قفسه سینه توسط یک بافت ماهیچه ای بسیار نازک به نام دیافراگم از حفره شکمی جدا می شود. زمانی که بخش بالایی معده از دیافراگم بیرون می زند و وارد قفسه سینه می شود فتق معده اتفاق می افتد. این حالت ممکن است حتی بدون بروز کوچک ترین نشانه ای به وجود بیاید و یا ممکن است نشانه هایی از قبیل درد و یا احساس فشار در قفسه سینه را به همراه داشته باشد و حتی در هنگام انجام برخی فعالیت های فیزیکی تشدید شود.
علائم فتق معده
همانطور که گفتیم در بسیاری از موارد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد؛ اما در برخی دیگر از موارد نیز می تواند همراه با نشانه های مهمی باشد که عبارت اند از:
سوزش سر دل
رفلاکس های متعدد معده
احساس درد و یا ناراحتی در ناحیه معده و یا مری
آروغ زدن زیاد
داشتن احساس نفخ مداوم
داشتن درد در ناحیه قفسه سینه به هنگام خندیدن و یا سرفه
تجربه حالت تهوع
بی اشتهایی (البته بیشتر در کودکان مشاهده می شود)
ایجاد تورم (نکته: در بسیاری مواقع ممکن است اصلا این تورم و یا بیرون زدگی را مشاهده نکنید؛ چرا که ممکن است در بخش های بسیار عمیق تری وجود داشته باشد)
داشتن مشکلات بلع
توصیه جدی و مهم: در صورتی که هر کدام از نشانه ها و علائم بالا تداوم داشت اکیدا توصیه می کنیم که هر چه سریع تر به یک متخصص مراجعه کنید.
علت به وجود آمدن فتق معده
فتق معده می تواند به دلایل متعدد و گوناگونی به وجود بیاید. در این بخش به شایع ترین دلایلی که می توانند منجر به فتق معده شوند اشاره می کنیم:
وجود ضعف و یا یک سوراخ که از قبل بر روی دیافراگم وجود داشته و به بخش فوقانی معده اجازه عبور از این بخش را می دهد.
گاهی اوقات این حفره موجود در دیافراگم معضلی است که از ابتدای تولد وجود داشته است.
در برخی مواقع این آسیب می تواند طی برخی حوادث تصادفات و یا برخی عمل های جراحی به وجود بیاید.
عوامل افزایش ریسک ابتلا به فتق معده
اگر شما هم یک یا چند مورد از شرایط زیر را دارید احتمال اینکه به این مشکل دچار شوید بیشتر خواهد بود:
شغلی که نیازمند حمل بار های سنگین به صورت روزانه باشد.
شغلی که ساعت های طولانی شما را سر پا نگه دارد.
سرفه های شدید و طولانی مدت
حساسیت کنترل نشده که موجب بروز عطسه های شدید و مکرر شود.
یبوست مزمن و اعمال فشار بیش از اندازه به هنگام دفع
سابقه جراحی های مرتبط با ناحیه شکم و یا لگن
بارداری های پشت سر هم
اضافه وزن (به ویژه افرادی با BMI بالای ۳۰)
کودکان مبتلا به دیسپلازی هیپ مادرزادی
کودکان مبتلا به اختلال بافت همبند
کودکان درگیر با مشکلات ادراری
درمان فتق معده
معمولا متخصصان برای درمان فتق معده جراحی را پیشنهاد می کنند؛ اما در برخی مواقع که بسیار جزئی است ممکن است به بیمار توصیه کنند که کمی منتظر بمانند تا ببینند که علائم و وضعیت آن تشدید می شوند یا خیر. به طور کلی می توان گفت که چاره فتق معده با علائم شدید چیزی جز جراحی نیست؛ اما راه هایی وجود دارد که بتوان آن را کنترل و یا از بروز آن پیشگیری کرد. در بخش بعد به معرفی این راهکار ها می پردازیم.
روش های کنترل و پیشگیری فتق معده
روش های گوناگونی برای کنترل این عارضه و یا پیشگیری از بروز آن وجود دارند که بخش عظیمی از آن ها مرتبط با تغییراتی است که باید در سبک زندگی فرد ایجاد شوند. موثرترین راهبرد های ممکن که می توانند در این زمینه کمک کننده باشند عبارت اند از:
کم کردن حجم وعده های غذایی
کنترل وزن و حفظ آن در محدوده سالم
اجتناب از خوردن مواد غذایی سرخ شده و چرب
محدود کردن مصرف کافئین
اجتناب از مصرف نوشیدنی های گازدار مانند نوشابه
اجتناب از خوردن مواد غذایی اسیدی مانند سس های کچاپ که می توانند موجب تحریک مری شوند.
عدم استعمال دخانیات
نخوابیدن با شکم پر
عدم استفاده از لباس های تنگ و یا کمربند ها