واحدهای اتریوم چیست؟ | آشنایی کامل با Gwei، Wei و Ether
یک اتریوم چند واحد است
یک اتریوم (ETH) به واحدهای بسیار کوچکتری تقسیم می شود که کوچکترین آن ها Wei نام دارد. هر یک اتریوم معادل 1018 واحد Wei است. این تقسیم بندی دقیق برای تسهیل تراکنش های خرد و مدیریت کارمزدهای شبکه (Gas Fee) ضروری است. درک این واحدها برای هر کاربری که با شبکه اتریوم سروکار دارد، حیاتی است.
بازار ارزهای دیجیتال، پلتفرم ها و پروتکل های نوآورانه ای را به جهان معرفی کرده است که اتریوم یکی از برجسته ترین آن هاست. این پلتفرم، فراتر از یک ارز دیجیتال ساده، بستری برای توسعه قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز (dApps) فراهم می آورد. همانند ارزهای فیات که به واحدهای کوچک تری مانند سنت یا قِران تقسیم می شوند، اتریوم نیز برای تسهیل معاملات و پرداخت های درون شبکه ای، دارای واحدهای فرعی است. آشنایی با این واحدهای تقسیم بندی، به ویژه Wei و Gwei، برای درک نحوه عملکرد شبکه، به ویژه در زمینه محاسبه کارمزد تراکنش ها، ضروری است.
اتریوم (Ethereum) و اتر (Ether) به زبان ساده
پلتفرم اتریوم یک بلاک چین عمومی و متن باز است که امکان ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم می کند. این پلتفرم از ماشین مجازی اتریوم (EVM) بهره می برد که به توسعه دهندگان اجازه می دهد کدهای برنامه های غیرمتمرکز را به صورت امن و غیرمتمرکز اجرا کنند. اتر (ETH)، که اغلب به اشتباه با خود اتریوم یکی دانسته می شود، ارز بومی این شبکه است. اتر نقش سوخت شبکه را ایفا می کند؛ به این معنی که برای هر عملیات، تراکنش، یا اجرای قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم، کاربران باید مقدار مشخصی اتر به عنوان کارمزد بپردازند. این کارمزد، که به آن Gas Fee گفته می شود، به حفظ امنیت و پایداری شبکه کمک می کند و از سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری به عمل می آورد.
نیاز به تقسیم بندی: دلیل وجود واحدهای کوچکتر در اتریوم
مانند بسیاری از ارزهای فیات که برای پرداخت های خرد به واحدهای کوچک تری تقسیم می شوند (مثل ریال به تومان، دلار به سنت یا یورو به سنت)، اتریوم نیز نیاز به چنین تقسیم بندی دارد. دلیل اصلی این نیاز، طبیعت عملیات در شبکه بلاک چین است. بسیاری از تراکنش ها و تعاملات با قراردادهای هوشمند، نیازمند پرداخت های بسیار کوچک هستند که اگر قرار باشد همواره با واحد کامل اتر (که می تواند ارزش بالایی داشته باشد) محاسبه شوند، ممکن است غیرعملی یا حتی غیرممکن باشند.
به عنوان مثال، تصور کنید که برای ارسال یک تراکنش ساده یا اجرای یک خط کد در یک قرارداد هوشمند، نیاز به پرداخت کارمزدی بسیار ناچیز باشد. اگر کوچکترین واحد قابل معامله، یک اتر کامل باشد، چنین پرداخت های خردی عملاً امکان پذیر نخواهد بود. بنابراین، وجود واحدهای فرعی به کاربران اجازه می دهد تا حتی کوچک ترین عملیات را نیز با دقت مالی بالا و کارایی لازم انجام دهند. این تقسیم بندی، انعطاف پذیری لازم را برای محاسبات دقیق کارمزد (Gas Fee) و تسهیل مبادلات در مقیاس های مختلف فراهم می آورد.
