هزینه ساخت مجسمه تماما بر گردن بارتولدی و کشور فرانسه بوده است

تصور رایج این است که مجسمه آزادی این نماد بین المللی آزادی و دوستی تماماً به هزینه دولت فرانسه یا شخص فردریک آگوست بارتولدی هنرمند خالق آن ساخته شده است. این در حالی است که حقیقت پشت تامین مالی این پروژه عظیم داستانی از یک همکاری مالی پیچیده و تلاش های گسترده جمع آوری کمک در هر دو سوی اقیانوس اطلس است. ساخت تندیس آزادی یک هدیه دیپلماتیک از سوی مردم فرانسه به مردم ایالات متحده آمریکا بود اما این هدیه شامل تمام هزینه های مرتبط با آن نمی شد. در واقع تکمیل این شاهکار نیازمند تعهد مالی و مشارکت عمومی قابل توجهی از سوی آمریکایی ها نیز بود. درک چگونگی تامین بودجه این بنای یادبود نه تنها جزئیات تاریخی جذابی را فاش می کند بلکه نشان می دهد چگونه اراده جمعی و کمپین های مردمی در دو کشور توانستند بر چالش های مالی غلبه کرده و این نماد ماندگار را برپا کنند. این مقاله به بررسی دقیق سهم مالی هر یک از طرفین چگونگی جمع آوری اعتبارات مورد نیاز و تفکیک هزینه های مختلف این پروژه مشترک می پردازد تا تصویری کامل از ابعاد مالی پشت پرده یکی از مشهورترین سازه های جهان ارائه دهد.

ایده هدیه مجسمه آزادی

جرقه ایده اهدای تندیس آزادی به ایالات متحده در سال ۱۸۶۵ میلادی در ذهن ادوارد رنه لابلایه مورخ و متفکر فرانسوی زده شد. او که از تحولات سیاسی آمریکا پس از پایان جنگ داخلی و لغو برده داری عمیقاً تحت تاثیر قرار گرفته بود پیشنهاد داد که مردم فرانسه به پاسداشت دوستی دیرینه با آمریکا و به مناسبت صدمین سالگرد استقلال این کشور در سال ۱۸۷۶ هدیه ای درخور و شایسته تقدیم کنند. این هدیه قرار بود نمادی از آزادی دموکراسی و روابط مستحکم بین دو ملت باشد. فردریک آگوست بارتولدی مجسمه ساز فرانسوی مسئولیت طراحی و ساخت این تندیس عظیم را بر عهده گرفت. بارتولدی در سفری به آمریکا جزیره بدلو (که اکنون به جزیره آزادی شهرت دارد) در بندر نیویورک را به عنوان مکان مناسب برای نصب مجسمه انتخاب کرد. از همان ابتدا توافقی نانوشته شکل گرفت مبنی بر اینکه فرانسه مسئولیت ساخت خود مجسمه را بر عهده بگیرد و آمریکا عهده دار ساخت پایه و نصب آن باشد.

سهم فرانسه در ساخت مجسمه

مطابق با توافق اولیه دولت و مردم فرانسه مسئولیت سنگین ساخت بدنه اصلی تندیس آزادی را پذیرفتند. این مسئولیت شامل طراحی دقیق تهیه مواد اولیه با حجم بالا و فرآیند پیچیده ساخت قطعات مسی و اسکلت فلزی داخلی مجسمه بود. فردریک آگوست بارتولدی سال ها از عمر خود را صرف طراحی و نظارت بر ساخت این اثر هنری بی نظیر کرد. کارگاه های مختلفی در فرانسه برای ساخت بخش های گوناگون مجسمه به کار گرفته شدند. این فرآیند نه تنها به مهارت های هنری در مجسمه سازی نیاز داشت بلکه یک چالش بزرگ مهندسی نیز محسوب می شد به ویژه در زمینه طراحی سازه داخلی که می بایست وزن عظیم پوسته ی مسی را تحمل کند و در برابر عوامل طبیعی مانند باد مقاوم باشد. تامین مالی این بخش از پروژه نیازمند تلاش های گسترده و سازمان یافته در سراسر فرانسه بود.

