نرخ جذب خالص پایه اول در مسئلۀ «بازماندگان از تحصیل» ملاک است

به گزارش خبرگزاری آنا رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در گردهمایی مشترک اعضای شورای معاونان و مدیران کل استان های سراسر کشور گفت: بر اساس سیاست های معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش برنامه سالانه با همکاری استان ها تدوین شده است. 

هرچه سیاست گذار به میدان مدرسه نزدیکتر باشد احتمال موفقیت برنامه ها بیشتر است

وی افزود: این همکاری با استان ها آن جهت اهمیت دارد که می تواند برنامه هایی با قابلیت عملیاتی در کف میدان مدرسه ارائه دهد زیرا باور داریم هر اندازه که سیاست گذار به آخرین حلقه اجرا نزدیکتر باشد و درک بهتری از میدان مدرسه داشته باشد به همان نسبت احتمال موفقیت برنامه ها بیشتر خواهد شد.

حکیم زاده ادامه داد: برای نیل به این هدف برنامه های اولیه را به صورت منعطف و با توجه به نظرات کارشناسان استانی طراحی کردیم و آن را با استان ها به اشتراک گذاشتیم تا هر استان بتواند بنا به اقتضائات بومی و محیطی خود ضمن پایبندی به چارچوب کلی بُرش استانی را طراحی کند. در این روش عرصه برای خلاقیت و ایده پردازی مبتنی بر اقتضائات بومی و محیطی نیز کاملاً فراهم است. به همین دلیل سیاست معاونت ابتدایی در دور جدید مشارکت ادارات کل استان ها در امر طراحی برنامه ها است.

«بازمانده از تحصیل» و «تارک تحصیل» دو مفهوم مجزا هستند

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به تفاوت «بازمانده از تحصیل» و «تارک تحصیل» اظهار داشت: متاسفانه در اغلب موارد این دو مفهوم به جای یکدیگر به کار برده می شود و این در حالیست که بازمانده از تحصیل فردی است که علی رغم رسیدن به سن قانونی ۶ سال تمام وارد نظام آموزش رسمی کشور نشده است اما تارک تحصیل دانش آموزی است که وارد مدرسه شده ولی به هر دلیلی پیش از آن که دوره آموزشی را به اتمام برساند از چرخه آموزش خارج می شود.

وی اضافه کرد: تفاوت مفهومی بین این دو ایجاب می کند در مورد هر گروه باید تصمیم گیری به صورت مجزا و برنامه ها به صورت تخصصی طراحی و اجرا شوند؛ به خصوص اینکه بازمانده از تحصیل اساساً وارد مدرسه نشده اما تارک تحصیل از مدرسه و از گردونه آموزش خارج شده است.

حکیم زاده یادآور شد: یکی از اقدامات معاونت آموزش ابتدایی در دور جدید تفکیک این دو مفهوم در سامانه است تا بتوان برای هر یک به صورت جداگانه برنامه تخصصی را طراحی و اجرا کرد؛ البته باور داریم که مدیر مدرسه بهترین فردی است که می تواند تارک تحصیل را شناسایی کند و در ساماندهی آنان نقش بسیار ویژه ای دارد.

در مسئله «بازماندگان از تحصیل» نرخ جذب خالص پایه اول ملاک است

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در ادامه بیان داشت: در مورد بازمانده از تحصیل دو نکته بسیار مهم وجود دارد که پیش از ارائه هر آماری باید به آنها توجه کرد. اول اینکه در این مورد نرخ جذب خالص پایه اول بسیار مهم است؛ یعنی نسبت کلیۀ دانش آموزان ۶ سال تمام ثبت نام شده ایرانی به کلیه کودکان ۶ سال تمام ایرانی. 

حکیم زاده تاکید کرد: کودک ۶ سال تمام اگر در همان سال جذب مدرسه نشود به احتمال فراوان در سال های بعد نیز وارد چرخه آموزشی کشور نخواهد شد. به همین دلیل و با تاکید وزیر آموزش و پرورش مسئله جذب بازماندگان از تحصیل به عنوان اولویت معاونت آموزش ابتدایی در دستورکار قرار دارد و می توان اذعان کرد مهمترین ماموریت این معاونت است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش یادآور شد: گام اول در ساماندهی بازماندگان از تحصیل شناسایی دقیق آنان و تکمیل بانک اطلاعاتی است تا بر همین اساس با کمک و همراهی دستگاه های ذیربط بتوان گام های اجرایی و عملیاتی برداشت.

حضور در مدرسه الزاماً به معنای یادگیری مهارت های سواد پایه نیست

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه برخورداری از مهارت های سواد پایه بنیان یادگیری مهارت های بعدی است و هر کودکی باید در مسئله سواد پایه به توانایی مطلوب دست پیدا کند اظهار داشت: فقر یادگیری یکی دیگر از مسائل مهم در آموزش ابتدایی است و لزوماً حضور دانش آموز در مدرسه به معنای یادگیری مطلوب مهارت های سواد پایه نیست. بسیاری از دانش آموزان به طور خاص در مناطق کمتربرخوردار و دو زبانه مهارت های سواد پایه را آن چنان که باید در دوره ابتدایی یاد نمی گیرند و در نتیجه احتمال موفقیتشان در مسیر شغلی و تحصیلی به شدت کاهش می یابد که این موضوع با اصل عدالت آموزشی و نصیب برابر آموزشی در تضاد است.

