آزمایش خون؛ پنجرهای شفاف به تمام رازهای پنهان بدن شما
تصور کنید فقط با چند قطره خون بتوانید بدانید قلبتان چقدر در خطر است، کبدتان چرب شده یا نه، کلیههایتان هنوز سالم کار میکنند، قند خونتان در سه ماه گذشته چقدر بوده، تیروئیدتان تنبل شده یا پرکار، بدنتان کمبود ویتامین D دارد یا نه، آیا عفونت پنهانی در جریان است، کمخونی دارید یا نه، و حتی آیا نشانههای اولیهای از سرطان در بدنتان وجود دارد یا خیر؛ آزمایش خون دقیقاً همین کار را میکند. شما می توانید با آزمایشهای پزشکی در خانه یک گزارش جامع و دقیق از وضعیت فعلی تمام ارگانهای اصلی بدن که گاهی سالها قبل از بروز علائم، زنگ خطر را به صدا درمیآورد.
شمارش کامل خون (CBC)؛ اولین خط دفاعی تشخیص بیماریها
شمارش کامل خون یا CBC سادهترین و در عین حال یکی از مهمترین بخشهای هر چکاپ سالیانه است؛ این آزمایش تعداد گلبولهای قرمز، سفید و پلاکتها را همراه با هموگلوبین و هماتوکریت اندازهگیری میکند و میتواند کمخونی ناشی از فقر آهن، کمبود ویتامین B12 یا فولیک اسید، عفونتهای حاد باکتریایی یا ویروسی، بیماریهای خودایمنی، لوسمی و حتی مشکلات مغز استخوان را در همان مراحل اولیه آشکار کند؛ به همین دلیل پزشکان همیشه میگویند «اگر فقط یک آزمایش بخواهید انجام دهید، CBC باشد».
قند خون و HbA1c؛ کلید پیشگیری از دیابت و عوارض وحشتناک آن
قند خون ناشتا و بهخصوص هموگلوبین A1c دقیقترین معیار برای تشخیص دیابت و پیشدیابت هستند؛ وقتی HbA1c بالای ۶.۵ درصد باشد یعنی دیابت قطعی است و اگر بین ۵.۷ تا ۶.۴ درصد باشد، بدن در وضعیت پیشدیابت قرار دارد و هنوز فرصت برای برگشت وجود دارد؛ تشخیص بهموقع با این دو عدد ساده میتواند از نابینایی، نارسایی کلیه، قطع عضو و سکتههای قلبی و مغزی جلوگیری کند؛ چیزی که متأسفانه در ایران سالانه جان دهها هزار نفر را میگیرد.
پروفایل چربی خون؛ نقشه خطر سکته قلبی و مغزی شما
کلسترول تام، LDL (کلسترول بد)، HDL (کلسترول خوب) و تریگلیسیرید چهار عدد طلایی هستند که آینده عروق خونی شما را پیشبینی میکنند؛ وقتی LDL بالا و HDL پایین باشد، پلاکهای چربی در دیواره رگها تشکیل میشوند و راه را برای سکته قلبی و مغزی هموار میکنند؛ جالب است بدانید در ایران بیماریهای قلبی عروقی اولین علت مرگومیر هستند و اغلب افراد سالها قبل از اولین حمله قلبی، با یک آزمایش ساده چربی خون میتوانستند خطر را بشناسند و با تغییر سبک زندگی یا دارو جلوی فاجعه را بگیرند.
آزمایشهای عملکرد کبد؛ آینه تمامقد سلامت دومین ارگان بزرگ بدن
آنزیمهای AST، ALT، ALP، بیلیروبین و آلبومین وضعیت واقعی کبد را نشان میدهند؛ افزایش شدید این آنزیمها میتواند نشانه هپاتیت ویروسی، کبد چرب غیرالکلی (که الان در بیش از ۴۰ درصد بزرگسالان ایرانی دیده میشود)، مصرف الکل، مسمومیت دارویی یا حتی سرطان کبد باشد؛ در مقابل، کاهش آلبومین معمولاً علامت سیروز پیشرفته یا سوءتغذیه شدید است؛ با یک آزمایش ساده کبدی میتوان کبد را در مراحل قابل برگشت نجات داد.
عملکرد کلیه؛ فیلترهایی که بدون صدا از کار میافتند
کرآتینین، اوره و الکترولیتها وضعیت کلیهها را مشخص میکنند؛ نکته ترسناک اینجاست که کلیهها تا وقتی ۷۰ درصد عملکردشان را از دست ندهند، معمولاً هیچ علامتی نشان نمیدهند؛ به همین دلیل در بیماران دیابتی و فشارخونی، چکاپ منظم کرآتینین میتواند نارسایی کلیه را سالها قبل از نیاز به دیالیز تشخیص دهد و با کنترل قند و فشار خون، جان بیمار را نجات دهد.
هورمونهای تیروئید؛ فرماندهان پنهان متابولیسم و خلقوخو
فقط با یک عدد TSH میتوان فهمید تیروئید کمکار است یا پرکار؛ کمکاری تیروئید باعث خستگی مزمن، اضافه وزن، ریزش مو، افسردگی و یبوست میشود و پرکاری آن تپش قلب، کاهش وزن بیدلیل، اضطراب و تعریق زیاد ایجاد میکند؛ جالب است که خیلی از این علائم با بیماریهای روان یا مشکلات گوارشی اشتباه گرفته میشوند، در حالی که درمانشان فقط یک قرص کوچک روزانه است.
ویتامینها و مواد معدنی؛ کمبودهایی که میلیونها ایرانی با خود حمل میکنند
کمبود ویتامین D در بیش از ۸۰ درصد مردم ایران دیده میشود و با پوکی استخوان، ضعف سیستم ایمنی، افسردگی و حتی افزایش خطر سرطان همراه است؛ کمبود B12 و فولیک اسید باعث کمخونی، گزگز دست و پا و مشکلات عصبی میشود؛ آهن و فریتین هم وضعیت ذخایر آهن بدن را نشان میدهند که بهخصوص در زنان جوان به دلیل قاعدگی ماهانه بسیار شایع است؛ این کمبودها اغلب بدون علامت واضح هستند اما اثرات بلندمدتشان ویرانگر است.
نشانگرهای التهابی و توموری؛ زنگ خطرهای خاموش
التهاب مزمن و سرطان دو دشمن پنهان سلامت انسان هستند که اغلب سالها بدون هیچ علامت واضحی در بدن رشد میکنند. خوشبختانه خون شما قادر است این تهدیدهای بیصدا را خیلی زودتر از آنکه خودتان چیزی حس کنید، فاش کند. دو دسته از مهمترین آزمایشهای هشداردهنده در این زمینه، نشانگرهای التهابی و نشانگرهای توموری هستند.
یک ویال خون، هزاران پاسخ
آزمایش خون چیزی فراتر از چند عدد روی کاغذ است؛ آن یک نقشه جامع از وضعیت فعلی بدن شماست که میتواند سالها قبل از بروز علائم، بیماریهای خاموش را شناسایی کند و فرصت درمان بهموقع را به شما بدهد؛ چکاپ سالیانه خون هزینهای نیست، سرمایهگذاری برای سالهای طولانیتر و سالمتر زندگی است؛ همین امروز برای آزمایش بعدیتان وقت بگیرید، چون گاهی چند سیسی خون میتواند جانتان را نجات دهد.