قوانین جدید ارث و میراث

پرسش های بسیاری در خصوص تغییر قوانین جدید ارث و میراث و به خصوص برابری سهم الارث دختر و پسر مطرح می شود؛ اما حقیقت این است که تا سال ۱۴۰۴، هیچ قانون رسمی و قطعی مبنی بر تغییر نسبت سهم الارث دختر و پسر (نسبت ۲ به ۱ به نفع پسر) به تصویب نرسیده است. این مقاله با هدف شفاف سازی و ارائه اطلاعات دقیق و مستند بر اساس قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، به بررسی ابعاد مختلف قوانین ارث و میراث می پردازد و راهنمایی جامع برای درک این مقررات ارائه می دهد.

موضوع ارث و میراث، از دیرباز یکی از حساس ترین و پیچیده ترین مسائل حقوقی و اجتماعی در جوامع مختلف بوده است. در ایران نیز، با توجه به مبانی فقهی و قانون مدنی، احکام و مقررات خاصی برای تقسیم ترکه متوفی بین وراث تعیین شده است. آگاهی از این قوانین نه تنها برای افرادی که درگیر فرآیند انحصار وراثت هستند، بلکه برای هر فردی که قصد برنامه ریزی برای آینده خود و خانواده اش را دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. شایعات و اخبار غیردقیق پیرامون تغییرات احتمالی در این قوانین، ضرورت ارائه یک منبع معتبر و جامع را دوچندان می کند تا از بروز ابهامات و اختلافات جلوگیری شود.

واقعیت تغییر قوانین ارث: آیا سهم دختر و پسر برابر شده است؟

یکی از پرتکرارترین و شاید گمراه کننده ترین پرسش ها در زمینه ارث، مربوط به تغییر احتمالی در نسبت سهم الارث دختر و پسر است. بسیاری از افراد بر این باورند که قوانین جدید ارث و میراث منجر به برابری سهم آن ها شده است. این بخش به شفاف سازی این موضوع می پردازد.

وضعیت فعلی قانون مدنی و نسبت ۲ به ۱

تا به امروز (سال ۱۴۰۴)، قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران هیچ تغییر اساسی و رسمی در خصوص نسبت سهم الارث فرزندان دختر و پسر به تصویب نرسانده است. اصل حاکم بر این تقسیم بندی، ماده ۹۰۷ قانون مدنی است که به صراحت بیان می دارد: «اگر اولاد متعدد باشند و بعضی از آن ها پسر و بعضی دختر، پسر دو برابر دختر می برد.» این قاعده که ریشه در فقه اسلامی دارد، همچنان لازم الاجرا بوده و در تمامی موارد تقسیم ارث بین فرزندان، مبنای عمل قرار می گیرد. این اصل نه تنها شامل اموال منقول می شود، بلکه در تقسیم اموال غیرمنقول (مانند زمین و ساختمان) نیز اعمال می گردد.

طرح های پیشنهادی در مجلس و سرنوشت آن ها

در سال های اخیر، به خصوص در سال ۱۴۰۱، طرح هایی در مجلس شورای اسلامی با هدف اصلاح برخی مواد قانون مدنی (از جمله مواد ۹۰۷، ۹۰۸ و ۹۴۹) و ایجاد تغییراتی در سهم الارث دختر و پسر مطرح شده است. این طرح ها، در مراحل اولیه قانون گذاری قرار داشته و نیاز به بررسی های کارشناسی، تصویب در مجلس و تأیید شورای نگهبان دارند. شایان ذکر است که بسیاری از این طرح ها به دلایل مختلف (فقهی، حقوقی، اجتماعی) هنوز به مرحله نهایی نرسیده اند و در نتیجه، به هیچ عنوان نمی توان آن ها را به عنوان قوانین جدید ارث و میراث تلقی کرد. بنابراین، تا زمانی که یک قانون جدید به طور رسمی ابلاغ و لازم الاجرا نشود، باید بر اساس قانون مدنی فعلی عمل کرد.

