آیا شوهر از زن ارث می برد؟ | قوانین و شرایط کامل سهم الارث
 
شوهر از زن ارث می برد
بله، بر اساس قانون مدنی ایران، شوهر از زن متوفی خود ارث می برد. این حق توارث زوجین از یکدیگر به دلیل رابطه سببی حاصل از عقد نکاح دائم، به رسمیت شناخته شده و سهم ارث مرد از زن بسته به وجود یا عدم وجود فرزند برای متوفی، متفاوت خواهد بود.
موضوع ارث و تقسیم ترکه پس از فوت، همواره یکی از مسائل حقوقی و اجتماعی مهمی است که افراد با آن مواجه می شوند. این امر به دلیل پیچیدگی های قانونی و حساسیت های عاطفی، نیازمند آگاهی دقیق و جامع از مقررات مربوطه است. یکی از جنبه های کلیدی در مبحث ارث، حق و سهم الارث هر یک از زوجین از دیگری است. در این مقاله به بررسی جامع و دقیق سهم ارث شوهر از زن در نظام حقوقی ایران می پردازیم. هدف ما ارائه یک راهنمای کاربردی و تخصصی است تا ابهامات موجود در این زمینه رفع شده و مخاطبان با درک عمیق تری از حقوق و تکالیف خود، قادر به تصمیم گیری صحیح باشند. این محتوا تمامی جنبه های مرتبط، از جمله شرایط اساسی، موانع قانونی، نحوه محاسبه سهم در سناریوهای مختلف و رویه های عملی پس از فوت را پوشش خواهد داد.
مبانی قانونی ارث شوهر از زن
نظام حقوقی ایران، مبانی و قواعد مربوط به ارث را به تفصیل در قانون مدنی تبیین کرده است. درک این مبانی برای روشن شدن جایگاه ارث شوهر از زن و نحوه استیفای آن ضروری است.
ارث بر اساس قانون مدنی ایران: تعریف و موجبات
ترکه، به مجموعه دارایی ها، حقوق و تعهدات مالی متوفی پس از فوت اطلاق می شود که پس از ادای دیون و واجبات مالی، میان وراث وی تقسیم می گردد. وراث نیز اشخاصی هستند که به موجب قانون، حق برخورداری از این دارایی ها را پیدا می کنند. قانون مدنی، دو منشأ اصلی برای ارث بری شناسایی کرده است: نسب و سبب.
- نسب: رابطه خونی میان افراد (مانند رابطه پدر و فرزند، مادر و فرزند، خواهر و برادر).
- سبب: رابطه غیرخونی که به موجب قانون، حق توارث ایجاد می کند. مهم ترین مصداق رابطه سببی در ارث، همان رابطه زوجیت ناشی از عقد نکاح دائم است. ماده ۸۶۱ قانون مدنی به صراحت بیان می دارد: موجب ارث دو امر است: نسب و سبب.
در این چارچوب، شوهر به عنوان یکی از ورثه سببی، از همسر خود ارث می برد. این جایگاه، او را در کنار وراث نسبی قرار می دهد و برخلاف برخی از وراث طبقاتی، وجود وراث نسبی طبقات بالاتر مانع از ارث بری زوج یا زوجه نمی شود.
حق توارث زوجین: آیا مرد از زن ارث می برد؟
پاسخ به این پرسش کلیدی، یک پاسخ قاطع و مثبت است. بله، مرد از همسر متوفی خود ارث می برد. این حق به طور صریح در ماده ۹۴۰ قانون مدنی مورد تأکید قرار گرفته است: زوجین که علقه زوجیت آن ها دائم بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می برند.
نکته حیاتی در این ماده، تأکید بر وجود علقه زوجیت دائم است. این بدان معناست که تنها در صورتی که زن و مرد در زمان فوت زوجه، با یکدیگر در عقد نکاح دائم باشند، حق توارث برای شوهر ایجاد می شود. بنابراین، اگر عقد به صورت موقت (صیغه) باشد، هیچ گونه حق ارث بری بین زوجین وجود نخواهد داشت.
بر اساس ماده ۹۴۰ قانون مدنی، شرط اصلی ارث بری زوجین از یکدیگر، وجود عقد نکاح دائم و عدم وجود موانع قانونی است.