هزینه ساخت بدنه مجسمه توسط فرانسه

ساخت بدنه تندیس آزادی در فرانسه هزینه ای قابل توجه را به همراه داشت. برآوردهای تاریخی نشان می دهد که مجموع هزینه های مربوط به طراحی تهیه مواد اولیه مانند صفحات مسی و سازه فلزی و دستمزد کارگران و هنرمندان در فرانسه حدود ۲۵۰,۰۰۰ تا ۴۰۰,۰۰۰ دلار در آن زمان (اواسط دهه ۱۸۷۰ میلادی) بوده است. این مبلغ معادل چندین میلیون دلار در ارزش پول امروزی است و نشان دهنده مقیاس مالی پروژه بود. بخش مهندسی سازه داخلی که توسط گوستاو ایفل (مهندس برجسته برج ایفل) و تیمش طراحی و اجرا شد بخش مهمی از این هزینه را به خود اختصاص داد. دقت در ساخت هر قطعه مسی و اطمینان از انطباق آن ها با اسکلت فلزی نیازمند زمان و هزینه زیادی بود که تماماً از سوی فرانسه تامین شد.

کمپین جمع آوری کمک مالی در فرانسه

برای تامین هزینه های ساخت بدنه مجسمه در فرانسه یک کمپین گسترده و مردمی راه اندازی شد. دولت فرانسه کمک مستقیمی به این پروژه اختصاص نداد بلکه تکیه اصلی بر مشارکت عمومی بود. کمیته ای فرانسوی به ریاست لابلایه تشکیل شد تا بر این تلاش ها نظارت کند. روش های متنوعی برای جمع آوری کمک های مالی به کار گرفته شد از جمله برگزاری قرعه کشی های بزرگ اجرای نمایش ها و کنسرت های خیریه و همچنین جمع آوری کمک های مردمی در قالب اشتراک های عمومی. روزنامه ها و نشریات نقش مهمی در اطلاع رسانی و تشویق مردم به مشارکت ایفا کردند. کمک ها از اقشار مختلف جامعه از ثروتمندان و صنعتگران گرفته تا مدارس و کارگران ساده جمع آوری شد. این کمپین در نهایت موفق شد مبلغ مورد نیاز برای ساخت مجسمه را پیش از اتمام آن در سال ۱۸۸۴ تامین کند و نشان دهنده تعهد مردم فرانسه به این هدیه بود.

سهم آمریکا در پروژه مجسمه آزادی

در حالی که فرانسه مسئولیت ساخت خود تندیس را بر عهده گرفت ایالات متحده آمریکا نیز سهم عمده ای در تکمیل این پروژه داشت. تعهد آمریکا شامل فراهم کردن محل نصب مجسمه در جزیره بدلو طراحی و ساخت یک پایه عظیم و مستحکم (پدستال) برای نگهداری تندیس و در نهایت مونتاژ و نصب قطعات مجسمه پس از رسیدن آن ها به نیویورک بود. این بخش از پروژه نیز از نظر مهندسی و مالی بسیار چالش برانگیز بود. برخلاف فرانسه که بودجه ساخت مجسمه را عمدتاً از طریق کمک های مردمی و رویدادهای خیریه تامین کرد در آمریکا انتظار می رفت که دولت فدرال یا ایالتی بخشی از هزینه ها را تامین کند اما این اتفاق به سادگی رخ نداد و نیاز به تلاش های مالی مستقل و مردمی احساس شد. این وضعیت منجر به شکل گیری کمپین های جمع آوری کمک مالی در آمریکا شد که داستانی متفاوت اما به همان اندازه مهم را روایت می کند.