مبانی حقوقی ارث در قانون مدنی ایران

برای درک عمیق تر نحوه تقسیم ترکه، آشنایی با مبانی و ساختار کلی ارث در قانون مدنی ایران ضروری است. این مبانی، اساس تعیین وراث و سهم الارث آن ها را تشکیل می دهند.

مفاهیم نسب و سبب

بر اساس ماده ۸۶۱ قانون مدنی، موجبات ارث به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

• نسب: منظور خویشاوندان خونی یا رابطه نَسَبی با متوفی است. این شامل پدر، مادر، فرزندان، نوادگان، خواهر و برادر و عمو، عمه، دایی و خاله می شود.
• سبب: منظور خویشاوندانی است که از طریق ازدواج با متوفی رابطه فامیلی پیدا کرده اند، یعنی زوج (شوهر) و زوجه (همسر).

حضور هر یک از این دو دسته، می تواند در تعیین وراث و سهم آن ها مؤثر باشد. زوج و زوجه در هر حال از یکدیگر ارث می برند، مگر اینکه موانع قانونی (مانند طلاق بائن) وجود داشته باشد.

معرفی طبقات سه گانه وراث و قاعده حجب

قانون مدنی ایران، وراث نَسَبی را به سه طبقه اصلی تقسیم می کند که هر طبقه، در صورت عدم وجود وارث در طبقه قبل، ارث می برد. به این قاعده، حجب می گویند؛ یعنی حضور وارث نزدیک تر، باعث محرومیت وارث دورتر از ارث می شود. این طبقات عبارتند از:

1. طبقه اول:
   • پدر و مادر
   • اولاد (فرزندان) و اولادِ اولاد (نوادگان)
2. طبقه دوم:
   • اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ)
   • خواهر و برادر و اولاد آن ها
3. طبقه سوم:
   • عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آن ها

به عنوان مثال، تا زمانی که حتی یک فرزند یا پدر و مادر متوفی زنده باشند، هیچ یک از وراث طبقه دوم و سوم ارث نخواهند برد. این قاعده تضمین می کند که نزدیک ترین خویشاوندان، در اولویت دریافت ارث قرار دارند.

قاعده حجب یکی از اصول کلیدی در تقسیم ارث است که بر اساس آن، وجود وارث نزدیک تر، مانع ارث بردن وارث دورتر می شود و این امر نقش اساسی در تعیین سلسله مراتب وراث دارد.

تفصیل سهم الارث فرزندان: ماده ۹۰۷ قانون مدنی

ماده ۹۰۷ قانون مدنی به صراحت نحوه تقسیم ارث بین فرزندان متوفی را تشریح می کند. این تقسیم بندی بر اساس جنسیت و تعداد فرزندان متفاوت خواهد بود.

تنها یک فرزند (دختر یا پسر)

اگر متوفی تنها یک فرزند داشته باشد، فارغ از اینکه آن فرزند پسر باشد یا دختر، تمام ترکه (اموال باقی مانده) پس از کسر سهم الارارث زوج یا زوجه (در صورت وجود) و دیون متوفی، به آن فرزند تعلق می گیرد. به عنوان مثال، اگر فردی فوت کند و تنها یک فرزند دختر داشته باشد، تمامی میراث (بعد از کسر بدهی ها و سهم همسر) به همان یک دختر می رسد.

فرزندان متعدد همجنس (فقط دختر یا فقط پسر)

چنانچه متوفی چندین فرزند داشته باشد که همگی از یک جنس باشند (مثلاً فقط چند دختر یا فقط چند پسر)، ترکه پس از کسر سهم الارث زوج یا زوجه، به طور مساوی بین آن ها تقسیم می شود. در این حالت، اصل ذکور مثل حظ الانثیین (پسر دو برابر دختر) اعمال نمی گردد، زیرا تفاوتی در جنسیت فرزندان وجود ندارد. به عنوان نمونه، اگر متوفی سه دختر داشته باشد و وراث دیگری جز همسر نداشته باشد، پس از پرداخت سهم همسر، باقی مانده ترکه به طور مساوی بین سه دختر تقسیم می شود.