حکیم زاده بیان داشت: حل مسئله فقر یادگیری در شاخص نرخ تکرار پایه نیز تاثیرگذاری بسیاری دارد و هر اندازه که فقر یادگیری کاهش یابد به همان نسبت نرخ تکرار پایه کاهش خواهد یافت.

ضرورت توجه ویژه به «بازماندگان از یادگیری»

وی افزود: کودکانی که در مدرسه حضور دارند اما مهارت سواد پایه را در دوره ابتدایی یاد نمی گیرند عملاً با کودکانی که بازمانده از تحصیل هستند تفاوت چندانی ندارند و می توان این کودکان را در گروه «بازمانده از یادگیری» دسته بندی کرد. این یعنی در کنار مسئله بازمانده از تحصیل بازماندگان از یادگیری نیز باید مورد توجه قرار بگیرند. در این زمینه نیز استان ها می توانند بنا به اقتضائات بومی و محیطی خود برنامه های کشوری را با رعایت استاندارد های لازم و با بُرش های استانی طراحی و اجرا کنند.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش تأکید کرد: کلاس های جبرانی برای کودکان نباید در انتهای سال برگزار شود؛ بلکه فرایند شناسایی باید به حدی سریع باشد که برنامه های جبرانی برای کودکان لازم التوجه از دی ماه اجرا شود تا ارتقا مهارت های سواد پایه با سرعت و با کیفیت بالایی محقق شود.

ارتقای حس تعلق خاطر به مدرسه پیش نیاز یادگیری است

وی ارتقای حس تعلق خاطر به مدرسه را یکی دیگر از اهداف معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در دور جدید دانست و اظهار داشت: اگر دانش آموز بتواند هویت خود را در نسبت با کلاس و مدرسه تعریف کند و مدرسه را مکانی امن بانشاط و سالم به لحاظ روانی و عاطفی بداند نسبت به محیط یادگیری خود حس تعلق خواهد کرد و این حس تعلق پایه و اساس مشارکت در یادگیری است؛ به نحوی که هرچه حس تعلق دانش آموز به مدرسه بیشتر شود به همان نسبت میزان یادگیری او افزایش خواهد یافت.

حکیم زاده با بیان اینکه ایجاد محیط مثبت یادگیری و ارتقای حس تعلق دانش ‎آموز به مدرسه دو اصل در برنامه های معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش است یادآور شد: هر استان می تواند با توجه به اصول ارائه شده برنامه بومی خود را ارائه داد و اجرا کند.

هیچ دانش آموز ابتدایی با هیچ بهانه ای نباید در محیط رقابتی قرار بگیرد

حکیم زاده ادامه داد: یکی از ملاحظات مهم در دوره ابتدایی پرهیز از ایجاد فضای رقابتی است. این یعنی در دوره ابتدایی هیچ دانش آموزی با هیچ بهانه ای نباید در محیط رقابتی قرار بگیرد. از طرف دیگر طبق سند تحول بنیادین محور همه فعالیت ها در دوره ابتدایی “تربیت” است؛ بنابراین استفاده از کتب کمک ‎درسی و کمک آموزشی یا برپایی کلاس های تست زنی و هر فعالیت دیگری که کودک را وارد رقابت کند طبق مصوبه ۹۵۱ تخلف است. علاوه برآن مدارس باید از هرگونه برچسب زنی و جداسازی دانش آموزان بپرهیزند؛ به خصوص اینکه هم علم و هم تجربه اثبات کرده جداسازی منجر به پرورش متوازن استعداد ها نمی شود و هر استعدادی باید در محیط طبیعی رشد کند و به شکوفایی برسد.

هیچ رقابتی در دوره ابتدایی رسمیت ندارد

وی تصریح کرد: معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش هیچ رقابتی را در دوره ابتدایی به رسمیت نمی شناسد و از هیچ برنامه ای که منجر به جداسازی دانش آموزان از محیط طبیعی و فرایند طبیعی رشد شود نه تنها حمایت نمی کند که مخالف جدی آن است.

«توفیق خواهی جمعی» اصل اساسی در تربیت کودکان است

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: با استناد به قوانین بالادستی و با تاکیداتی که رئیس جمهور بر وفاق و همدلی دارد و با رویکرد های وزیر آموزش و پرورش محور فعالیت ها در دوره ابتدایی وفاق و همدلی دانش آموزان و مشارکت در فعالیت های گروهی است. این یعنی در دوره ابتدایی هر برنامه ای باید بر پایه “توفیق خواهی جمعی” باشد و این مسئله را در ذهن کودکان نهادینه کند. موضوعی که مبانی دینی و اخلاقی بر آن تاکید دارد و حتی پژوهش های مختلف نیز آن را اثبات می کند.

هر فعل و بازخوردی از سوی معلم اثر تربیتی دارد

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در پایان با بیان اینکه معلم در وهله اول مربی پرورشی است و هر فعل و بازخوردی از سوی او اثر تربیتی دارد تأکید کرد: هر اندازه که معلم بتواند ارتباط مثبت و عاطفی با دانش آموز برقرار کند به همان نسبت احتمال ایجاد محیط یادگیری مثبت افزایش می یابد و محیط آموزشی پویایی بیشتری خواهد داشت.