با شرایط خاصی همراه می شود. هزینه صدور گذرنامه زیارتی در سال ۱۴۰۴ در صورتی که گذرنامه عادی صادر شود همان هزینه مصوب صدور گذرنامه عادی در آن سال خواهد بود. بر اساس اطلاعات موجود هزینه صدور گذرنامه در سال ۱۴۰۴ حدود ۴۷۰,۰۰۰ تومان اعلام شده است. این مبلغ نیز شامل ریز هزینه های مشابه گذرنامه عادی (هزینه صدور عوارض شهرداری چاپ عکس احراز هویت خدمات دفتری) به علاوه هزینه پستی است. ممکن است در ایام خاص زیارتی تسهیلات یا تخفیف هایی در بخشی از این هزینه ها یا فرآیند در نظر گرفته شود اما هزینه اصلی صدور گذرنامه تابع نرخ های مصوب سال مربوطه است. برای اطلاع دقیق از هزینه ها و شرایط ویژه گذرنامه زیارتی در سال ۱۴۰۴ باید به اطلاعیه های رسمی سازمان های ذی ربط مانند پلیس مهاجرت و گذرنامه یا ستاد اربعین مراجعه نمود.

مدت زمان صدور پاسپورت ۱۴۰۲

مدت زمان لازم برای صدور و تحویل گذرنامه پس از ثبت درخواست در دفاتر پلیس +۱۰ یکی از سوالات متداول متقاضیان است. این زمان می تواند بسته به عوامل مختلفی از جمله حجم درخواست ها کارایی دفاتر و فرآیندهای داخلی پلیس مهاجرت و گذرنامه متغیر باشد. در سال ۱۴۰۲ به طور معمول مدت زمان صدور گذرنامه از زمان ثبت درخواست کامل در دفتر پلیس +۱۰ تا زمان تحویل آن از طریق پست به آدرس متقاضی بین ۷ تا ۱۰ روز کاری تخمین زده می شد. البته این یک بازه زمانی تقریبی است و در برخی موارد ممکن بود گذرنامه سریع تر (مثلاً طی چند روز) یا کندتر (تا دو هفته یا بیشتر در ایام پرتقاضا مانند نزدیک تعطیلات یا مناسبت های خاص) به دست متقاضی برسد. عواملی مانند کامل بودن مدارک عدم وجود مشکل در سوابق متقاضی و سرعت عمل اداره پست در ارسال نیز بر این مدت زمان تأثیرگذار هستند. در موارد بسیار فوری و خاص (مانند سفرهای ضروری درمانی یا کاری با ارائه مدارک مثبته) ممکن بود امکان تسریع در فرآیند صدور گذرنامه با هماهنگی پلیس مهاجرت وجود داشته باشد اما این موارد استثنا هستند و صدور فوری گذرنامه به صورت تضمینی امکان پذیر نیست.

پیگیری گذرنامه با کد ملی

پس از ثبت درخواست صدور یا تمدید گذرنامه در دفاتر پلیس +۱۰ و گذشت مدت زمان معمول متقاضیان می توانند وضعیت گذرنامه خود را پیگیری کنند. ساده ترین و رایج ترین روش برای پیگیری استفاده از کد ملی متقاضی است. برای این منظور چندین روش وجود دارد:

1. سامانه رهگیری مرسولات سازمانی پست: از آنجایی که گذرنامه های صادر شده از طریق پست به دست متقاضیان می رسند می توان با مراجعه به وب سایت شرکت ملی پست و بخش رهگیری مرسولات سازمانی با وارد کردن کد ملی وضعیت پستی گذرنامه را پیگیری کرد. این روش نشان می دهد که آیا گذرنامه صادر و به پست تحویل داده شده است یا خیر و در چه مرحله ای از ارسال قرار دارد.
2. اپلیکیشن «پلیس من»: نیروی انتظامی اپلیکیشنی به نام «پلیس من» ارائه کرده است که امکان استعلام برخی خدمات انتظامی از جمله وضعیت گذرنامه را فراهم می کند. پس از نصب و احراز هویت در این اپلیکیشن معمولاً می توان با وارد کردن کد ملی آخرین وضعیت درخواست گذرنامه را مشاهده نمود.
3. پیامک: در برخی مواقع امکان پیگیری از طریق ارسال کد ملی به سامانه پیامکی ۱۱۰۰ نیز وجود دارد.
4. تماس تلفنی: در صورت عدم امکان پیگیری از طریق روش های فوق یا بروز مشکل می توان با شماره های تماس اعلام شده توسط پلیس مهاجرت و گذرنامه یا دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی تماس گرفته و به صورت تلفنی پیگیری انجام داد.