فرزندان متعدد از هر دو جنس (دختر و پسر)

زمانی که متوفی هم فرزند دختر و هم فرزند پسر داشته باشد، طبق ماده ۹۰۷ قانون مدنی، تقسیم ارث بر اساس قاعده پسر دو برابر دختر می برد انجام می شود. این به معنای آن است که اگر ترکه به سهام مساوی تقسیم شود، هر پسر دو سهم و هر دختر یک سهم دریافت خواهد کرد. این اصلی ترین نقطه ای است که ابهامات و پرسش های مربوط به برابری ارث را ایجاد می کند.

مثال های کاربردی برای محاسبه سهم فرزندان

برای روشن تر شدن نحوه محاسبه، چند مثال عددی ارائه می شود:

1. متوفی دارای ۲ پسر و ۱ دختر:

   در این حالت، سهم هر پسر ۲ واحد و سهم دختر ۱ واحد خواهد بود. مجموع سهام = ۲ (پسر اول) + ۲ (پسر دوم) + ۱ (دختر) = ۵ سهم.

   اگر کل ترکه (پس از کسر سهم همسر و دیون) ۱۰ میلیارد تومان باشد، هر سهم معادل ۲ میلیارد تومان است. بنابراین، هر پسر ۴ میلیارد تومان و دختر ۲ میلیارد تومان ارث می برد.

2. متوفی دارای ۱ پسر و ۲ دختر:

   سهم پسر ۲ واحد و سهم هر دختر ۱ واحد. مجموع سهام = ۲ (پسر) + ۱ (دختر اول) + ۱ (دختر دوم) = ۴ سهم.

   اگر کل ترکه ۸ میلیارد تومان باشد، هر سهم معادل ۲ میلیارد تومان است. بنابراین، پسر ۴ میلیارد تومان و هر یک از دختران ۲ میلیارد تومان ارث می برند.

این فرمول، اساس تقسیم ارث بین فرزندان را بر پایه قانون مدنی فعلی تشکیل می دهد.

سهم الارث همسر (زوج و زوجه)

سهم الارث همسر، چه مرد باشد (زوج) و چه زن باشد (زوجه)، از قواعد خاصی تبعیت می کند که به وجود یا عدم وجود فرزند برای متوفی بستگی دارد.

سهم الارث زوج و زوجه در قانون فعلی

بر اساس قانون مدنی:

• سهم الارث زوج:
  • اگر متوفی (زوجه) فرزند داشته باشد، سهم زوج (شوهر) یک چهارم (۱/۴) ترکه است.
  • اگر متوفی (زوجه) فرزند نداشته باشد، سهم زوج (شوهر) یک دوم (۱/۲) ترکه است.
• سهم الارث زوجه:
  • اگر متوفی (زوج) فرزند داشته باشد، سهم زوجه (همسر) یک هشتم (۱/۸) ترکه است.
  • اگر متوفی (زوج) فرزند نداشته باشد، سهم زوجه (همسر) یک چهارم (۱/۴) ترکه است.

این سهم ها ثابت هستند و از باقی اموال متوفی (پس از کسر دیون) به همسر تعلق می گیرد، پیش از آنکه بین سایر وراث تقسیم شود. در خصوص طرح های پیشنهادی برای قوانین جدید ارث و میراث، تغییراتی در سهم الارث همسر (به خصوص زوجه) نیز مطرح شده بود که هنوز به تصویب نرسیده اند. این طرح ها به دنبال افزایش سهم الارث زوجه و یکسان سازی آن در حالات مختلف (با فرزند و بدون فرزند) بودند که در حال حاضر، همان قوانین قبلی حاکم است.