تبیین عدم وجود قانون جدید ارث مرد از زن
گاهاً در میان عموم جامعه، این تصور وجود دارد که قوانین مربوط به ارث مرد از زن دچار تغییرات اساسی شده یا قانون جدیدی در این خصوص وضع شده است. لازم به ذکر است که هیچ قانون جدیدی مبنی بر تغییرات بنیادین در سهم الارث شوهر از زن در سال های اخیر به تصویب نرسیده است.
مقررات ارث در قانون مدنی ایران، ریشه های عمیق در فقه امامیه دارد و جزو قواعد آمره (imperative rules) محسوب می شود. قواعد آمره، مقرراتی هستند که افراد نمی توانند بر خلاف آن ها توافق کنند. به همین دلیل، تغییرات اساسی در این بخش از قانون، به ندرت رخ می دهد و نیازمند اصلاحات گسترده قانونی است. بنابراین، هر آنچه در مواد ۹۱۳، ۹۴۰، ۹۴۳ و ۹۴۴ قانون مدنی در مورد ارث شوهر از زن آمده است، همچنان به قوت خود باقی است و مبنای عمل در محاکم و مراجع قضایی است.
شرایط و موانع ارث بردن شوهر از زن
حق ارث مرد از زن، مانند هر حق دیگری در قانون، مشروط به وجود شرایطی و مشمول موانعی است که در صورت تحقق آن ها، این حق ساقط یا محدود می شود. آگاهی از این شرایط و موانع برای هر فردی که با مسئله ارث مواجه است، حیاتی است.
شرایط اصلی برای ارث بردن شوهر
برای اینکه شوهر بتواند از همسر متوفی خود ارث ببرد، سه شرط اصلی باید محقق شود:
- وجود عقد نکاح دائم و معتبر: همانطور که پیشتر اشاره شد، رابطه زوجیت باید به صورت دائم و شرعی و قانونی باشد. در زمان فوت زوجه، این عقد باید همچنان برقرار و معتبر باشد.
- زنده بودن شوهر در زمان فوت همسر: شرط اساسی ارث بری این است که وارث (در اینجا شوهر) در زمان فوت مورث (در اینجا زن) زنده باشد. اگر شوهر قبل از زن فوت کرده باشد، بدیهی است که حق ارث بری نخواهد داشت.
- عدم وجود موانع ارث: هیچ یک از موانع قانونی ارث (که در ادامه به آن ها اشاره می شود) نباید در مورد شوهر صدق کند.
موانع ارث شوهر از زن
قانون مدنی، مواردی را به عنوان مانع ارث شناسایی کرده است که در صورت وجود آن ها، وارث حتی با داشتن رابطه نسبی یا سببی، از ارث محروم می شود. مهمترین موانع ارث که می تواند مانع از سهم الارث شوهر از زن شود، عبارتند از:
- کفر: طبق قاعده فقهی الکافر لا یرث المسلم، کافر از مسلمان ارث نمی برد. اگر شوهر در زمان فوت همسر مسلمانش، کافر باشد، از او ارث نخواهد برد.
- قتل عمد: هرگاه شوهر عمداً همسر خود را به قتل برساند، از ارث او محروم می شود. این قاعده به منظور جلوگیری از سوءاستفاده و جنایت به قصد ارث بری وضع شده است.
- لعان: لعان یکی از راه های شرعی و قانونی برای جدایی زوجین است که در شرایط خاصی (نسبت ناروای زنا یا انکار ولد) با تشریفات مخصوص در دادگاه انجام می شود. یکی از آثار لعان، حرمت ابدی و عدم توارث بین زوجین است.
- ازدواج موقت (صیغه): این مورد به طور مکرر در قوانین و رویه قضایی مورد تأکید قرار گرفته است. ماده ۹۴۰ قانون مدنی به صراحت عنوان می کند که توارث تنها در عقد نکاح دائم اتفاق می افتد. بنابراین، در عقد موقت، زوجین از یکدیگر ارث نمی برند و این یک مانع ذاتی برای ارث مرد از زن در عقد موقت محسوب می شود، نه یک مانع عارضی.