این روش ها به متقاضیان کمک می کنند تا بدون نیاز به مراجعه حضوری مجدد به دفاتر از وضعیت صدور و ارسال گذرنامه خود مطلع شوند.

مدت اعتبار پاسپورت

مدت اعتبار گذرنامه ایرانی طبق قوانین جاری معمولاً پنج سال از تاریخ صدور آن است. این بدان معناست که پس از گذشت پنج سال گذرنامه منقضی شده و دیگر برای سفرهای بین المللی معتبر نخواهد بود. دارنده گذرنامه باید پیش از اتمام تاریخ اعتبار برای تمدید آن اقدام کند. توصیه می شود که حتی اگر قصد سفر فوری ندارید در صورت نزدیک شدن تاریخ انقضای گذرنامه نسبت به تمدید آن اقدام نمایید. نکته بسیار مهمی که مسافران باید به آن توجه کنند این است که بسیاری از کشورها برای پذیرش مسافران خارجی شرط حداقل اعتبار گذرنامه را دارند. این شرط معمولاً به این صورت است که گذرنامه باید حداقل ۶ ماه از تاریخ ورود یا گاهی از تاریخ خروج شما از آن کشور اعتبار داشته باشد. اگر اعتبار گذرنامه شما کمتر از این مدت باشد حتی با داشتن ویزا ممکن است از سوار شدن به هواپیما یا ورود به کشور مقصد جلوگیری شود. بنابراین بررسی تاریخ انقضای گذرنامه و اطمینان از داشتن اعتبار کافی برای کل مدت سفر و رعایت شرط حداقل اعتبار کشور مقصد پیش از هرگونه برنامه ریزی سفر و خرید بلیط امری ضروری است.

پاسپورت دانشجویی

عبارت «پاسپورت دانشجویی» به یک نوع گذرنامه مجزا با عنوان خاص اشاره ندارد بلکه به شرایط ویژه ای اطلاق می شود که دانشجویان مشمول خدمت وظیفه عمومی برای دریافت گذرنامه و خروج از کشور جهت ادامه تحصیل در دانشگاه های خارج از کشور از آن بهره مند می شوند. دانشجویان ذکور که مشمول خدمت سربازی هستند و معافیت تحصیلی دارند می توانند با دریافت مجوز خروج از کشور از سازمان نظام وظیفه عمومی برای دریافت گذرنامه عادی اقدام کنند. این مجوز معمولاً برای مدت زمان مشخصی (بسته به مقطع تحصیلی) صادر می شود و تمدید آن نیز نیازمند ارائه مدارک تحصیلی و تأیید دانشگاه محل تحصیل در خارج از کشور و همچنین تأیید سازمان نظام وظیفه است. برای دریافت این مجوز معمولاً نیاز به سپردن وثیقه به مبلغ تعیین شده توسط سازمان نظام وظیفه است که پس از بازگشت دانشجو به کشور و تعیین تکلیف وضعیت نظام وظیفه وثیقه مسترد می گردد. بنابراین «پاسپورت دانشجویی» در واقع همان گذرنامه عادی است که با تسهیلات و شرایط خاصی برای دانشجویان مشمول خدمت وظیفه صادر می شود تا بتوانند به تحصیل خود در خارج از کشور ادامه دهند.

