یکی از موارد الزامی که در ثبت صورتحساب الکترونیکی باید تکمیل شود روش تسویه می باشد در حال حاضر دو نوع روش تسویه وجود دارد نقدی و نسیه. این دو صورتحساب با هم تفاوت هایی دارند که هدف از ایجاد این مقاله پرداختن به تفاوت صورتحساب الکترونیکی نقدی و نسیه می باشد. در روش نقدی ؛ خریدار تمامی بهای کالا را پرداخت می کند . بدین ترتیب صورتحسابی که فروشنده صادر میکند از نوع نقدی خواهد بود. در روش نسیه خریدار مقداری از بهای کالا را در اینده پرداخت میکند بدین ترتیب این نوع صورتحساب از نوع نسیه خواهد بود. از بین سه نوع صورتحسابی که در سامانه مودیان وجود دارد فقط در صورتحساب نوع اول است که میتوان روش صورتحساب را نسیه انتخاب کرد. چرا که صورتحساب نوع دوم بین مودیان و اشخاص عادی صادر می‌شود و فقط به‌صورت نقدی قابل ثبت است صورتحساب نوع سوم نیز که حاوی اطلاعات محدودی است عمدتاً برای ثبت معاملات روزمره و خرده‌فروشی‌ها صادر می‌شود و برخلاف صورتحساب نوع اول و دوم اطلاعات خریدار را در بر نمی‌گیرد و صرفاً نقدی محسوب می‌شوند
در سامانه مودیان ثبت و ارسال صورتحساب‌های الکترونیکی صورتحساب‌ها به دو دسته کلی نقدی و نسیه تقسیم می‌شوند که هرکدام شرایط و تأثیرات خاصی بر فرآیندهای مالی و مالیاتی دارند. در این مقاله به تفاوت صورتحساب الکترونیکی نقدی و نسیه نحوه تسویه آن‌ها تأثیرات بر مالیات بر ارزش افزوده و تعهدات مالی خریدار و فروشنده را بررسی خواهیم کرد.
تعریف انواع صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان
سامانه مودیان انواع مختلفی از صورتحساب‌های الکترونیکی را تعریف کرده است که بر اساس نحوه پرداخت به دو دسته نقدی و نسیه تقسیم می‌شوند:
1. صورتحساب نقدی
صورتحساب نقدی به حالتی اطلاق می‌شود که مبلغ معامله به‌صورت کامل و همزمان با صدور صورتحساب پرداخت می‌شود. این پرداخت می‌تواند از طریق وجه نقد کارت‌بانکی حواله بانکی یا هر روش پرداخت دیگری انجام شود. در این نوع صورتحساب:
-
بدهی مالیات بر ارزش افزوده بلافاصله برای فروشنده اعمال می‌شود.
-
اعتبار مالیاتی برای خریدار پس از تأیید صورتحساب در سامانه مودیان ثبت می‌شود.
-
حد مجاز فروشنده کاهش و حد مجاز خریدار افزایش می‌یابد.
2. صورتحساب نسیه
صورتحساب نسیه زمانی صادر می‌شود که مبلغ معامله در لحظه صدور صورتحساب پرداخت نشود و پرداخت آن به آینده موکول شود. این صورتحساب تنها در صورتحساب نوع اول قابل ثبت است و شامل نکات زیر است:
-
در زمان صدور صورتحساب مبلغ معامله پرداخت نمی‌شود و در سامانه مودیان به‌عنوان نسیه ثبت می‌شود.
-
تا زمانی که خریدار نسیه بودن صورتحساب را تأیید نکند از نظر مالیاتی نقدی محسوب می‌شود.
-
پس از تأیید خریدار و تکمیل جدول پرداخت تعهدات مالیاتی آن اجرایی می‌شود.
– جدول پرداخت سامانه مودیان بخشی از صورتحساب‌های نسیه است که برای تعیین وضعیت پرداخت معامله استفاده می‌شود. در صورتحساب‌های نسیه تا زمانی که مبلغ معامله تسویه نشود مالیات بر ارزش افزوده و سایر تعهدات مالیاتی اعمال نخواهد شد. این جدول شامل اطلاعاتی مانند مبلغ پرداختی تاریخ‌های پرداخت و روش‌های تسویه است. تکمیل و تأیید جدول پرداخت توسط خریدار یا فروشنده الزامی است. اگر این جدول تکمیل نشود صورتحساب از نظر سامانه مودیان نقدی محسوب شده و تعهدات مالیاتی آن بلافاصله اعمال می‌شود.
3. صورتحساب تلفیقی (ترکیبی از نقد و نسیه)
در برخی موارد پرداخت به‌صورت ترکیبی انجام می‌شود یعنی بخشی از مبلغ معامله در لحظه صدور صورتحساب پرداخت شده و بخش دیگر آن در آینده تسویه می‌شود. این نوع صورتحساب ویژگی‌های زیر را دارد:
-
بخش نقدی در لحظه صدور اعمال می‌شود.
-
بخش نسیه تا زمان تأیید خریدار در حالت معلق باقی می‌ماند.
تفاوت های اصلی بین صورتحساب نقدی و نسیه
تفاوت‌های صورتحساب نقدی و نسیه در سامانه مودیان از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی هستند. در ادامه برخی از مهم‌ترین تفاوت‌ها بین این دو نوع صورتحساب را توضیح می‌دهم:
نحوه پرداخت مبلغ صورتحساب
صورتحساب نقدی: کل مبلغ معامله همزمان با صدور صورتحساب پرداخت می‌شود (نقد کارت بانکی انتقال وجه).