- طریق وراثت از طبقات و درجات: هرچند زوج و زوجه در کنار تمامی طبقات ارث می برند و وجود وارث در طبقات بالاتر مانع از ارث بری آن ها نمی شود، اما وجود برخی از موانع دیگر در مورد خود ورثه دیگر (مانند قتل یا کفر فرزند) می تواند بر سهم سایر وراث تاثیر بگذارد.
نحوه محاسبه سهم ارث شوهر از زن در حالات مختلف
میزان سهم ارث شوهر از زن، ثابت نیست و تحت تأثیر وجود یا عدم وجود فرزند برای زوجه متوفی قرار می گیرد. ماده ۹۱۳ قانون مدنی به صراحت این تفاوت را بیان می کند.
سهم الارث شوهر در صورت وجود فرزند (از شوهر یا از ازدواج قبلی زن)
در صورتی که زوجه متوفی دارای فرزند باشد، سهم الارث شوهر، یک چهارم (۱/۴) از کل ماترک همسرش خواهد بود. مهم نیست که این فرزند از همین شوهر باشد یا از ازدواج قبلی زن. ملاک، صرف وجود فرزند است که به او حاجب نقص گفته می شود، یعنی وجود فرزند باعث نقصان سهم شوهر از نصف به یک چهارم می شود.
مثال عددی: فرض کنید زنی فوت کرده و دارای ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ (یک میلیارد) تومان دارایی (شامل خانه، اتومبیل، سپرده بانکی و سایر اموال منقول و غیرمنقول) است. وراث او یک شوهر و یک فرزند هستند.
- کل ماترک: ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- سهم شوهر (یک چهارم): ۱/۴ × ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- سهم باقی مانده (۷۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان) بین فرزند یا فرزندان متوفی تقسیم می شود.
سهم الارث شوهر در صورت عدم وجود فرزند (از شوهر یا از ازدواج قبلی زن)
اگر زوجه متوفی فرزندی نداشته باشد (چه از شوهر فعلی و چه از ازدواج های قبلی)، میزان ارث مرد از زن به یک دوم (۱/۲) از کل ماترک همسرش افزایش می یابد. در این حالت، سهم شوهر، دو برابر حالتی است که فرزند وجود دارد.
مثال عددی: فرض کنید زنی فوت کرده و ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ (پانصد میلیون) تومان دارایی دارد. وراث او شامل شوهر، پدر و مادر متوفی هستند و فرزندی ندارد.
- کل ماترک: ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- سهم شوهر (یک دوم): ۱/۲ × ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- سهم باقی مانده (۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان) بین پدر و مادر متوفی تقسیم می شود (هر یک یک سوم از کل ترکه، اما در اینجا از باقیمانده).
سهم الارث شوهر در صورتی که تنها وارث باشد
در حالتی که زوجه متوفی هیچ وارثی جز شوهر خود نداشته باشد، سهم الارث شوهر از تمام ماترک زن خواهد بود. در این سناریو، ابتدا یک دوم از اموال به عنوان سهم الفرض (سهم مشخص شده در شرع) به شوهر می رسد و سپس باقی مانده ماترک به او رد می شود.
توضیح مفهوم رد: در قانون ارث، رد به معنای بازگشت باقیمانده ترکه به ورثه ای است که سهم الفرض خود را برده است، در صورتی که وارث دیگری برای بردن باقیمانده وجود نداشته باشد. این اصل برای زوج یا زوجه در شرایط خاص اعمال می شود. ماده ۹۴۹ قانون مدنی به صراحت بیان می دارد: در صورت نبودن هیچ وارث دیگر به غیر از زوج یا زوجه، زائد بر نصیب آنان به آن ها رد می شود.
مثال عددی: زنی فوت کرده و ۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ (سیصد میلیون) تومان دارایی دارد و هیچ وارثی (فرزند، پدر، مادر، خواهر، برادر و…) جز شوهر ندارد.
- کل ماترک: ۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- سهم الفرض شوهر (یک دوم): ۱/۲ × ۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- باقی مانده ترکه: ۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- این ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان باقی مانده نیز به رد به شوهر بازمی گردد.
- در نتیجه، کل ۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان به شوهر می رسد.