شرایط گرفتن پاسپورت دانشجویی

همانطور که توضیح داده شد «پاسپورت دانشجویی» به معنای گذرنامه عادی است که تحت شرایط خاصی برای دانشجویان ذکور مشمول خدمت وظیفه عمومی صادر می شود تا بتوانند برای ادامه تحصیل به خارج از کشور سفر کنند. شرایط اصلی برای گرفتن این نوع گذرنامه (مجوز خروج دانشجویی) عبارتند از:

• داشتن معافیت تحصیلی معتبر: دانشجو باید در یکی از مقاطع تحصیلی مورد تأیید وزارت علوم تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در دانشگاهی در خارج از کشور پذیرفته شده باشد و معافیت تحصیلی خود را از سازمان نظام وظیفه عمومی دریافت کرده باشد.
• دریافت مجوز خروج از سازمان نظام وظیفه: دانشجو باید با ارائه مدارک مربوط به پذیرش تحصیلی و معافیت تحصیلی خود از سازمان نظام وظیفه عمومی درخواست مجوز خروج موقت از کشور را بنماید. این مجوز معمولاً برای مدت زمان مشخصی صادر می شود که بسته به مقطع تحصیلی (مثلاً ۶ ماه برای کارشناسی ارشد ۱۲ ماه برای دکتری) متفاوت است و قابل تمدید می باشد.
• سپردن وثیقه: برای دریافت مجوز خروج دانشجویی معمولاً نیاز به سپردن وثیقه نقدی یا ضمانت نامه بانکی به مبلغ تعیین شده توسط سازمان نظام وظیفه است. این وثیقه به عنوان تضمینی برای بازگشت دانشجو به کشور پس از اتمام تحصیل یا در پایان مدت مجوز خروج دریافت می شود.
• ارائه مدارک لازم برای گذرنامه: پس از دریافت مجوز خروج و سپردن وثیقه دانشجو باید با در دست داشتن این مجوز و سایر مدارک عمومی لازم برای صدور گذرنامه (شناسنامه کارت ملی عکس بیومتریک) به دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کرده و درخواست صدور گذرنامه عادی را ثبت کند.

رعایت این شرایط و طی مراحل اداری مربوطه در سازمان نظام وظیفه و دفاتر پلیس +۱۰ برای دانشجویان مشمول که قصد تحصیل در خارج از کشور را دارند ضروری است.

برای سفر به چند صفحه خالی در گذرنامه نیاز داریم؟

معمولاً برای هر سفر و دریافت مهر ورود و خروج یا ویزا نیاز به صفحات خالی در گذرنامه دارید. توصیه می شود حداقل ۲ تا ۴ صفحه خالی در گذرنامه خود داشته باشید تا در فرودگاه ها و مرزها با مشکل مواجه نشوید.

تمدید پاسپورت به صورت آنلاین چگونه است؟

در حال حاضر امکان تمدید کامل پاسپورت به صورت آنلاین وجود ندارد. فرآیند تمدید گذرنامه نیازمند مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +۱۰ ارائه مدارک جدید و انجام مراحل بیومتریک است.

چگونه گذرنامه را خیلی سریع تمدید کنیم؟

فرآیند عادی تمدید گذرنامه حدود ۷ تا ۱۰ روز زمان می برد. تسریع در این فرآیند فقط در موارد بسیار ضروری با ارائه مدارک مثبته و هماهنگی با پلیس مهاجرت امکان پذیر است و تضمینی برای صدور فوری وجود ندارد.

برای سفرهای بین المللی کودکان و نوزادان نیاز به گرفتن پاسپورت دارند؟

بله هر فردی برای سفر به خارج از کشور فارغ از سن نیاز به پاسپورت مستقل دارد. امکان درج مشخصات کودک در گذرنامه والدین نیز وجود دارد اما برای برخی کشورها پاسپورت مستقل کودک ضروری است.

در صورت تغییر نام نیاز به گرفتن پاسپورت جدید داریم؟

بله در صورت تغییر رسمی نام یا نام خانوادگی در مدارک هویتی باید برای دریافت گذرنامه جدید با مشخصات به روز شده اقدام کنید. گذرنامه قبلی باطل خواهد شد.