**اعتبار قانونی کپی مبایعه نامه | راهنمای جامع**

آیا کپی مبایعه نامه ارزش قانونی دارد
به طور کلی، کپی مبایعه نامه به تنهایی فاقد ارزش اثباتی مستقل و قطعی در محاکم قضایی است، مگر آنکه فرآیند «برابر با اصل کردن» را طی کرده یا اصالت آن از طریق ادله اثبات دعوا نظیر شهادت شهود، اقرار طرف مقابل یا کارشناسی خط و امضا به اثبات برسد. در واقع، صرف داشتن یک کپی از مبایعه نامه بدون طی مراحل قانونی، نمی تواند به عنوان دلیل اصلی و قاطع برای اثبات ادعاها مورد استناد قرار گیرد.
مبایعه نامه به عنوان ستون فقرات توافقات و تعهدات میان طرفین، نقش حیاتی در معاملات ملکی ایفا می کند. این سند، که اغلب به صورت عادی تنظیم می شود، مبنای بسیاری از حقوق و تکالیف قانونی است. با این حال، در مواقعی ممکن است دسترسی به اصل مبایعه نامه مقدور نباشد؛ خواه به دلیل گم شدن، از بین رفتن، یا صرفاً نیاز به ارائه نسخه ای برای مراجع مختلف. در چنین شرایطی، پرسش بنیادینی مطرح می شود: آیا کپی مبایعه نامه ارزش قانونی دارد؟ این سوال، به خصوص برای خریداران و فروشندگانی که درگیر چنین معاملاتی هستند یا افرادی که در دعاوی حقوقی ملکی قرار گرفته اند، اهمیت فراوانی دارد.
مبایعه نامه و جایگاه حقوقی آن در نظام قضایی ایران
برای درک اعتبار کپی مبایعه نامه، ابتدا باید با مفهوم و جایگاه حقوقی خود مبایعه نامه آشنا شد. مبایعه نامه در اصطلاح حقوقی، یک قرارداد خصوصی است که بین فروشنده و خریدار جهت انتقال مالکیت یک مال (معمولاً غیرمنقول) منعقد می شود. این سند، تعهداتی را برای هر دو طرف ایجاد می کند که از جمله آن ها می توان به تعهد فروشنده به انتقال رسمی سند و تعهد خریدار به پرداخت ثمن معامله اشاره کرد.
تعریف مبایعه نامه و سند عادی
مبایعه نامه به معنای واقعی کلمه، «قرارداد بیع» است که مطابق ماده 338 قانون مدنی، انتقال عین مال در ازای ثمن معلوم است. در نظام حقوقی ایران، مبایعه نامه اغلب به عنوان یک سند عادی شناخته می شود. سند عادی، سندی است که توسط اشخاص، بدون دخالت مامورین رسمی و رعایت تشریفات خاص، تنظیم و امضا می گردد. اعتبار این اسناد بیشتر به امضای طرفین وابسته است و در صورت انکار یا تردید، نیاز به اثبات اصالت دارد.
تفاوت مبایعه نامه با قولنامه
در عرف جامعه، مفاهیم مبایعه نامه و قولنامه اغلب به جای یکدیگر به کار می روند، اما از منظر حقوقی تفاوت هایی میان آن ها وجود دارد. قولنامه (یا قرارداد پیش فروش) معمولاً سندی است که در آن، طرفین صرفاً به انعقاد یک قرارداد بیع در آینده متعهد می شوند و هنوز قصد ایجاد بیع به معنای واقعی (انتقال مالکیت) را ندارند. در حالی که مبایعه نامه، خود یک قرارداد بیع است که به محض امضا، مالکیت را از نظر حقوقی منتقل می کند، هرچند انتقال رسمی سند در دفترخانه اسناد رسمی ممکن است به زمانی دیگر موکول شود. با این حال، در رویه قضایی و معاملات روزمره، بسیاری از اسنادی که تحت عنوان قولنامه تنظیم می شوند، در واقع ماهیت مبایعه نامه را دارند و قصد طرفین بر انتقال مالکیت از همان لحظه تنظیم سند است.
انواع سند از نظر قانون مدنی
قانون مدنی ایران اسناد را به دو دسته اصلی تقسیم می کند:
- سند رسمی: این اسناد در دفاتر اسناد رسمی یا نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آن ها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم می شوند. سند مالکیت ثبتی، سند ازدواج و طلاق رسمی، یا وکالت نامه رسمی از جمله اسناد رسمی هستند. اعتبار اسناد رسمی بسیار بالاست و محتوای آن ها جز با ادعای جعل قابل انکار یا تردید نیست.