هزینه ساخت پایه یا پدستال مجسمه

ساخت پایه یا پدستال مجسمه آزادی در آمریکا یکی از پرهزینه ترین بخش های کل پروژه بود. این پایه که بر روی استحکامات قدیمی قلعه وود در جزیره بدلو بنا شد می بایست به اندازه کافی بزرگ و مقاوم باشد تا بتواند وزن ۹۰ تنی تندیس را تحمل کند و در برابر بادهای شدید بندر نیویورک پایداری نشان دهد. ریچارد موریس هانت معمار برجسته آمریکایی طراحی این پایه را بر عهده گرفت. ساخت و ساز شامل پی ریزی عمیق بتن ریزی حجیم و استفاده از بلوک های گرانیتی با کیفیت بالا بود. برآوردهای مالی نشان می دهد که هزینه ساخت پدستال حدود ۲۷۰,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰ دلار در آن زمان بوده است که در مقایسه با هزینه ساخت خود مجسمه مبلغی مشابه یا حتی کمی بیشتر محسوب می شد. این هزینه شامل مواد اولیه دستمزد کارگران و مهندسان و مدیریت پروژه ساخت و ساز بود.

کمپین جمع آوری کمک مالی در آمریکا

تامین مالی ساخت پدستال در آمریکا با چالش های قابل توجهی روبرو شد. کمیته آمریکایی که مسئولیت جمع آوری پول را بر عهده داشت در ابتدا نتوانست حمایت مالی کافی را جلب کند. تلاش ها برای دریافت بودجه از کنگره آمریکا نیز ناموفق بود و بسیاری از ثروتمندان و اهداکنندگان بزرگ تمایل چندانی به مشارکت نشان نمی دادند. این وضعیت باعث شد که پروژه ساخت پایه به کندی پیش برود و حتی در مقطعی متوقف شود در حالی که ساخت مجسمه در فرانسه رو به اتمام بود. این بن بست مالی کل پروژه اهدای تندیس آزادی را در معرض خطر قرار داد. نیاز به یک حرکت گسترده و فراگیر برای جلب مشارکت عمومی احساس می شد حرکتی که بتواند مردم عادی را نیز به سهم خواهی در این پروژه ملی وادار کند.

نقش جوزف پولیتزر در جمع آوری کمک هزینه آمریکا

در مواجهه با رکود در جمع آوری کمک های مالی برای پدستال جوزف پولیتزر ناشر روزنامه پرتیراژ «نیویورک ورلد» وارد عمل شد. او در مارس ۱۸۸۵ یک کمپین عمومی جسورانه را در روزنامه اش آغاز کرد. پولیتزر با لحنی آتشین مردم آمریکا را به خاطر بی تفاوتی در قبال تامین مالی پایه مجسمه مورد انتقاد قرار داد و بر اهمیت این پروژه به عنوان نمادی از آزادی و دموکراسی تاکید کرد. او از خوانندگان روزنامه اش حتی با کمترین مبالغ درخواست کمک مالی کرد و وعده داد که نام هر اهداکننده هرچند مبلغ ناچیز باشد در روزنامه منتشر خواهد شد. این رویکرد که بر غرور ملی و مشارکت عمومی تکیه داشت به سرعت مورد استقبال قرار گرفت. هزاران نفر از مردم عادی از جمله کودکان مبالغ کمی را اهدا کردند و این کمپین در مدت حدود پنج ماه موفق به جمع آوری بیش از ۱۰۰,۰۰۰ دلار شد که برای تکمیل ساخت پدستال کافی بود. نقش پولیتزر در بسیج افکار عمومی و جمع آوری این کمک ها حیاتی و تعیین کننده بود.