نقش اموال منقول و غیرمنقول در ارث زوجه

یکی از نکات مهم و متفاوت در خصوص سهم الارث زوجه، مربوط به نحوه ارث بردن او از اموال غیرمنقول است. طبق قانون فعلی، زوجه از قیمت اعیان (ساختمان و ابنیه) اموال غیرمنقول ارث می برد، نه از خود زمین یا اعیان. به عبارت دیگر، زن از عرصه (زمین) ارث نمی برد و سهم او از اعیان نیز به صورت قیمت گذاری شده (نه خود عین) به او تعلق می گیرد. این موضوع نیز در طرح های پیشنهادی برای اصلاح قانون مدنی مورد توجه قرار گرفته بود، اما همچنان وضعیت قانونی به همان منوال سابق است.

سهم الارث پدر و مادر متوفی

پدر و مادر متوفی نیز از وراث طبقه اول محسوب می شوند و سهم آن ها بسته به وجود یا عدم وجود فرزند برای متوفی متفاوت است.

با وجود فرزند

اگر متوفی دارای فرزند باشد (چه دختر و چه پسر)، سهم هر یک از پدر و مادر، یک ششم (۱/۶) از کل ترکه است. این سهم برای هر دوی آن ها ثابت است و در مجموع، دو ششم (۱/۳) از ترکه به پدر و مادر می رسد. باقی مانده ترکه نیز پس از کسر سهم زوج یا زوجه و پرداخت دیون، بین فرزندان تقسیم می شود. به عنوان مثال، اگر فردی فوت کند و دارای همسر، پدر، مادر و دو فرزند باشد، ابتدا سهم همسر پرداخت شده، سپس یک ششم به پدر و یک ششم به مادر می رسد و مابقی بین فرزندان تقسیم می گردد.

در صورت عدم وجود فرزند

چنانچه متوفی هیچ فرزندی نداشته باشد، سهم الارث پدر و مادر افزایش می یابد:

• اگر متوفی تنها پدر و مادر داشته باشد، یک سوم (۱/۳) ترکه به مادر و دو سوم (۲/۳) به پدر می رسد.
• اگر متوفی علاوه بر پدر و مادر، دارای همسر نیز باشد:
  • سهم همسر یک چهارم (۱/۴) خواهد بود.
  • پس از کسر سهم همسر، مادر یک سوم (۱/۳) از باقی مانده و پدر دو سوم (۲/۳) از باقی مانده را ارث می برد.
• اگر متوفی علاوه بر پدر و مادر، دارای وراث طبقه دوم (مانند خواهر و برادر) نیز باشد، پدر و مادر ارث می برند و وراث طبقه دوم (به دلیل قاعده حجب) از ارث محروم می شوند.

راهکارهای قانونی برای تعدیل سهم الارث: نقش وصیت نامه

با توجه به عدم تغییر در نسبت سهم الارث دختر و پسر، بسیاری از افراد به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند تا حد امکان، این نسبت را تعدیل کنند. وصیت نامه، یکی از ابزارهای قانونی مهم در این زمینه است.

حدود اختیار متوفی در وصیت (ثلث اموال)

طبق قانون، هر فرد می تواند تا یک سوم (۱/۳) از کل اموال خود را برای پس از فوتش وصیت کند. این یک سوم ثلث نامیده می شود. در این محدوده، متوفی اختیار کامل دارد که اموال خود را به هر شخص (حتی غیر از وراث قانونی) یا برای هر منظوری (مانند امور خیریه) وصیت کند. بیش از یک سوم، نیاز به اجازه وراث دارد. به عنوان مثال، اگر فردی مجموع اموالش ۹۰۰ میلیون تومان باشد، می تواند ۳۰۰ میلیون تومان آن را به هر نحو که می خواهد وصیت کند.