- سند عادی: هر سندی که شرایط سند رسمی را نداشته باشد، سند عادی محسوب می شود. مبایعه نامه ها، اجاره نامه های دست نویس، و چک های عادی نمونه هایی از اسناد عادی هستند. ارزش اثباتی سند عادی نیز در دادگاه معتبر است، اما در صورت انکار یا تردید از سوی طرف مقابل، نیاز به اثبات صحت امضا و محتوای آن دارد.
ارزش و اعتبار اصل مبایعه نامه
اصل مبایعه نامه به عنوان یک سند عادی، از قدرت اثباتی بسیار بالایی در دادگاه ها برخوردار است. تا زمانی که اصالت آن مورد انکار یا تردید قرار نگیرد، دادگاه مفاد آن را معتبر دانسته و بر اساس آن حکم صادر می کند. در صورت انکار یا تردید، خواهان باید اصالت امضا و محتوای سند را از طریق ارائه دلایل دیگر (مانند شهادت شهود یا کارشناسی خط و امضا) به اثبات برساند. بنابراین، محافظت از اصل مبایعه نامه همواره توصیه می شود.
بررسی ارزش قانونی کپی مبایعه نامه در حالات مختلف
همانطور که مطرح شد، اصل مبایعه نامه دارای اعتبار بالایی است، اما وضعیت کپی مبایعه نامه متفاوت است. در ادامه به بررسی ارزش قانونی انواع کپی ها می پردازیم.
کپی ساده مبایعه نامه
کپی ساده یا تصویر مبایعه نامه، نسخه ای است که بدون تایید مراجع رسمی از روی اصل سند تهیه شده است. این نوع کپی، به خودی خود، در نظام حقوقی ایران فاقد ارزش اثباتی قاطع است.
دلیل اصلی این عدم اعتبار، عدم قطعیت در مطابقت آن با اصل و همچنین احتمال بالای جعل و دستکاری است. هر فردی می تواند از یک سند کپی بگیرد و تغییراتی در آن ایجاد کند یا حتی سندی کاملاً جعلی بسازد. بنابراین، دادگاه ها به سادگی به کپی ساده استناد نمی کنند و آن را دلیل قاطع بر اثبات ادعا نمی دانند.
با این حال، کپی ساده می تواند در برخی موارد به عنوان «اماره» یا «قرینه» مورد توجه دادگاه قرار گیرد. به این معنا که اگر همراه با دلایل و مستندات دیگر (مانند فیش های واریزی، شهادت شهود یا اقرار طرف مقابل) ارائه شود، ممکن است در کنار هم، برای دادگاه اطمینان ایجاد کرده و به اثبات ادعا کمک کند. اما هرگز به تنهایی نمی تواند مبنای حکم دادگاه قرار گیرد.
کپی ساده مبایعه نامه به تنهایی دلیل قاطع اثبات دعوا محسوب نمی شود و فاقد اعتبار اثباتی مستقل در محاکم قضایی است، مگر آنکه اصالت آن با ادله دیگر به اثبات برسد.
کپی برابر با اصل شده مبایعه نامه
مهم ترین راه حل برای اعتبار بخشیدن به کپی مبایعه نامه، فرآیند «برابر با اصل کردن» آن است. این مفهوم به معنای تایید رسمی مطابقت یک کپی با اصل سند توسط مرجع صلاحیت دار است. در واقع، مرجع مربوطه گواهی می کند که این کپی، عیناً مطابق با سند اصلی است و هیچ تغییری در آن ایجاد نشده است.
مفهوم برابر با اصل کردن چیست؟
برابر با اصل کردن به این معناست که یک نهاد رسمی و قانونی، پس از بررسی و تطبیق کپی با اصل سند، اصالت و صحت نسخه کپی را تایید می کند. این تایید معمولاً با مهر و امضای مرجع مربوطه همراه است و به کپی، ارزش اثباتی معادل اصل سند می بخشد.
مراکز و مراجع صلاحیت دار برای برابر با اصل کردن:
مراجعی که صلاحیت برابر با اصل کردن اسناد را دارند، بسته به نوع سند و زمان ارائه آن متفاوت است:
- دفاتر اسناد رسمی: برای اسناد رسمی (مانند سند مالکیت رسمی) و در برخی موارد خاص، کپی برابر اصل توسط این دفاتر انجام می شود.
