درخت ۴۰۰۰ ساله که اسکندر مقدونی را هم دیده است/ عکس

تینا مزدکی_درخت زیتون وووس یکی از کهن ترین درختان زیتون در جهان است که قدمت آن بین ۲,۰۰۰ تا ۴,۰۰۰ سال برآورد می شود. اگر سن آن به ۴,۰۰۰ سال برسد می توان گفت که این درخت حتی قبل از اسکندر مقدونی و فیثاغورث نیز وجود داشته است.

برخلاف بسیاری از درختان جوان تر این درخت دارای سازگاری های بی نظیری است. تنه ی مستحکم و ریشه های پیچیده ی آن باعث شده تا در برابر خشکسالی تغییرات اقلیمی آتش سوزی ها و فعالیت های انسانی مقاوم بماند و همچنان میوه بدهد. ساختار منحصربه فرد آن که ترکیبی از وراثت ژنتیکی و تأثیرات محیطی است این درخت را به موضوعی ارزشمند برای پژوهش در زمینه ی طول عمر و سازگاری گونه های گیاهی تبدیل کرده است.

فراتر از اهمیت زیست شناختی این درخت که حتی از پارتنون آتن نیز قدیمی تر است به بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ و میراث یونان تبدیل شده است. کاوش های باستان شناسی نشان می دهند که درختان زیتون از دیرباز در اسطوره ها و آیین های مقدس حضور داشته اند و وووس نیز از این قاعده مستثنی نیست.

راز طول عمر شگفت انگیز وووس

درختان زیتون از جمله وووس توانایی منحصربه فردی در تکثیر غیرجنسی یا رویشی دارند. در قلب این فرآیند ریشه ی مادر قرار دارد؛ شبکه ای زیرزمینی که نه تنها درخت را پایدار نگه می دارد بلکه پس از تخریب تنه امکان رشد دوباره ی آن را فراهم می کند. این ویژگی باعث می شود که درخت حتی در صورت سوختن قطع شدن یا آسیب دیدگی شدید باز هم به حیات خود ادامه دهد.

وووس در طول هزاران سال از این طرح ژنتیکی خارق العاده بهره برده و شاخه های جدیدی را ایجاد کرده است که از نظر ژنتیکی با درخت اصلی یکسان اند. این شکل از تکثیر رویشی یکی از موثرترین راهکارهای طبیعت برای بقا در شرایط اقلیمی متغیر است. در سطح سلولی درختان زیتون مسیرهای زیست شیمیایی ویژه ای دارند که به ترمیم بافت های آسیب دیده و مقابله با عوامل بیماری زا کمک می کند. ترکیباتی مانند آنتی اکسیدان ها و پروتئین های مقابله با استرس یکپارچگی سلولی را در طول قرن ها حفظ می کنند.

درباره این درخت در «کهن ترین درخت زیتون جهان/ درختی که اسکندر مقدونی و فیثاغورث را دیده است!/ عکس» بیشتر بخوانید.

۳۲۳