هزینه حمل و نقل مجسمه به آمریکا

پس از اتمام ساخت بدنه مجسمه در فرانسه در سال ۱۸۸۴ مرحله بعدی حمل و نقل آن به ایالات متحده بود. این خود یک عملیات لجستیکی و مالی قابل توجه محسوب می شد. تندیس به بیش از ۳۵۰ قطعه مجزا تقسیم شد و این قطعات در ۲۱۴ صندوق چوبی بزرگ بسته بندی شدند. این صندوق ها بر روی ناوچه فرانسوی «ایزر» بارگیری و از فرانسه به سمت نیویورک ارسال شدند. هزینه مربوط به جداسازی مجسمه بسته بندی قطعات و هزینه حمل و نقل دریایی با کشتی نیز بخشی از هزینه های کلی پروژه بود. اگرچه این مرحله توسط فرانسه انجام شد اما هزینه های آن بخشی از مجموع اعتبارات مالی بود که برای تحقق این هدیه بزرگ صرف گردید. پس از رسیدن کشتی به بندر نیویورک در ژوئن ۱۸۸۵ قطعات مجسمه به جزیره بدلو منتقل شدند تا آماده مونتاژ بر روی پایه تازه ساخته شده گردند.

هزینه مونتاژ و نصب مجسمه در آمریکا

پس از تکمیل ساخت پدستال در جزیره بدلو مرحله نهایی پروژه مونتاژ و نصب قطعات تندیس بر روی پایه بود. این فرآیند نیز یک عملیات مهندسی پیچیده و پرهزینه به شمار می رفت. قطعات مسی و بخش های اسکلت فلزی که از فرانسه رسیده بودند باید با دقت فراوان و طبق نقشه های اصلی در محل مونتاژ می شدند. این کار نیازمند استفاده از داربست های عظیم و جرثقیل های قوی بود. صدها کارگر ماهر و مهندس در این فرآیند مشارکت داشتند که چندین ماه به طول انجامید. هزینه مربوط به دستمزد کارگران اجاره تجهیزات و مدیریت فرآیند مونتاژ و نصب نیز بخشی از سهم مالی آمریکا در پروژه بود. این هزینه ها از محل کمک های جمع آوری شده در کمپین های آمریکایی به ویژه کمپین موفق پولیتزر تامین شد و نشان دهنده مسئولیت آمریکا در آماده سازی نهایی مجسمه برای رونمایی بود.

تفکیک هزینه های ساخت مجسمه آزادی

برای درک دقیق تر ابعاد مالی پروژه تندیس آزادی لازم است هزینه ها بر اساس سهم هر کشور و بخش های مختلف پروژه تفکیک شوند. این تفکیک نشان می دهد که این پروژه چقدر یک تلاش مشترک مالی بوده است. به طور کلی می توان هزینه ها را به دو بخش اصلی تقسیم کرد: هزینه های مربوط به ساخت خود تندیس و هزینه های مربوط به ساخت پایه حمل و نقل و نصب. هرچند ارقام دقیق ممکن است در منابع مختلف کمی متفاوت باشند اما تصویر کلی از تقسیم مسئولیت های مالی کاملاً روشن است. این تفکیک همچنین کمک می کند تا مشخص شود کدام بخش از پروژه نیازمند بیشترین سرمایه گذاری مالی بوده و چگونه تامین این هزینه ها در هر کشور صورت گرفته است.

تامین مالی بدنه مجسمه

تامین مالی بدنه اصلی تندیس آزادی شامل سر بازوها تنه و پوشش مسی تماماً بر عهده فرانسه بود. این هزینه شامل تمام مراحل از طراحی اولیه بارتولدی تهیه ورق های مسی و سازه فلزی داخلی (سیستم حمایتی ایفل) تا ساخت و مونتاژ قطعات در کارگاه های فرانسوی بود. همانطور که پیشتر ذکر شد این بخش از طریق کمپین های گسترده جمع آوری کمک های مردمی در فرانسه شامل قرعه کشی ها رویدادهای خیریه و اشتراک های عمومی تامین اعتبار شد. دولت فرانسه به طور مستقیم بودجه ای برای این بخش اختصاص نداد اما از تلاش های کمیته فرانسوی حمایت معنوی و لجستیکی به عمل آورد. مجموع هزینه های فرانسه برای ساخت مجسمه حدود ۲۵۰,۰۰۰ تا ۴۰۰,۰۰۰ دلار تخمین زده می شود.