- مقام قضایی یا مدیر دفتر دادگاه: در صورتی که سندی (اعم از رسمی یا عادی) به عنوان دلیل در یک پرونده قضایی ارائه شود، مقام قضایی یا مدیر دفتر دادگاه می تواند پس از بررسی و تطبیق با اصل، کپی آن را برابر با اصل کند. این اقدام در چارچوب پرونده و برای همان پرونده معتبر است.
- وکلای دادگستری: بر اساس ماده 100 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، وکلای دادگستری در محدوده اختیارات خود می توانند کپی اسناد و مدارک موکلانشان را برابر با اصل نمایند. این اقدام نیز اعتبار رسمی دارد.
ارزش قانونی کپی برابر اصل شده
یک کپی برابر اصل شده، از نظر اثباتی در بسیاری از موارد، «معادل اصل سند» در نظر گرفته می شود. این به معنای آن است که کپی برابر اصل مبایعه نامه می تواند همانند اصل آن در دادگاه ها و مراجع اداری مورد استناد قرار گیرد و بار اثبات اصالت آن بر دوش کسی است که به آن اعتراض می کند (مدعی جعل یا عدم مطابقت). این امر به ویژه در مواقعی که اصل سند در دسترس نیست یا برای حفظ و نگهداری، نیاز به ارائه کپی معتبر وجود دارد، اهمیت فراوانی پیدا می کند.
فرآیند برابر اصل کردن یک مبایعه نامه (گام به گام)
- حضور اصل مبایعه نامه: برای برابر اصل کردن، حضور اصل سند ضروری است.
- تهیه کپی: از مبایعه نامه مورد نظر، کپی تهیه کنید.
- مراجعه به مرجع صلاحیت دار: با اصل و کپی مبایعه نامه، به یکی از مراجع ذکر شده (مانند دفتر دادگاه در صورت داشتن پرونده، یا وکیل دادگستری) مراجعه نمایید.
- تطبیق و تایید: مرجع مربوطه، کپی را با اصل سند تطبیق داده و در صورت صحت، با مهر و امضای خود، آن را برابر با اصل می نماید.
- دریافت کپی برابر اصل: نسخه تایید شده را دریافت کنید.
سناریوهای خاص فقدان اصل مبایعه نامه
یکی از چالش های رایج، گم شدن یا از بین رفتن اصل مبایعه نامه است. در این شرایط، نقش کپی مبایعه نامه بسیار پررنگ می شود.
اگر اصل مبایعه نامه گم شده باشد و شما قبلاً یک نسخه کپی برابر اصل مبایعه نامه تهیه کرده باشید، وضعیت اثباتی شما بسیار مطلوب خواهد بود؛ زیرا همانطور که اشاره شد، این کپی معادل اصل تلقی می شود. اما اگر فقط یک کپی ساده در اختیار داشته باشید، مسیر اثبات دشوارتر خواهد بود. در این حالت، شما باید با استفاده از سایر ادله اثبات دعوا، اصالت و وجود اصل مبایعه نامه و مفاد آن را به اثبات برسانید.
وظیفه طرفین در صورت عدم دسترسی به اصل مبایعه نامه، مراجعه به روش های جایگزین برای اثبات تعهدات قراردادی است. این روش ها شامل استناد به شهادت شهود حاضر در زمان تنظیم قرارداد، درخواست اقرار از طرف مقابل در دادگاه، یا ارجاع موضوع به کارشناسی برای بررسی مدارک و قرائن موجود (مانند فیش های واریزی، چک ها، پیامک ها و مکاتبات مرتبط) است. همچنین، اگر ملک بر اساس مبایعه نامه به تصرف خریدار درآمده باشد، تصرف می تواند به عنوان یک قرینه قوی برای اثبات صحت معامله تلقی شود.
راهکارهای اثبات اصالت و اعتبار کپی مبایعه نامه در دادگاه
در شرایطی که کپی مبایعه نامه (چه برابر اصل شده و چه ساده) به عنوان مدرک در دادگاه ارائه می شود، دادگاه برای رسیدگی به دعوا، نیاز به احراز اصالت و اعتبار آن دارد. این امر از طریق اصول کلی ادله اثبات دعوا در ایران صورت می گیرد.
