راه های تشویق کودکان به مطالعه کتاب و مجلات کودک
بهترین کتاب‌های کودک قادر هستند دروازه ورود به دنیای جدیدی پر از اطلاعات و امکان تخیل را به روی کودکان باز کنند. با توجه به نتایج تحقیقات علمی متعدد نقش برجسته کتاب کودک در توسعه مهارتهای اجتماعی و رشد ذهنی او غیرقابل انکار است. به همین دلیل امروزه یافتن بهترین راه های تشویق کودکان به کتاب خواندن و بررسی قیمت و خرید کتاب کودک از دغدغه‌های اصلی والدین مربیان و مسئولان آموزشی مدرسه محسوب می‌شود. انتخاب روش‌های کاربردی و مناسب برای تشویق کودکان به کتاب خواندن و کاوش در دنیای ادبیات که به شناخت کافی از نیازها و علایق آن‌ها بستگی دارد به‌منزله کلید موفقیت شما در ایجاد علاقه کودک به مطالعه است.
اهمیت خواندن کتاب برای کودکان
امروزه اهمیت کتاب خواندن برای کودکان و تاثیر این اقدام در بهبود یادگیری و شکل دادن به جهان‌بینی بچه‌ها غیرقابل انکار است. با توجه به تنوع این ابزار فرهنگی-آموزشی و اهمیت علاقمند کردن کودکان به کتابخوانی ضرورت دارد تا از دلایل این موضوع به‌خوبی آگاه باشید. با این هدف برخی از مهم‌ترین دلایل اهمیت کتاب خواندن کودکان و مواردی را که تحت تاثیر کتابخوانی به‌طرز چشم‌گیری بهبود پیدا می‌کنند مرور کرده‌ایم:
- تقویت مهارتهای زبانی و ارتباطی
- افزایش خلاقیت و پرورش قدرت تخیل
- تقویت توان درک دیگران و حس همدلی
- زمینه‌سازی برای کسب مهارت و موفقیت‌‌های آینده کودک
- بهبود تمرکز کودک با کمک محتواهای چالشی و پرسش برانگیز
- افزایش تعامل کودک با والدین و گروه هم‌سالان
- یادگیری عمیق و نهادینه شدن آموزش موجود در محتوای کتاب
مهم‌ترین راه‌های علاقه‌مند کردن کودکان به کتابخوانی
راه‌های تشویق کودکان به کتاب خواندن متنوع هستند و نسبت به گروه سنی و روحیات آن‌ها تفاوت دارند. از سوی دیگر جذب کودک به کتابخوانی با شیوه درست و خاص این فعالیت آموزنده را برای او به کاری لذت‌بخش تبدیل می‌کند. برای افزایش آگاهی شما در این زمینه و آموزش چگونگی تشویق کودکان به مطالعه که مسئله‌ای حائز اهمیت است مهم‌ترین راه‌های علاقمند کردن کودک به کتابخوانی را همراه با شرحی مختصر مرور کرده‌ایم:
- انتخاب گزینه مناسب و خواندن کتاب برای کودک
با انتخاب بهترین کتاب کودک می‌توانید دایره واژگان او را گسترش دهید. با این اقدام و خواندن کتاب برای کودک به تقویت مهارتهای زبانی شنیداری و قدرت اندیشیدن او کمک کرده و فرصت خوبی نیز برای ارتباط عمیقتر با کودک خود به‌دست می‌آورید.
- تهیه بهترین کتاب‌های کودک به تناسب گروه سنی
گزینش و تهیه بهترین کتاب کودک که مناسب علایق و گروه سنی کودک باشد می‌تواند انگیزه کتابخوانی را در او افزایش دهد. توجه به این مسئله در میان راه‌های تشویق کودکان به خواندن کتاب از نکات تخصصی محسوب می‌شود. انتخاب بهترین کتاب برای نوجوانان و انواع کتاب تصویری و فانتزی با موضوعات جذاب برای گروه‌های سنی دیگر برای آموزش و هم‌زمان ایجاد حس لذت در زمان مطالعه نقش برجسته‌ای دارد.