نحوه ارث بردن شوهر از اموال غیرمنقول (زمین و اعیانی)
یکی از تفاوت های مهم در گذشته میان سهم الارث زن و شوهر، در نحوه ارث بری از اموال غیرمنقول بود. در گذشته، زوجه تنها از قیمت اعیانی (ساختمان) ارث می برد و از عرصه (زمین) ارثی نمی برد. اما این محدودیت برای شوهر هرگز وجود نداشته است.
شوهر از عین تمامی اموال (منقول و غیرمنقول) زن ارث می برد و هیچ محدودیتی در این زمینه ندارد. بنابراین، اگر زن دارای ملک، زمین، خانه یا هر نوع مال غیرمنقول دیگری باشد، ارث شوهر از اموال غیرمنقول زن به همان نسبتی که برای اموال منقول تعیین شده است (یک چهارم یا یک دوم)، از عین آن اموال محاسبه و به او تعلق می گیرد. این بدان معناست که شوهر از مالکیت تمامی اجزای ملک، اعم از زمین و ساختمان، سهم الارث خود را دریافت می کند.
حالات استثنایی و پیچیدگی های خاص در ارث شوهر از زن
قانون گذار برای برخی شرایط خاص و غیرمعمول، احکام ویژه ای در نظر گرفته است تا عدالت و حقوق افراد به بهترین شکل ممکن رعایت شود. این حالات استثنایی عمدتاً در ارتباط با طلاق و فوت در زمان بیماری مطرح می شوند.
ارث در طلاق و فوت در زمان عده
طلاق به طور کلی به رابطه زوجیت پایان می دهد و با پایان یافتن این رابطه، حق توارث نیز از بین می رود. اما در مورد طلاق رجعی، وضعیت کمی متفاوت است.
- طلاق رجعی: طلاقی است که در زمان عده، مرد حق رجوع به همسر خود را دارد. در این نوع طلاق، اگر زن یا شوهر در طول مدت عده طلاق رجعی فوت کنند، زوجین از یکدیگر ارث می برند. به عبارت دیگر، تا زمانی که عده رجعی به پایان نرسیده و مرد حق رجوع دارد، رابطه زوجیت به طور کامل منقطع نشده و آثار آن، از جمله توارث، همچنان باقی است. ماده ۹۴۳ قانون مدنی مقرر می دارد: اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند هر یک از آن ها که در زمان عده بمیرد دیگری از او ارث می برد ولی اگر فوت یکی از آن ها بعد از انقضاء عده بوده و یا طلاق بائن باشد از یکدیگر ارث نمی برند.
- طلاق بائن: طلاقی است که در آن مرد حق رجوع ندارد (مانند طلاق خلع یا مبارات، طلاق سوم، طلاق زن یائسه و…). پس از وقوع طلاق بائن و همچنین پس از اتمام عده طلاق رجعی، حق توارث بین زوجین به کلی از بین می رود.
ارث در صورت طلاق در زمان بیماری
یک حالت استثنایی دیگر که در ماده ۹۴۴ قانون مدنی به آن اشاره شده، مربوط به طلاق در دوران بیماری است. این ماده به منظور جلوگیری از تضییع حقوق همسر بیمار و سوءاستفاده های احتمالی وضع شده است.
ماده ۹۴۴ قانون مدنی: اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بمیرد، زوجه از او ارث می برد اگرچه طلاق بائن باشد و یا زن بعد از طلاق رجعی ازاله عده کرده باشد، مشروط بر اینکه زن شوهر دیگر نکرده باشد.
اگر مردی در دوران بیماری خود، همسرش را طلاق دهد و سپس در کمتر از یک سال به دلیل همان بیماری فوت کند و زن نیز در این مدت ازدواج مجدد نکرده باشد، شوهر با وجود وقوع طلاق، از زن خود ارث می برد. این حکم حتی در مواردی که طلاق بائن بوده یا عده طلاق رجعی به اتمام رسیده باشد، جاری است. شرط اصلی این است که علت فوت مرد، همان بیماری باشد که در زمان طلاق داشته و زن نیز در این مدت همسر دیگری اختیار نکرده باشد.
تفسیر این ماده اگرچه به ظاهر برای ارث بردن زن از مرد است، اما روح قانونگذار در جهت حمایت از طرف ضعیف تر در زمان بیماری است و نشان دهنده پیچیدگی های حقوقی است که در شرایط خاص پدیدار می شوند. در مبحث ارث شوهر از زن نیز، این موارد استثنایی باید مد نظر قرار گیرند، خصوصاً در مواردی که زن در زمان بیماری شوهرش فوت کند و شوهر او را طلاق داده باشد، که در این حالت مرد نیز از زن ارث می برد.