اصول کلی ادله اثبات دعوا در ایران و کاربرد آن ها برای کپی مبایعه نامه
قانون آیین دادرسی مدنی، ادله اثبات دعوا را شامل اقرار، اسناد، شهادت، امارات و قسم می داند. در خصوص استفاده از کپی مبایعه نامه در دادگاه، می توان از این ادله به شرح زیر بهره برد:
- اقرار خوانده: اگر طرف مقابل (خوانده دعوا) صراحتاً به صحت و اصالت کپی مبایعه نامه و مطابقت آن با اصل اقرار کند، این اقرار خود به عنوان یک دلیل قاطع، اعتبار قانونی تصویر مبایعه نامه را تثبیت می کند و دیگر نیازی به اثبات بیشتر نیست.
- شهادت شهود: افرادی که در زمان تنظیم و امضای مبایعه نامه حضور داشته اند و شاهد مفاد و امضای آن بوده اند، می توانند در دادگاه شهادت دهند. شهادت آن ها می تواند به طور قابل توجهی به اثبات اصالت و محتوای کپی مبایعه نامه کمک کند.
- ارجاع به کارشناسی خط، امضا و اثر انگشت: در صورت انکار یا تردید نسبت به اصالت امضا یا خطوط مبایعه نامه (حتی اگر کپی باشد و اصل آن موجود نباشد)، دادگاه می تواند موضوع را به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع دهد. کارشناس با بررسی دقیق خطوط، امضاها و در صورت لزوم، مقایسه آن ها با نمونه های دیگر، نظر کارشناسی خود را اعلام می کند که این نظر معمولاً بسیار معتبر است. این یکی از راه های اثبات اصالت کپی سند عادی است.
- قرائن و امارات قضایی: این موارد شواهدی هستند که به طور مستقیم دلیل نیستند اما می توانند برای قاضی ایجاد اطمینان کنند:
- مدارک پشتیبان: فیش های واریزی، چک های پرداخت شده، پیامک ها، ایمیل ها، مکاتبات و سایر اسناد مرتبط که به معامله اشاره دارند، می توانند به عنوان قرینه، صحت کپی مبایعه نامه را تقویت کنند.
- تحویل و تصرف ملک: اگر ملک پس از تنظیم مبایعه نامه به خریدار تحویل داده شده و او در آن تصرف کرده باشد، این تصرف می تواند نشانه ای قوی از انجام معامله و صحت کپی مبایعه نامه باشد.
- سایر قراردادهای مرتبط: وجود قراردادهای دیگر که به این مبایعه نامه استناد کرده اند.
- استعلامات رسمی: در صورتی که در مبایعه نامه به شماره های ثبتی، پلاک های ثبتی یا سایر مشخصات رسمی اشاره شده باشد، می توان از ادارات مربوطه (مانند اداره ثبت اسناد) استعلام گرفت تا صحت اطلاعات مندرج در کپی مبایعه نامه تایید شود. این استعلامات می توانند مدارک لازم برای اثبات کپی مبایعه نامه را تکمیل کنند.
روند دادرسی در صورت استناد به کپی مبایعه نامه
استناد به کپی مبایعه نامه در دادگاه نیازمند رعایت تشریفات خاصی است:
- نحوه تنظیم دادخواست: در دادخواست، باید صراحتاً قید شود که سندی که به آن استناد می شود، کپی مبایعه نامه است. همچنین، باید دلایل و مستندات دیگر برای اثبات اصالت و اعتبار آن ذکر گردد. استدلال قوی برای اثبات مالکیت با کپی مبایعه نامه ضروری است.
- اقدامات دادگاه: دادگاه ممکن است دستور ارائه اصل سند را صادر کند. در صورت عدم دسترسی به اصل، قاضی می تواند به تحقیق محلی، جلب نظر کارشناس (برای خط، امضا یا مقایسه اسناد) و سایر اقدامات قضایی برای احراز حقیقت متوسل شود.
- چالش انکار یا تردید: اگر خوانده، اصالت کپی مبایعه نامه را انکار یا نسبت به آن تردید کند، بار اثبات اصالت بر دوش خواهان است. خواهان باید با ارائه ادله قوی تر (شهود، کارشناسی، قرائن) این چالش را مرتفع سازد.