وصیت زیاده بر ثلث و نیاز به تنفیذ وراث

اگر متوفی بیش از یک سوم اموال خود را وصیت کند، وصیت او تنها تا سقف یک سوم لازم الاجرا است. مازاد بر ثلث، نیازمند تنفیذ (اجازه و تأیید) تمامی وراث قانونی است. یعنی اگر همه وراث موافق باشند، وصیت مازاد بر ثلث نیز اجرا می شود؛ در غیر این صورت، تنها یک سوم آن معتبر خواهد بود. این بدان معناست که اگر فردی بخواهد تمام اموال خود را به طور مساوی بین دختران و پسرانش تقسیم کند، در صورتی که این امر منجر به وصیت بیش از ثلث شود و پسران او که سهم بیشتری طبق قانون دارند، با آن موافقت نکنند، وصیت تنها تا یک سوم اجرا خواهد شد.

تنظیم وصیت نامه برای نزدیک کردن سهم دختر و پسر

برای افرادی که تمایل به نزدیک کردن سهم الارث دختران و پسران خود دارند، تنظیم وصیت نامه رسمی یا عادی یک راهکار قانونی است. متوفی می تواند با وصیت کردن یک سوم اموال خود به نفع دختران، سهم آنان را تا حدودی افزایش دهد و به نسبت پسران نزدیک تر کند. برای مثال، اگر فردی دارای ۳ فرزند (۲ پسر و ۱ دختر) باشد و اموالش نیز ۹۰۰ میلیون تومان باشد، می تواند ۳۰۰ میلیون تومان از آن را به دختر خود وصیت کند. در این صورت، ۶۰۰ میلیون تومان باقی مانده طبق قانون بین پسران و دختر (پسران دو برابر دختر) تقسیم می شود و سهم دختر به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. این روش، حداکثر انعطاف پذیری قانونی را برای تعدیل نسبی سهم الارث فراهم می کند.

سهم الارث وراث طبقه دوم در صورت عدم وجود فرزندان

در صورتی که متوفی هیچ وارثی در طبقه اول (پدر، مادر، فرزند و نوه) نداشته باشد، نوبت به وراث طبقه دوم می رسد که از ترکه ارث ببرند.

اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ)

اجداد پدری و مادری متوفی از وراث طبقه دوم محسوب می شوند. اگر متوفی پدر و مادر و فرزند نداشته باشد، اجداد ارث می برند. در این حالت:

• اگر اجداد پدری (پدربزرگ پدری و مادربزرگ پدری) و اجداد مادری (پدربزرگ مادری و مادربزرگ مادری) وجود داشته باشند، سهم اجداد پدری دو سوم (۲/۳) و سهم اجداد مادری یک سوم (۱/۳) است.
• در میان اجداد پدری، پدربزرگ دو برابر مادربزرگ ارث می برد.
• در میان اجداد مادری، زن و مرد به طور مساوی ارث می برند.

سهم الارث برادران و خواهران (ابوینی، ابی، امی)

خواهران و برادران متوفی نیز از وراث طبقه دوم هستند و در صورت نبود وارثی در طبقه اول و اجداد، ارث می برند. تقسیم ارث بین آن ها نیز قواعد خاص خود را دارد:

1. برادران و خواهران ابوینی (پدری و مادری):

   اگر متوفی دارای برادران و خواهران تنی (یعنی از یک پدر و مادر) باشد، آن ها بر دیگر خواهر و برادران مقدم هستند. در این حالت، سهم برادر دو برابر سهم خواهر است.

2. برادران و خواهران ابی (پدری):

   اگر متوفی هیچ خواهر و برادر ابوینی نداشته باشد، نوبت به خواهر و برادرانی می رسد که تنها از یک پدر مشترک هستند. در این حالت نیز سهم برادر دو برابر سهم خواهر است.

3. برادران و خواهران امی (مادری):

   در صورتی که متوفی تنها خواهر و برادرانی از یک مادر مشترک داشته باشد، یا هیچ یک از گروه های فوق را نداشته باشد، آن ها به طور مساوی از یکدیگر ارث می برند و قاعده پسر دو برابر دختر در اینجا اعمال نمی شود. همچنین اگر فقط یک برادر یا یک خواهر امی باشد، یک ششم ارث می برد و اگر متعدد باشند، یک سوم را به تساوی بین خود تقسیم می کنند.