مراحل عملی و نکات مهم پس از فوت زن
پس از فوت زوجه و مشخص شدن حق ارث شوهر از زن، فرایند قانونی برای تقسیم ترکه آغاز می شود. این فرایند شامل چندین مرحله است که از جمله مهمترین آن ها می توان به انجام تکالیف مالی قبل از تقسیم و سپس طی کردن مراحل انحصار وراثت اشاره کرد.
تکالیف قبل از تقسیم ارث
قبل از آنکه وراث بتوانند سهم الارث خود را از ترکه متوفی دریافت کنند، لازم است برخی دیون و تکالیف مالی از اموال متوفی پرداخت شود. ترتیب پرداخت این امور دارای اهمیت قانونی است:
- پرداخت هزینه های تجهیز میت: این هزینه ها شامل مخارج کفن و دفن، غسل و سایر امور مربوط به تجهیز میت است. این مورد در اولویت پرداخت قرار دارد و باید از محل ماترک تأمین شود.
- ادای دیون و بدهی های متوفی: پس از هزینه های تجهیز، نوبت به پرداخت بدهی ها و دیون متوفی می رسد. این دیون می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مهریه زن: یکی از مهمترین دیون ممتاز زوجه، مهریه اوست. حتی اگر زن فوت کند و مهریه وی پرداخت نشده باشد، این مهریه جزو دیون ممتازه او محسوب شده و باید قبل از تقسیم ارث میان وراث، به وراث مهریه (مانند شوهر، فرزندان یا سایر وراث وی) پرداخت شود. سهم شوهر از مهریه زن فوت شده نیز بر اساس قواعد ارث تعیین می گردد.
- نفقه معوقه: در صورت وجود نفقه معوقه زوجه در زمان حیات، این مبلغ نیز از جمله دیون ممتازه و باید پیش از تقسیم ترکه پرداخت شود.
- وام ها و سایر تعهدات مالی: هرگونه وام بانکی، بدهی به اشخاص حقیقی یا حقوقی، و سایر تعهدات مالی که بر عهده متوفی بوده، باید از محل ماترک پرداخت گردد.
 
- اجرای وصیت متوفی: اگر متوفی وصیت نامه ای معتبر تنظیم کرده باشد، این وصیت در حدود یک سوم (۱/۳) از کل دارایی ها (پس از کسر دیون) قابل اجرا است. مازاد بر یک سوم، منوط به رضایت وراث است.
مدارک لازم برای انحصار وراثت
اولین گام عملی برای دریافت ارث، اخذ گواهی انحصار وراثت است. برای این منظور، ارائه مدارک زیر ضروری است:
- گواهی فوت متوفی: توسط سازمان ثبت احوال صادر می شود.
- شناسنامه و کارت ملی متوفی و تمام وراث: برای شناسایی کامل متوفی و احراز هویت وراث قانونی.
- عقدنامه ازدواج: برای احراز رابطه زوجیت دائم میان شوهر و زن متوفی.
- استشهادیه محضری: استشهادیه ای که توسط چند نفر (معمولاً حداقل سه نفر) از افراد مطلع، با تأیید دفترخانه اسناد رسمی، تنظیم می شود و در آن هویت وراث متوفی تأیید می گردد.
- لیست اموال متوفی (فرم مالیات بر ارث): برای تعیین میزان ترکه و پرداخت مالیات بر ارث.
مراحل کلی دریافت گواهی انحصار وراثت و تقسیم ترکه
فرایند کلی دریافت گواهی انحصار وراثت و سپس تقسیم ترکه به شرح زیر است:
- مراجعه به شورای حل اختلاف: وراث (یا یکی از آن ها) باید با در دست داشتن مدارک لازم، به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی مراجعه کرده و درخواست صدور گواهی انحصار وراثت (معمولاً از نوع محدود برای ترکه کمتر از ۵۰ میلیون تومان یا نامحدود برای ترکه بیشتر) را ثبت کنند.