- فراهم کردن فضایی ویژه برای مطالعه و نگهداری کتاب
اختصاص دادن بخشی از یک اتاق یا محلی ویژه در خانه برای نگهداری کتاب شامل مجموعه‌ای متنوع از کتاب‌های جذاب و فراهم کردن فضایی راحت و دنج که به مطالعه اختصاص داشته باشد برای ترغیب کودک به کاوش در دنیای ادبیات و تشویق او به کتابخوانی تاثیرگذار است. سعی کنید مجلات مختلفی را در دسترس قرار دهید و خود نیز در زمانی مشخص مقابل کودکان مطالعه کنید تا از شما الگو بگیرند.
- برگزاری جلسات داستان‌گویی
کتابخوانی گروهی و برگزاری دورهمی و جلسات داستان خوانی از کارآمدترین راه‌های تشویق کودکان به کتاب خواندن هستند. چنانچه در خانه یا در مدرسه همراه گروه هم‌سالان و دوستان از این شیوه کمک بگیرید به افزایش اشتیاق کودکان به کتابخوانی و تقویت مهارتهای ارتباطی- مشارکتی آن‌ها کمک زیادی می‌کنید.
- بهره‌گیری از فناوری‌های کاربردی
با رشد تکنولوژی و استفاده از انواع فناوری در ابزارهای امروزی مدرنی که با کتابخوانی مرتبط هستند مانند کتابخوان‌های الکترونیکی کودکان نیز به این وسائل جذاب و جدید برای یادگیری توجه نشان می‌دهند. برای رفع کنجکاوی آن‌ها و استفاده بهینه از شیوه‌های نوین ضمن تحقیق کافی و دریافت راهنمایی کارشناسان کتاب از اپلیکیشن‌های مناسب یا بازی‌های برگرفته از داستان‌های مختلف برای جذب بیشتر کودک به مطالعه استفاده کنید.
- تشویق به بحث و اظهار نظر در مطالعه تعاملی
از راه های تشویق کودکان به کتاب خواندن درخواست بیان نظرات و احساسات آن‌ها درباره کتابی است که می‌خوانند. چنانچه خودتان برای کودک کتاب می‌خوانید می‌توانید با پرسش درباره موضوع کتاب یا حدس زدن ادامه ماجرای هر داستان به کودک نقش فعال بدهید. با این شیوه ضمن کمک به تقویت قدرت تفکر و تخیل احساس ارزشمندی نیز به آن‌ها منتقل می‌کنید.
- کتاب خواندن با صدای بلند و لحن متفاوت برای کودک
برای کمک به کودک در درک مطلب کتاب و خلق تجربه‌ای تعاملی و دلنشین در زمان مطالعه گاهی کتاب‌ها را با تن صدای متفاوت یا با لحن‌های مختلف و صدای بلند بخوانید. این شیوه از کسالت بچه‌ها زمان خواندن کتاب جلوگیری می‌کند جذابیت کتابخوانی را افزایش می‌دهد و در تشویق کودک به مطالعه نیز نقشی برجسته دارد.
چرا فرزندم از کتاب خواندن خوشش نمی‌آید؟
این سوال از پرتکرارترین پرسش‌های والدین است. علاقه نداشتن کودکان به کتابخوانی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که بر تجربه مطالعه آن‌ها تاثیر منفی دارند. شناخت این عوامل به شما کمک می‌کند تا با خلاقیت و ایجاد تنوع در شیوه‌های تشویق کودک به کتاب خواندن با کمک ترفندهای مختلف و تهیه کتاب‌های مناسب اشتیاق او را به مطالعه افزایش دهید تجارب منفی ذهنی کودک را درباره کتاب خواندن اصلاح کنید تا به‌تدریج محو و کمرنگ شوند. در ادامه برخی از مهم‌ترین دلایل بی‌علاقه شدن کودک به کتاب‌خواندن را مرور کرده‌ایم:
- خواندن کتاب‌هایی نامناسب برای کودک با محتوای دشوار و زبان غیرقابل فهم
- کتابخوانی کودک تحت شرایط زور و اجبار
- مطالعه محتواهایی با موضوعات غیر جذاب که کودک به آن‌ها بی‌علاقه است.