میزان سهم الارث اولاد اولاد (نوادگان)

نوادگان (اولاد اولاد) از وراث طبقه اول محسوب می شوند، اما ارث بردن آن ها مشروط به شرایط خاصی است که به آن قائم مقامی می گویند.

شرایط ارث بری نوادگان

نوادگان (فرزندان فرزندان متوفی) تنها در صورتی از متوفی ارث می برند که هیچ یک از فرزندان مستقیم متوفی در زمان فوت او زنده نباشند. به عبارت دیگر، اگر حتی یک فرزند از متوفی در قید حیات باشد، نوادگان از ارث محروم می شوند. این قاعده، حجب نسل به نسل را نشان می دهد؛ یعنی نسل نزدیک تر، مانع ارث بردن نسل دورتر می شود.

قائم مقامی نوه به جای پدر یا مادر

در صورتی که فرزند متوفی قبل از خودش فوت کرده باشد، نوه به جای پدر یا مادر فوت شده خود قائم مقام می شود و همان سهمی را که پدر یا مادرش می بردند، ارث می برد. برای مثال، اگر متوفی یک پسر و یک دختر داشته باشد و پسرش قبل از او فوت کرده باشد اما دارای فرزندی (نوه متوفی) باشد، آن نوه به جای پدرش (پسر متوفی) ارث می برد.

نحوه تقسیم ارث بین نوادگان

هنگامی که نوادگان قائم مقام پدر یا مادر خود می شوند، نحوه تقسیم ارث بین خود آن ها نیز از قواعد ذکور مثل حظ الانثیین پیروی می کند. با این تفاوت که این نسبت، در نسل خود نوادگان اعمال می شود. یعنی:

• اگر نوه از طریق یک پسر متوفی ارث ببرد و آن پسر چند فرزند داشته باشد (مثلاً ۲ پسر و ۱ دختر)، سهمی که به آن پسر می رسید، بین نوادگانش با نسبت ۲ به ۱ (پسران ۲ سهم، دختران ۱ سهم) تقسیم می شود.
• اگر نوه از طریق یک دختر متوفی ارث ببرد و آن دختر چند فرزند داشته باشد، سهمی که به آن دختر می رسید، بین نوادگانش با نسبت ۲ به ۱ تقسیم می شود.

همچنین، نوه اگر از طریق مادر به متوفی قرابت داشته باشد، سهم کمتری نسبت به نوه ای که از طریق پدر قرابت دارد، دریافت می کند. این قاعده پیچیدگی های خاص خود را دارد و معمولاً نیازمند محاسبه دقیق توسط کارشناسان حقوقی است.

موانع ارث بری و نکات حقوقی تکمیلی

علاوه بر طبقات وراث و سهم الارث، برخی موانع نیز وجود دارند که می توانند از ارث بردن شخص جلوگیری کنند. همچنین، رعایت برخی نکات حقوقی در فرآیند انحصار وراثت ضروری است.

فرزند نامشروع و ارث

بر اساس قانون مدنی ایران، فرزندان نامشروع از پدر و مادر خود و بستگان آن ها ارث نمی برند. رابطه وراثتی تنها بین فرزندان مشروع و والدین و اجدادشان برقرار می شود. این قاعده با مبانی شرعی و فقهی کشور همسو است و یکی از موانع جدی ارث بری محسوب می شود.

اولویت پرداخت دیون و هزینه ها

پیش از هرگونه تقسیم ارث بین وراث، لازم است که دیون و تعهدات مالی متوفی از جمله:

• هزینه های کفن و دفن متوفی
• بدهی ها و دیون مالی متوفی (مانند وام، مهریه، نفقه معوقه)
• اجرای وصایای متوفی (تا سقف یک سوم)

از کل ترکه پرداخت شوند. تنها پس از تسویه کامل این موارد، باقی مانده اموال بین وراث تقسیم خواهد شد. این اولویت بندی، برای جلوگیری از تضییع حقوق بستانکاران و اجرای صحیح وصیت نامه، از اهمیت بالایی برخوردار است.