مبلغ معامله در زمان آینده پرداخت می‌شود و در لحظه صدور صورتحساب تمام مبلغ تسویه نمی‌شود.
زمان ثبت بدهی مالیاتی فروشنده
صورتحساب نقدی: مالیات بر ارزش افزوده بلافاصله بعد از صدور صورتحساب به‌عنوان بدهی مالیاتی برای فروشنده محاسبه می‌شود.
صورتحساب نسیه: تا زمانی که خریدار نسیه بودن معامله را تأیید نکند و جدول پرداخت تکمیل نشود بدهی مالیاتی فروشنده اعمال نمی‌شود.
تأثیر بر حد مجاز فروشنده و خریدار
صورتحساب نقدی: بلافاصله پس از صدور حد مجاز فروشنده کاهش و حد مجاز خریدار افزایش پیدا میکند.
صورتحساب نسیه: تا زمانی که خریدار جدول پرداخت را تأیید نکند حد مجاز تغییری نمی‌کند.
زمان ایجاد اعتبار مالیاتی برای خریدار
صورتحساب نقدی: به‌محض تأیید صورتحساب اعتبار مالیاتی برای خریدار لحاظ می‌شود.
صورتحساب نسیه: تا زمانی که جدول پرداخت تکمیل نشود اعتبار مالیاتی خریدار فعال نخواهد شد.
الزام تکمیل جدول پرداخت
صورتحساب نقدی: نیازی به تکمیل جدول پرداخت ندارد چون پرداخت بلافاصله انجام می‌شود.
صورتحساب نسیه: خریدار و فروشنده باید جدول پرداخت را تکمیل کنند تا معامله نسیه در سامانه ثبت شود.
پذیرش مالیاتی و تعهدات مالی
صورتحساب نقدی: به‌عنوان یک معامله قطعی و نهایی محسوب شده و همه تعهدات مالیاتی آن بلافاصله اعمال می‌شود.
صورتحساب نسیه: تا قبل از تکمیل جدول پرداخت از نظر مالیاتی قطعی محسوب نمی‌شود.
امکان تغییر وضعیت صورتحساب
صورتحساب نقدی: پس از صدور و تأیید توسط خریدار امکان تغییر وضعیت آن وجود ندارد.
صورتحساب نسیه: تا زمانی که مبلغ تسویه نشود وضعیت آن می‌تواند تغییر کند (مثلاً تأیید یا رد توسط خریدار).
کاربرد در معاملات مختلف
صورتحساب نقدی: بیشتر در خریدهای روزمره معاملات خرد و کسب‌وکارهای کوچک استفاده می‌شود.
صورتحساب نسیه: در معاملات بزرگ خریدهای عمده قراردادهای تجاری و شرایط پرداخت اقساطی کاربرد دارد.
جدول زیر به صورت خلاصه تمامی موارد بالا را در بر می گیرد
| صورتحساب نقدی | صورتحساب نسیه | |
|---|---|---|
| زمان پرداخت | در لحظه صدور صورتحساب | پرداخت در آینده انجام می‌شود |
| محاسبه مالیات فروشنده | بلافاصله پس از صدور اعمال می‌شود | پس از تأیید خریدار و تکمیل جدول پرداخت |
| ایجاد اعتبار مالیاتی خریدار | بلافاصله پس از تأیید صورتحساب | پس از تکمیل و تأیید جدول پرداخت |
| تأثیر بر حد مجاز فروشنده و خریدار | بلافاصله اعمال می‌شود | پس از تسویه مبلغ صورتحساب |
| نیاز به جدول پرداخت | نیازی ندارد | الزامی است |
| امکان تغییر وضعیت صورتحساب | پس از تأیید امکان تغییر ندارد | تا قبل از تسویه می‌تواند تغییر کند |
| کاربرد | خریدهای روزمره معاملات سریع | خریدهای عمده پرداخت اقساطی |
فرآیند ثبت و تأیید صورتحساب نسیه در سامانه مودیان
-
فروشنده صورتحساب نسیه را در سامانه مودیان صادر میکند.
-
خریدار صورتحساب را بررسی کرده و در صورت تأیید آن را در سامانه تأیید میکند.
-
خریدار و فروشنده باید جدول پرداخت را در سامانه مودیان تکمیل کنند.
-
پس از تأیید جدول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده اعمال شده و اعتبار مالیاتی برای خریدار ثبت می‌شود.
- طبق تبصره ۲ ماده ۴ قانون مالیات بر ارزش افزوده اگر خریدار صورتحساب نسیه را تأیید نکند این صورتحساب از نظر مالیاتی نقدی محسوب خواهد شد.
تأثیر انتخاب نوع صورتحساب بر تعهدات مالیاتی
انتخاب صورتحساب نقدی یا نسیه تأثیر مستقیمی بر بدهی مالیاتی فروشنده و میزان اعتبار مالیاتی خریدار دارد. در صورتی که صورتحساب به‌صورت نسیه ثبت شود و خریدار تأیید نهایی را انجام ندهد اعتبار مالیاتی خریدار و بدهی مالیاتی فروشنده به تعویق خواهد افتاد.
تمامی نرم افزارهای واسط در زمان ثبت صورتحساب این قابلیت را دارند که مودی بتواند نوع پرداخت را در آن انتخاب کند. از جمله نرم افزارهای سامانه مودیان معتبر می توان به هوفر حسابدار اپ کاریا حساب مالیتور و فرداد اشاره کرد.
-
-
-
-
-
-
-
-