واحدهای اتریوم: نام ها و ارزش ها
اتر به ۱۸ رقم اعشار تقسیم می شود که هر کدام نام خاص خود را دارند. این نام ها اغلب از نام خانوادگی شخصیت های برجسته در تاریخ علوم کامپیوتر و اقتصاد رمزنگاری الهام گرفته شده اند. جدول زیر تمامی واحدهای اتریوم را از بزرگ به کوچک، همراه با ارزش آن ها بر حسب Wei و Ether، و کاربرد یا توضیح مختصری ارائه می دهد:
| نام واحد | مقدار بر حسب Wei | مقدار بر حسب Ether | توضیح و کاربرد |
|---|---|---|---|
| Wei (وی) | 1 Wei | 10-18 Ether | کوچکترین و پایه‌ای‌ترین واحد اتریوم. نامگذاری شده به افتخار Wei Dai، خالق B-money و از پیشگامان ارزهای دیجیتال. |
| Kwei (کی وی) / Babbage (بابج) | 103 Wei | 10-15 Ether | هزار وی. نامگذاری شده به افتخار چارلز بابج، پدر کامپیوتر. |
| Mwei (ام وی) / Lovelace (لاولیس) | 106 Wei | 10-12 Ether | یک میلیون وی. نامگذاری شده به افتخار آدا لاولیس، اولین برنامه‌نویس کامپیوتر. |
| Gwei (گیگاوی) | 109 Wei | 10-9 Ether | یک میلیارد وی. رایج‌ترین واحد برای تعیین قیمت Gas (کارمزد تراکنش‌ها). |
| Szabo (سابو) | 1012 Wei | 10-6 Ether | یک میلیون میلیون وی (میکرواتر). نامگذاری شده به افتخار نیک سابو، دانشمند کامپیوتر و رمزنگار. |
| Finney (فینی) | 1015 Wei | 10-3 Ether | یک میلیارد میلیارد وی (میلی‌اتر). نامگذاری شده به افتخار Hal Finney، از اولین توسعه‌دهندگان بیت کوین. |
| Ether (اتر) | 1018 Wei | 1 Ether | واحد اصلی و استاندارد شبکه اتریوم. |
Wei (وی)
Wei، به عنوان کوچکترین واحد اتریوم، نقش بنیادین در محاسبات شبکه دارد. تمامی مقادیر درونی شبکه، از کارمزدها گرفته تا ارزش توکن ها، در نهایت به واحد Wei تبدیل و محاسبه می شوند. این واحد، هرچند که در معاملات روزمره مستقیماً استفاده نمی شود، اما پایه و اساس تمام محاسبات دقیق در اکوسیستم اتریوم است. این نام گذاری، ادای احترامی است به «وی دای» (Wei Dai)، یکی از پیشگامان عرصه ارزهای دیجیتال و خالق B-money که مفهوم بلاک چین را پیش از بیت کوین مطرح کرده بود.
Gwei (گیگاوی)
در میان تمامی واحدهای فرعی اتریوم، Gwei از اهمیت ویژه ای برخوردار است و بیشترین کاربرد عملی را دارد. هر Gwei معادل یک میلیارد (1,000,000,000) Wei یا 0.000000001 اتریوم است. این واحد به دلیل اندازه مناسب خود برای بیان قیمت Gas (واحد اندازه گیری کار محاسباتی در شبکه اتریوم)، به پرکاربردترین واحد برای تعیین کارمزدهای تراکنش تبدیل شده است. هنگامی که در مورد کارمزد شبکه اتریوم صحبت می شود، تقریباً همیشه از Gwei استفاده می گردد تا بیان مقادیر بسیار کوچک و دشوار در قالب اتر تسهیل شود. بنابراین، فهم Gwei برای هر کسی که قصد انجام تراکنش یا تعامل با قراردادهای هوشمند را در شبکه اتریوم دارد، ضروری است.
کاربرد عملی واحدهای اتریوم: محاسبه Gas Fee (کارمزد گس)
Gas (گس) یک مفهوم کلیدی در شبکه اتریوم است که به میزان کار محاسباتی لازم برای انجام یک عملیات یا تراکنش در بلاک چین اشاره دارد. هر عملیاتی، از انتقال ساده اتر گرفته تا اجرای پیچیده ترین قراردادهای هوشمند، مقدار مشخصی گس مصرف می کند. این مقدار گس مصرفی، در واحدهای گس اندازه گیری می شود و با توجه به پیچیدگی و منابع مورد نیاز آن عملیات متغیر است.