اهمیت گواهی انحصار وراثت

فرآیند تقسیم ارث به صورت رسمی، با اخذ گواهی انحصار وراثت آغاز می شود. این گواهی سندی رسمی است که توسط شورای حل اختلاف صادر شده و نام و مشخصات تمامی وراث قانونی متوفی، نسبت آن ها با متوفی و میزان سهم الارث هر یک را تعیین می کند. بدون این گواهی، امکان انجام امور مربوط به تقسیم اموال متوفی، انتقال سند یا اقدامات بانکی وجود نخواهد داشت. این گواهی، تضمین کننده حقوق تمامی وراث و جلوگیری از بروز اختلافات بعدی است.

اجماع وراث بر تقسیم متفاوت از قانون

با اینکه قانون مدنی، چارچوب مشخصی برای تقسیم ارث تعیین کرده است، اما وراث می توانند پس از فوت متوفی و با توافق و اجماع تمامی آن ها، بر سر تقسیم ترکه به شیوه ای متفاوت از آنچه قانون پیش بینی کرده است، به توافق برسند. این توافق باید به صورت کتبی و رسمی (مثلاً در قالب صلح نامه یا تقسیم نامه) تنظیم شود و تمامی وراث بالغ و عاقل باید رضایت خود را اعلام کنند. این روش می تواند برای نزدیک کردن سهم دختران و پسران، یا هرگونه تقسیم دیگری که مورد توافق همگان باشد، مورد استفاده قرار گیرد، مشروط بر اینکه حقوق اشخاص غایب یا محجور تضییع نشود.

جمع بندی و نتیجه گیری

همانطور که در این مقاله به تفصیل بیان شد، مباحث پیرامون قوانین جدید ارث و میراث و به خصوص شایعات مربوط به برابری سهم الارث دختر و پسر، اغلب ناشی از برداشت های نادرست یا عدم اطلاع از وضعیت حقوقی فعلی است. واقعیت این است که تا سال ۱۴۰۴، هیچ قانون رسمی مبنی بر تغییر نسبت ۲ به ۱ سهم الارث دختر و پسر در قانون مدنی ایران به تصویب نرسیده است و ماده ۹۰۷ قانون مدنی همچنان حاکم است.

در حالی که طرح هایی برای اصلاح قانون مدنی در مجلس مطرح شده اند، این طرح ها هنوز به مرحله لازم الاجرا شدن نرسیده اند و صرفاً در حد پیشنهاد باقی مانده اند. بنابراین، هرگونه ادعایی مبنی بر تغییر قطعی در قوانین جدید ارث و میراث و برابری سهم دختر و پسر، صحت ندارد و باید با احتیاط و ارجاع به منابع حقوقی معتبر بررسی شود.

برای افرادی که تمایل به تعدیل سهم الارث دختران و پسران خود دارند، وصیت نامه، به عنوان یک راهکار قانونی، امکان تخصیص یک سوم از اموال به صورت دلخواه را فراهم می کند که می تواند به نزدیک تر شدن سهم ها کمک کند. همچنین، توافق وراث پس از فوت متوفی نیز می تواند راهی برای تقسیم ترکه به شیوه ای متفاوت از قانون باشد، به شرط رضایت تمامی ذی نفعان.

در نهایت، با توجه به پیچیدگی های حقوقی مسائل ارث، توصیه می شود در تمامی مراحل مربوط به انحصار وراثت و تقسیم ترکه، از مشاوره و راهنمایی وکلای متخصص در امور ارث بهره مند شوید. این اقدام نه تنها از بروز خطاهای حقوقی جلوگیری می کند، بلکه فرآیند را تسهیل بخشیده و از اختلافات احتمالی میان وراث پیشگیری خواهد کرد.