- برخورد نامناسب تمسخر یا سرزنش مهارت خواندن کودک
- عدم تمرکز و بیش‌فعالی برخی کودکان که به تشخیص روانشناس کودک بستگی دارد.
- خواندن کتاب‌هایی غیر متناسب با گروه سنی کودک
- فقدان محیط و فضایی آرام و دلنشین برای خواندن کتاب
- نادیده گرفتن تمایل کودک به تکنولوژی و فناوری‌های جدید در کتابخوانی
- تشویق نشدن کودک و عدم حمایت خانواده و مدرسه
- فقدان موقعیت کتابخوانی فعال و تعاملی که شیوه کاربردی است
تشویق کودکان به خواندن کتاب جدید و تبدیل مطالعه به یک عادت لذت‌بخش
استفاده از متدهای تشویق کودکان به کتاب خواندن و رفع مشکلات و موانعی که موجب عدم علاقه آن‌ها به مطالعه می‌شوند هم به افزایش تمرکز و نظم کودک و هم به بهبود قدرت تخیل و خلاقیت او کمک می‌کنند. راه‌کارهای تشویق کودک به کتاب خواندن منجر به ایجاد علاقه دائمی به مطالعه تقویت همدلی و درک عمیقتر او از جهان می‌شود. با این روش‌ها می‌توانید علاقه کودک به کتاب خواندن را افزایش داده مهارتهای زبانی و قدرت تفکر او را تقویت کنیم و در نهایت کتابخوانی را به دنیایی پر راز و رمز جذاب و هیجان انگیز برای کودک تبدیل کنیم.
سوالات‌متداول
- چگونه از تجربیات روزمره برای ایجاد علاقه به کتابخوانی استفاده کرد؟
پیدا کردن نقاط مشترک در داستان کتاب با کودک و موقعیت اطراف او از روش‌های موثر ایجاد ارتباط کودک با کتاب و پیگیری ماجراهای آن است. پیوند داستان کتاب با زندگی روزمره کودک به ایجاد اشتیاق او به مطالعه کمک زیادی می‌کند.
- چگونه از شخصیت‌های داستان برای ترغیب کودک به کتاب خواندن استفاده کنیم؟
والدین با روش‌های خلاقانه‌ای می‌توانند با کمک گرفتن از شخصیت‌های محبوب داستانی کودک را به مطالعه تشویق کنند. اجرای نمایش توسط کودک در نقش قهرمان داستان و تقلید صدای شخصیت‌های اصلی از جمله راه های تشویق کودکان به کتاب خواندن هستند
- نمونه روش خلاقانه و جذابی که تجربه مطالعه را برای کودک لذت‌بخش کند چیست؟
یک روش ساده ارتباط دادن محتوای کتاب‌ها با فعالیت‌های عملی است. کارهایی مانند پختن غذاهای مرتبط یا ذکر شده در داستان کتاب یا کارهایی مانند بازدید مکان‌های واقعی با همراهی والدین و مسئولان مدرسه مطالعه را جذاب می‌کند.
- نمونه بازی‌های فکری کلاسی مناسب برای استفاده در کنار کتابخوانی گروهی چه است؟
یک نمونه کاربردی از این نوع بازی‌ها “بازی حدس بزن” است که توان خیال‌پردازی و مشارکت کودک را افزایش می‌دهد. در حین کتابخوانی حدس زدن بقیه ماجرای داستان و کتاب را به بچه‌ها واگذار می‌کنند تا به تقویت تخیل و روحیه مشارکتی آن‌ها کمک شود.
منابع:
taaghche.com
avangard.ir
motalesharif.com
entesharat.com