در روز وکلای در معرض خطر، همکاران شریفم آقایان فقیهی ،محمودیان و نزادی راهی زندان شدند

پیرو تعریف یک روز خاص تحت عنوان وکلای در معرض خطر لازم است به این پرسش پاسخ داد که وکلای دادگستری در مقام ایفای وظایف ذاتی و حرفه ای خویش با چه معضلات و مخاطراتی رو به رو هستند که یک روز خاص تحت چنین عنوانی برای این حرفه تعریف شده است؟ بی شک برای پاسخ به این پرسش لازم است دلیل وجودی کانون وکلا به عنوان یک نهادمدنی مورد مداقه و شناسایی قرار گیرد.

جامعه شناسان و تئورسین های این حوزه در تشریح مهم ترین وصف نهادهای مدنی صیانت از حقوق مردم و نظارت بر شیوه ی حکمرانی را اصلی ترین هدف و دلیل برای شکل گیری چنین نهادهایی تعریف می کنند.در همین راستاست که اعضاء کانون وکلای دادگستری به عنوان کهن ترین نهاد مدنی مستقل در ایران این نهاد را ملجا و پناهگاه کسانی می دانند که به قصد دادستانی و تظلم خواهی از اعضاء این نهاد مدنی توقع همراهی و یاری دارند لذا وکلای دادگستری بنا بر اصول حرفه ای و تکلیف صنفی خویش به دور از جنجال های سیاسی و … به انجام وظایف حرفه ای -قانونی خویش قیام می کنند.کانون وکلای دادگستری ایران خانه ی مشترک هزاران وکیل دادگستری است که با تاکید بر ضرورت حاکمیت قانون و احترام به کرامت انسانی در شیوه ی حکمرانی کشور با این باور که آگاهی به قانون و استیفاء از حقوق شهروندی مقدمه ی ضروری تحقق این دو امر مهم است برای عملیاتی شدن آن تلاش می کنند و در این مسیر صواب از هیچ کوششی دریغ نکرده چالش ها و هجمه های تحمیلی را بنا بر همان باور ذاتی تحمل می کنند.واضح ترین مصداق چالش ها و مخاطراتی از این دست را می توان در رویدادهای اجتماعی شاهد بود که حوادث۱۴۰۱ شفاف ترین مصداق آن است.در سال ۱۴۰۱ بیش از هشتاد وکیل دادگستری جلب بازداشت و به اتهامات امنیتی_سیاسی محاکمه شدند.

تورق اوراق چنین پرونده هایی مبین دو موضوع قابل تامل است ؛ شاکی تمام پرونده ها ارگان های حاکمیتی بوده ! و در تعریف دلایل استنادی برای انتساب چنین اتهاماتی همواره به فعالیت اجتماعی وکلای دادگستری و حضور ایشان در پرونده های موسوم به پرونده های حقوق بشری اشاره می شود.پیرو چنین وضعیتی یکی از مصادیق قابل تحلیل در مناسبتی مانند روز وکلای در معرض خطر شناسایی مخاطراتی است که چنین وکلایی با آن روبه رو شده اند؛مواردی مانند عدم دسترسی به پرونده و بالتبع عدم امکان مطالعه ی پرونده برخلاف نص صریح قانون آیین دادرسی کیفری تفسیر موسع از عناصر قانونی جرایمی مانند اقدام علیه امنیت ملی تبلیغ علیه نظام یا تشویش اذهان عمومی و نشر اکاذیب و عدم پاسخگویی صریح و شفاف دستگاه های ذیربط به چرایی چنین برخوردهایی است.

نکته ی قابل تامل که می توان به منزله ی گواه این ادعا به آن اشاره داشت صدور حکم محکومیت و اجرای مجازات حبس برای آقایان محمودیان فقیهی و نزادی سه تن از وکلای فعال در حوزه ی حقوق شهروندی و فعالیت های بشردوستانه آن هم مقارن با چنین روزی(روز وکلای در معرض خطر) است!

رصد و بررسی فعالیت وکلای مورد اشاره مبین این ادعاست که آنچه سبب انتساب اتهام و محکومیت این سه همکار شریف شده است همان تفسیر موسع و به عبارتی تفسیر به رای قضاتی است که به چنین موضوعاتی رسیدگی می کنند.

علاوه بر چنین چالشی قِسم دیگری از مخاطرات وکلای دادگستری تعرض مادی و معنوی است که به انحاء مختلف علیه وکلای دادگستری اتخاذ می شود بنا بر آمارهای ارائه شده طی دو سه سال گذشته بیش از بیست وکیل دادگستری مورد ضرب و جرح قرار گرفته و در سال ۱۴۰۳ چهار تن از وکلای دادگستری به قتل رسیده اند.

افزایش تعرض به حریم شخصی و تمامیت جسمانی وکلای دادگستری به انضمام برخی چالش ها و هجمه های تحمیلی از سوی نهادهای حاکمیتی یا افراد وابسته به حاکمیت طی دو سه سال گذشته موید ضرورت واکاوی و شناسایی چرایی بروز چنین حوادثی را بیش از پیش ایجاب می کند خاصه اینکه همزمان با افزایش سیاه نمایی ها علیه حرفه ی وکالت در ساختار حاکمیت شاهد افزایش آمار تعرض و حمله به وکلای دادگستری هستیم.

با این وصف لازم است برای وکلای ایران نه یک روز بلکه ۳۶۵ روز سال را با عنوان روز وکلای در معرض خطر تعریف کرد.

وکیل دادگستری-شیراز