نمونه عملی: سناریوی یک دادخواست با کپی مبایعه نامه
فرض کنید آقای الف ملکی را از آقای ب خریداری کرده و تنها یک کپی از مبایعه نامه را در اختیار دارد؛ اصل سند گم شده است. آقای ب نیز پس از مدتی، منکر معامله شده و از انتقال رسمی سند خودداری می کند. آقای الف می تواند با ارائه دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی به دادگاه، به کپی مبایعه نامه استناد کند. در دادخواست خود باید توضیح دهد که اصل مبایعه نامه مفقود شده و با ارائه کپی، دلایل دیگری مانند فیش های واریزی ثمن معامله، شهادت همسایگانی که شاهد تصرف او در ملک بوده اند و همچنین درخواست کارشناسی خط و امضای آقای ب در کپی مبایعه نامه را مطرح کند. دادگاه با بررسی این مستندات و ادله، در صورت احراز صحت معامله، حکم به نفع آقای الف صادر خواهد کرد.
چالش ها، ریسک ها و توصیه های پیشگیرانه
با وجود امکان اثبات اصالت کپی مبایعه نامه، استفاده از آن در محاکم قضایی با چالش ها و ریسک هایی همراه است که آگاهی از آن ها برای هر شهروندی ضروری است.
ریسک های حقوقی استفاده از کپی مبایعه نامه:
- جعل و دستکاری: یکی از بزرگترین ریسک ها، احتمال جعل یا دستکاری در محتوای کپی مبایعه نامه است. جعل کپی مبایعه نامه و عواقب آن بسیار سنگین است. مطابق قانون مجازات اسلامی، ساختن نوشته یا هرگونه تغییر در اسناد به قصد تقلب، جرم محسوب می شود و مرتکب آن به حبس و جزای نقدی محکوم خواهد شد.
- اطاله دادرسی و هزینه های اضافی: استناد به کپی مبایعه نامه، معمولاً منجر به تحقیقات بیشتر قضایی، نیاز به ارجاع به کارشناسی و در نتیجه، طولانی تر شدن روند دادرسی و تحمیل هزینه های بیشتر به طرفین می شود.
- عدم اعتبار در برخی مراجع خاص: برخی مراجع اداری، مانند ادارات ثبت اسناد و املاک برای نقل و انتقال قطعی سند، به هیچ وجه کپی مبایعه نامه (حتی برابر اصل شده) را نمی پذیرند و صرفاً اصل سند را ملاک قرار می دهند.
- احتمال رد دعوا: در صورت عدم توانایی خواهان در اثبات اصالت کپی مبایعه نامه و عدم اقناع قاضی، ممکن است دعوای او رد شود و حقوق وی تضییع گردد.
توصیه های پیشگیرانه برای حفظ حقوق:
برای کاهش این ریسک ها و اطمینان از حفظ حقوق در معاملات ملکی، رعایت نکات زیر اکیداً توصیه می شود:
- همیشه از اصل سند محافظت کنید: بهترین راه، نگهداری اصل مبایعه نامه در مکانی امن و مطمئن است. علاوه بر این، تهیه یک اسکن دیجیتال با کیفیت بالا از اصل سند می تواند در مواقع اضطراری بسیار کمک کننده باشد.
- تهیه کپی برابر با اصل: حتی در صورت در اختیار داشتن اصل مبایعه نامه، توصیه می شود که حداقل یک یا چند نسخه کپی برابر اصل مبایعه نامه تهیه کرده و آن ها را در محلی جداگانه نگهداری کنید. این اقدام به ویژه در صورت گم شدن یا آسیب دیدن اصل سند، از بروز مشکلات جدی جلوگیری می کند.
- ثبت رسمی معاملات در دفاتر اسناد رسمی: مطمئن ترین و بهترین راه برای جلوگیری از هرگونه اختلاف و چالش حقوقی در معاملات ملکی، ثبت رسمی آن در دفاتر اسناد رسمی است. سند رسمی، از بالاترین ارزش قانونی رونوشت مبایعه نامه برخوردار است و در صورت مفقود شدن، به راحتی می توان از طریق دفترخانه مربوطه المثنی آن را دریافت کرد.
- مشاوره با وکیل متخصص: قبل از هرگونه اقدام حقوقی، به خصوص در مواردی که با کپی مبایعه نامه سروکار دارید یا اصل آن مفقود شده است، حتماً با یک وکیل متخصص در امور ملکی مشاوره کنید. او می تواند بهترین راهکار قانونی را به شما ارائه دهد.