Gas Price (قیمت گس)، نرخی است که کاربران حاضرند برای هر واحد گس بپردازند و معمولاً در واحد Gwei بیان می شود. این قیمت توسط کاربران تعیین شده و بر اساس عرضه و تقاضای ظرفیت شبکه و میزان شلوغی آن نوسان می کند. استخراج کنندگان (و در حال حاضر، اعتبارسنج ها در مدل اثبات سهام) تراکنش هایی را در اولویت قرار می دهند که بالاترین قیمت گس را پیشنهاد داده باشند.
برای محاسبه Gas Fee (کارمزد گس) نهایی یک تراکنش، مقدار گس مصرفی در قیمت گس (بر حسب Gwei) ضرب می شود. به عنوان مثال، اگر یک تراکنش ۲۰,۰۰۰ واحد گس مصرف کند و قیمت گس ۵۰ Gwei باشد، کارمزد نهایی به صورت زیر محاسبه می شود:
کارمزد گس = گس مصرفی × قیمت گس
کارمزد گس = 20,000 گس × 50 Gwei/گس = 1,000,000 Gwei
برای تبدیل این مقدار به Ether، کافی است آن را در 10-9 ضرب کنیم (زیرا هر Gwei = 10-9 Ether):
1,000,000 Gwei × 10-9 Ether/Gwei = 0.001 Ether
درک این مکانیسم برای کاربران اهمیت حیاتی دارد، زیرا تأثیر مستقیمی بر هزینه نهایی تراکنش ها و سرعت پردازش آن ها دارد. کاربران می توانند با تنظیم قیمت گس، اولویت و هزینه تراکنش خود را مدیریت کنند.
مقایسه واحدهای اتریوم با واحدهای بیت کوین (ساتوشی)
شباهت در تقسیم بندی به واحدهای کوچک تر، تنها به اتریوم محدود نمی شود و در سایر ارزهای دیجیتال اصلی مانند بیت کوین نیز مشاهده می شود. بیت کوین، با نماد BTC، نیز برای تسهیل تراکنش های خرد و کاربردپذیری بهتر، به واحدهای ریزتری تقسیم شده است.
کوچکترین واحد بیت کوین، ساتوشی (Satoshi) نام دارد که به افتخار خالق ناشناس بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو، نامگذاری شده است. هر یک بیت کوین معادل 100,000,000 (یکصد میلیون) ساتوشی است. به عبارت دیگر، یک ساتوشی برابر با 0.00000001 بیت کوین است.
همانند Wei برای اتریوم، ساتوشی نیز کوچکترین واحد قابل تقسیم برای بیت کوین است و تمامی تراکنش های خرد در این شبکه با استفاده از آن محاسبه می شوند.
تفاوت اصلی بین واحدهای اتریوم و بیت کوین در تعداد ارقام اعشار و نامگذاری آن ها نهفته است. در حالی که بیت کوین تنها به هشت رقم اعشار (صد میلیون ساتوشی) تقسیم می شود، اتریوم تا هجده رقم اعشار (یک کوئینتیلیون Wei) را پشتیبانی می کند. این تفاوت در تعداد ارقام اعشار نشان دهنده نیاز اتریوم به دقت بیشتر در محاسبات مربوط به قراردادهای هوشمند و کارمزدهاست، جایی که حتی کوچکترین مقادیر نیز می توانند در منطق برنامه های غیرمتمرکز نقش داشته باشند.