- تشکیل پرونده انحصار وراثت: پس از ثبت درخواست، پرونده ای تشکیل شده و شورای حل اختلاف اقدام به انتشار آگهی در روزنامه کثیرالانتشار (در موارد انحصار وراثت نامحدود) می کند تا در صورت وجود وراث دیگر یا اعتراض به فهرست اعلامی، فرصت لازم برای مراجعه وجود داشته باشد.
- صدور گواهی انحصار وراثت: پس از طی مراحل قانونی و عدم اعتراض، گواهی انحصار وراثت صادر می شود که در آن نام و مشخصات وراث قانونی و میزان سهم الارث هر یک به صورت کلی تعیین شده است.
- درخواست تقسیم ترکه (در صورت عدم توافق): پس از اخذ گواهی انحصار وراثت و پرداخت مالیات بر ارث، اگر وراث بر سر نحوه تقسیم اموال به توافق نرسند، می توانند با مراجعه به دادگاه، دادخواست تقسیم ترکه را مطرح کنند. دادگاه بر اساس گواهی انحصار وراثت و با توجه به نوع اموال، اقدام به تقسیم ماترک می کند. این مرحله ممکن است شامل ارزیابی اموال توسط کارشناس رسمی دادگستری و در نهایت صدور حکم تقسیم باشد.
| وضعیت وراث | میزان سهم الارث شوهر | ماده قانونی | توضیحات | 
|---|---|---|---|
| وجود فرزند برای زن متوفی (از همین شوهر یا ازدواج قبلی) | یک چهارم (۱/۴) از کل ماترک | ماده ۹۱۳ قانون مدنی | فرزند به عنوان حاجب نقص، سهم شوهر را کاهش می دهد. | 
| عدم وجود فرزند برای زن متوفی | یک دوم (۱/۲) از کل ماترک | ماده ۹۱۳ قانون مدنی | در نبود فرزند، سهم شوهر افزایش می یابد. | 
| شوهر تنها وارث زن باشد | تمام ماترک (یک دوم به فرض، باقیمانده به رد) | ماده ۹۴۹ قانون مدنی | اگر وارثی جز شوهر وجود نداشته باشد، کل دارایی به او می رسد. | 
| در طلاق رجعی و فوت در زمان عده | بر اساس وضعیت فرزند (۱/۴ یا ۱/۲) | ماده ۹۴۳ قانون مدنی | رابطه زوجیت تا پایان عده رجعی، پابرجا فرض می شود. | 
| طلاق در زمان بیماری و فوت زن در کمتر از یک سال | بر اساس وضعیت فرزند (۱/۴ یا ۱/۲) | ماده ۹۴۴ قانون مدنی | شرط: علت فوت، همان بیماری باشد و مرد ازدواج مجدد نکرده باشد. | 
نتیجه گیری
مبحث شوهر از زن ارث می برد، یک حقیقت حقوقی ثابت و واضح در قانون مدنی ایران است که با رعایت شرایط و عدم وجود موانع قانونی، این حق به طور کامل اعمال می شود. سهم الارث شوهر از همسر متوفی، بسته به وجود یا عدم وجود فرزند برای زن، متفاوت خواهد بود؛ به این ترتیب که در صورت وجود فرزند، یک چهارم از کل ماترک و در صورت عدم وجود فرزند، یک دوم از کل ماترک به شوهر تعلق می گیرد. همچنین، در صورت عدم وجود هیچ وارث دیگری جز شوهر، تمامی ترکه به وی می رسد.
آگاهی از این اصول، به ویژه نکات مربوط به عقد دائم، موانع ارث از جمله عدم توارث در ازدواج موقت، و حالات استثنایی مانند طلاق در عده یا طلاق در زمان بیماری، برای هر فردی که با موضوع ارث مواجه است، ضروری است. پیچیدگی های حقوقی این حوزه و اهمیت رعایت دقیق مراحل قانونی، از پرداخت دیون و هزینه ها تا اخذ گواهی انحصار وراثت و تقسیم ترکه، لزوم دقت و توجه را دوچندان می سازد. در این راستا، مشورت با کارشناسان حقوقی و وکلای متخصص در امور ارث، می تواند راهگشای بسیاری از ابهامات و چالش ها باشد و به شما در پیشبرد صحیح و کارآمد این فرایند یاری رساند.