تامین مالی پایه مجسمه

مسئولیت تامین مالی ساخت پایه یا پدستال مجسمه در جزیره بدلو و همچنین هزینه های مربوط به حمل و نقل قطعات از کشتی به جزیره و مونتاژ نهایی تندیس بر عهده ایالات متحده آمریکا بود. این بخش شامل طراحی پایه توسط ریچارد موریس هانت تهیه مصالح ساختمانی مانند گرانیت و بتن و دستمزد کارگران و مهندسان برای ساخت و ساز و نصب بود. تامین مالی این بخش در ابتدا با مشکل روبرو شد اما در نهایت از طریق کمپین های جمع آوری کمک های مردمی در آمریکا به ویژه تلاش های موفق جوزف پولیتزر و روزنامه نیویورک ورلد محقق شد. مجموع هزینه های آمریکا برای پایه و نصب حدود ۲۷۰,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰ دلار تخمین زده می شود که نشان دهنده سهم مالی قابل توجه این کشور در پروژه است.

هدیه فرانسه در مقایسه با هزینه کل پروژه

هدیه فرانسه به ایالات متحده یعنی خود تندیس آزادی یک هدیه ارزشمند و نمادین بود که نتیجه سال ها کار هنری مهندسی و تلاش های مالی گسترده در آن کشور بود. اما این هدیه تنها بخشی از هزینه کلی پروژه را تشکیل می داد. هزینه ساخت پایه حمل و نقل قطعات به جزیره و مونتاژ نهایی مجسمه در آمریکا بار مالی قابل توجهی را بر دوش طرف آمریکایی قرار داد. در واقع هزینه ساخت پایه و نصب مجسمه در آمریکا تقریباً معادل یا حتی کمی بیشتر از هزینه ساخت خود مجسمه در فرانسه بود. بنابراین می توان گفت که پروژه تندیس آزادی یک سرمایه گذاری مشترک بود که در آن هر دو کشور سهم مالی قابل توجهی ایفا کردند. هدیه فرانسه نماد دوستی بود اما تکمیل آن نیازمند تعهد و مشارکت مالی برابر از سوی مردم آمریکا بود تا این نماد بر روی پایه خود استوار شود و به نمادی جهانی تبدیل گردد.

هل فرانسه تمام هزینه ساخت مجسمه آزادی را پرداخت کرد؟

خیر فرانسه تنها هزینه ساخت خود تندیس را از طریق کمک های مردمی پرداخت کرد. هزینه ساخت پایه حمل و نقل و نصب مجسمه بر عهده آمریکا بود.

هزینه کلی ساخت مجسمه آزادی چقدر بود؟

هزینه کلی شامل مجموع هزینه های فرانسه برای مجسمه و هزینه های آمریکا برای پایه و نصب بود که در مجموع حدود ۵۰۰,۰۰۰ تا ۶۰۰,۰۰۰ دلار در آن زمان تخمین زده می شود.

فرانسه برای ساخت مجسمه چقدر هزینه کرد؟

فرانسه حدود ۲۵۰,۰۰۰ تا ۴۰۰,۰۰۰ دلار برای طراحی ساخت و حمل و نقل بدنه مجسمه هزینه کرد که از طریق کمک های مردمی جمع آوری شد.

آمریکا برای پایه و نصب مجسمه چقدر هزینه کرد؟

آمریکا حدود ۲۷۰,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰ دلار برای ساخت پایه (پدستال) و هزینه های مونتاژ و نصب نهایی مجسمه هزینه کرد که عمدتاً از طریق کمپین های جمع آوری کمک مردمی تامین شد.

کدام بخش از پروژه مجسمه آزادی بیشترین هزینه را داشت؟

به طور کلی هزینه ساخت پایه (پدستال) در آمریکا و هزینه های مرتبط با نصب نهایی تقریباً معادل یا کمی بیشتر از هزینه ساخت خود مجسمه در فرانسه بود.