- دقت در تنظیم مبایعه نامه: در زمان تنظیم مبایعه نامه، اطمینان حاصل کنید که تمامی جزئیات، مشخصات طرفین، مشخصات کامل ملک، ثمن و نحوه پرداخت و شروط قرارداد به صورت شفاف و کامل درج شده اند. حضور حداقل دو شاهد عاقل و بالغ در پای سند و امضای آن ها نیز می تواند در آینده به اعتبار کپی مبایعه نامه در صورت لزوم، کمک شایانی کند.
سوالات متداول
آیا برای انتقال سند رسمی ملک به کپی مبایعه نامه نیاز داریم؟
خیر، برای انتقال سند رسمی ملک در دفاتر اسناد رسمی، شما به اصل مبایعه نامه یا حداقل یک کپی برابر با اصل شده توسط وکیل یا مقام قضایی (در صورت وجود پرونده قضایی و فقدان اصل) نیاز خواهید داشت. اغلب دفاتر اسناد رسمی، اصرار بر رؤیت اصل سند دارند و صرفاً کپی ساده مبایعه نامه پذیرفته نیست.
اگر کپی مبایعه نامه را برابر اصل کرده باشم، دیگر به اصل سند نیازی ندارم؟
در بسیاری از موارد، کپی برابر اصل شده از نظر اثباتی معادل اصل سند است و می تواند در مراجع قضایی و اداری مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، حفظ و نگهداری اصل سند همواره توصیه می شود، زیرا برخی از مراجع (به ویژه در نقل و انتقالات رسمی مالکیت) ممکن است باز هم تقاضای رؤیت اصل را داشته باشند.
در صورت گم شدن اصل مبایعه نامه و عدم دسترسی به کپی برابر اصل، چکار کنم؟
در این حالت، باید با تکیه بر سایر ادله اثبات دعوا نظیر شهادت شهود، اقرار طرف مقابل، کارشناسی خط و امضا، و ارائه قرائن و امارات (مانند فیش های واریزی، پیامک ها، مکاتبات و تصرف ملک) اصالت معامله و مفاد مبایعه نامه را در دادگاه اثبات کنید. مراجعه به وکیل متخصص برای این منظور ضروری است.
آیا می توانم با کپی ساده مبایعه نامه در شهرداری یا دارایی اقدام کنم؟
خیر، معمولاً مراجع اداری مانند شهرداری، اداره دارایی و سازمان ثبت اسناد، کپی ساده مبایعه نامه را برای انجام امور رسمی و اداری نمی پذیرند. برای چنین اقداماتی، نیاز به اصل سند یا حداقل یک کپی برابر با اصل دارید.
مدت زمان لازم برای اثبات اصالت کپی مبایعه نامه در دادگاه چقدر است؟
مدت زمان اثبات اصالت کپی مبایعه نامه در دادگاه کاملاً به پیچیدگی پرونده، تعداد و نوع ادله موجود، اعتراضات خوانده و نیاز به انجام کارشناسی و تحقیقات محلی بستگی دارد. این فرآیند ممکن است از چند ماه تا چندین سال به طول انجامد.
نتیجه گیری
در مجموع، می توان گفت که آیا کپی مبایعه نامه ارزش قانونی دارد، پرسشی است که پاسخ آن به جزئیات و شرایط خاص بستگی دارد. کپی ساده مبایعه نامه، به تنهایی، فاقد ارزش اثباتی قاطع است و تنها می تواند به عنوان یک قرینه در کنار سایر ادله مورد استفاده قرار گیرد. اما در صورت «برابر با اصل شدن» توسط مراجع صلاحیت دار، اعتبار آن به میزان قابل توجهی افزایش یافته و در بسیاری موارد، معادل اصل سند تلقی می شود. در صورت فقدان اصل و کپی برابر اصل، اثبات مالکیت با کپی مبایعه نامه از طریق ارائه ادله ای نظیر اقرار، شهادت شهود، کارشناسی خط و امضا، و قرائن و امارات قضایی امکان پذیر است.
اهمیت آگاهی حقوقی، احتیاط در معاملات ملکی و اقدامات پیشگیرانه نظیر محافظت از اصل سند، تهیه نسخه های برابر اصل و در نهایت، ثبت رسمی معاملات در دفاتر اسناد رسمی، برای حفظ حقوق و جلوگیری از بروز اختلافات و چالش های حقوقی آتی، حیاتی است. در مواجهه با موارد پیچیده و دشوار، مشاوره با وکیل متخصص امور ملکی، بهترین گام برای اطمینان از صحت اقدامات قانونی و دفاع از حقوق شماست.