نکات مهم
درک دقیق واحدهای اتریوم، فراتر از جنبه های تئوری، کاربردهای عملی فراوانی برای فعالان این حوزه دارد. ویژگی های بنیادی اتریوم، از جمله غیرمتمرکز بودن، سرعت، و امنیت، تنها به واحد اصلی (اتر) محدود نمی شود، بلکه تمامی واحدهای فرعی مانند Wei و Gwei را نیز در بر می گیرد. به عبارت دیگر، یک Gwei، همانند یک اتر کامل، غیرقابل جعل و دزدیده شدن است و تمام ویژگی های امنیتی و شفافیت بلاک چین اتریوم را حفظ می کند.
این خصوصیت، مزیت بزرگی در مقایسه با ارزهای فیات محسوب می شود، چرا که در سیستم های پولی سنتی، واحدهای کوچکتر (مانند اسکناس های با ارزش پایین) معمولاً آسیب پذیری بیشتری در برابر جعل دارند. این پایداری و یکپارچگی در تمام سطوح تقسیم بندی، اطمینان و اعتماد را در اکوسیستم اتریوم تقویت می کند.
تأثیر ارتقاهای اتریوم بر واحدها
ارتقاهای مهمی مانند EIP-1559 و The Merge، تأثیر مستقیمی بر نحوه عملکرد کارمزدها و توکنومیک اتریوم داشته اند، اما ساختار واحدهای پایه (Wei, Gwei) را تغییر نداده اند. EIP-1559، با معرفی مکانیسم سوزاندن بخشی از کارمزد پایه، به کنترل تورم و شفافیت بیشتر در تعیین کارمزدها کمک کرد. این تغییر، اگرچه نوسانات قیمت گس را همچنان حفظ کرد، اما فرآیند تعیین کارمزد را قابل پیش بینی تر ساخت.
درک واحدهای اتریوم، به ویژه Wei و Gwei، برای هر کاربری که قصد تعامل با این شبکه را دارد، امری ضروری است.
انتقال اتریوم از الگوریتم اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) در قالب The Merge، نیز تأثیری بر واحدهای موجود نداشته است، بلکه صرفاً نحوه تولید بلاک ها و امنیت شبکه را دگرگون کرده است. با این حال، با کاهش مصرف انرژی و تغییر در ساختار پاداش ها، این ارتقا می تواند به طور غیرمستقیم بر پایداری و جذابیت کلی شبکه، و در نتیجه بر ارزش اتر و واحدهای آن، تأثیر بگذارد.
امروزه، ابزارهای آنلاین متعددی وجود دارند که به کاربران امکان می دهند به راحتی واحدهای مختلف اتریوم را به یکدیگر تبدیل کنند. این مبدل ها (مانند مبدل های آنلاین گس یا مبدل های واحدهای رمزارز) با فراهم کردن ابزاری ساده برای تبدیل Gwei به Ether یا Wei به Gwei و بالعکس، به کاربران کمک می کنند تا کارمزدهای تراکنش و مقادیر دارایی های خود را با دقت بیشتری درک و مدیریت کنند.
نتیجه گیری
در پایان، پاسخ به سؤال یک اتریوم چند واحد است ما را به دنیایی از تقسیم بندی های دقیق و مهندسی شده در بلاک چین اتریوم رهنمون می سازد. اتریوم، همانند بسیاری از ارزهای فیات و دیجیتال دیگر، برای تسهیل تراکنش ها و کاربردپذیری بهینه، به واحدهای کوچک تری تقسیم شده است. Wei به عنوان کوچکترین واحد، زیربنای تمامی محاسبات دقیق در شبکه اتریوم است، در حالی که Gwei به دلیل سهولت کاربرد و ارتباط مستقیم با Gas Fee، به رایج ترین واحد در تعاملات روزمره تبدیل شده است.
درک این واحدها، نه تنها به کاربران کمک می کند تا هزینه های تراکنش خود را به درستی محاسبه کنند، بلکه دیدی عمیق تر از عملکرد پلتفرم اتریوم و اقتصاد داخلی آن ارائه می دهد. این دانش، گامی مهم برای مشارکت فعال تر و هوشمندانه تر در اکوسیستم رو به رشد اتریوم است و به کاربران امکان می دهد با اطمینان و دقت بیشتری در دنیای مالی غیرمتمرکز گام بردارند.