نحوه محاسبه بیمه باربری
بیمه باربری چیست و چه خسارت‌هایی را تحت پوشش قرار می‌دهد؟ بیمه باربری یکی از قدیمی‌ترین بیمه‌ها در صنعت بیمه جهان میباشد چراکه یکی از مهمترین دغدغه‌های صاحبان کالا و بازرگانان، نقل و انتقال و به سلامت رسیدن کالا در حین جابجایی آن بوده است.
بیمه باربری چیست؟
بیمه باربری یکی از انواع بیمه های اموال میباشد که در آن شرکت بیمه گر تعهد می‌نماید با دریافت مبلغی به عنوان حق بیمه خسارات پیش آمده برای بار مورد حمل را از مبدا تا مقصد تحت پوشش قرار دهد. برای تمامی بازرگانان در جابجایی کالا با هر وسیله نقلیه از هر مبدا به هر مقصدی مطلوب است که علاوه بر امنیت این جابجایی با حفظ تمامی نکات ایمنی، از یک بیمه باربری نیز بهرمند گردند تا در زمان وقوع خسارت از این پوشش استفاده نمایند. خدمات باربری در کرج دارای بیمه است.
چرا بیمه باربری باید داشته باشیم؟
در بیمه باربری با توجه به نوع کالا، سرمایه، نوع خرید، نوع وسیله حمل، مبدا و مقصد، پوشش مورد درخواست، دارای نرخ و شرایط میباشد. در جریان بیمه باربری، بیمه گر در قبال گرفتن حق بیمه متناسب با پوشش‌ها متعهد می‌گردد در طی مسیر حمل به مورد بیمه با یکی از حوادث قید شده دچار خسارت شد تحت پوشش و یا بیمه‌گذار براساس قوانین و مقررات بین‌المللی متحمل پرداخت هزینه‌هایی‌گردید.
زیان وارد به‌کالا را جبران کرده و هزینه‌ها را هم بپردازد.در ادامه به بررسی موارد و پوشش‌های بیمه باربری خواهیم پرداخت. نکته: بیمه باربری برای ترخیص کالا از گمرک از مدارک و موارد مورد نیاز و لازم میباشد. برای رزرو باربری در کرج با بیمه تماس بگیرید.
اصطلاحات بیمه باربری
بارنامه
از طرف موسسه حمل و نقل صادر می‌گردد و در آن نام و مشخصات کالا، نام و آدرس فرستنده، گیرنده کالا، مشخصات، تعداد، وزن کالا و میزان کرایه حمل مشخص است. بارنامه به منزله قرارداد حمل، رسيد دريافت كالا و سند مالكيت کالا میباشد.
مانیفست
فهرست محصولات یک وسیله حمل(کشتی، هواپیما، قطار، یک کاروان کامیون) را می‌گویند که بیشتر از یک بارنامه دارند. که شامل ریز بارنامه‌های مربوط به کالاست.
پروفرما
سند خرید هست که فروشنده کالا به عنوان پیشنهاد فروش صادر می‌کند و در آن تعیین ارزش کالا و شرایط فروش و حتی حمل مشخص می‌گردد. پروفرما همان پیش فاکتور میباشد.
زیان همگانی
زیان همگانی در واقع یکی از اصول قوانین دریانوردی است که بر پایه آن همه طرف‌‌های دخیل در یک سفر دریایی، در هرگونه خسارتی که با قربانی‌کردن داوطلبانه بخشی از کشتی یا کالاهای آن به‌منظور نجات از موارد اضطراری صورت گرفته است، به تناسب سهیم هستند.
بیمه اتکایی
قرارداد واگذاری که به‌موجب آن شرکت بیمه بخشی از تعهدات بیمه‌ای مازاد بر ظرفیت مالی و فنی خود را مجدداً نزد شرکت یا شرکتهای بیمه دیگر (شرکتهای بیمه اتکایی) بیمه می‌نمایند.
اینکوترمز
منظور از اینکوترمز مجموعه‌ایی از قوانین و مقررات بین المللی برای تفسیر اصطلاحات مهم مورد استفاده در قراردادهای تجارت خارجی میباشد که توسط اتاق بازرگانی برای رفع ابهامات و تفهیم اصطلاحات وجود دارد.
پارتشیپمنت
حمل به دفعات را مشخص می‌کند. وقتی مجاز است یعنی محموله می‌تواند در دفعات حمل گردد تا به مقصد برسد.
ترانسشیپمنت
انتقال محموله از یک وسیله حمل به وسیله حمل دیگر مجاز است یا خیر.
کشتی چارتر
کشتی را می‌گویند که به صورت اجاره‌ایی کار می‌کند. اجاره می‌تواند به صورت سفری یا زمان مشخص باشد.
تلف کلی. بدین صورت که مورد بیمه در یک مرحله براثر آتش سوزی، غرق شدن، سقوط هواپیما از بین برود این بیمه نامه تنها تا مبادی ورودی مقصد پوشش دارد.
عدم النفع در بیمه باربری
در بیمه باربری بیمه گذار می‌تواند 10% ارزش کالا خود را به عنوان ارزش اضافی در نظر بگیرد. بدین ترتیب اگر خسارت صورت بگیرد تا درخواست دوباره کالا و رسیدن آن بدست بیمه گذار ضرر مالی بیمه گذار جبران گردد. این عدم النفع در بیمه باربری عنوان می‌شود.
نرخ بیمه باربری داخلی
برای نرخ بیمه باربری داخلی از سوی شرکتهای بیمه کافیست اطلاعات کالا (نوع کالا، میزان ….) وسیله حمل، مبدا و مقصد مشخص گردد سپس شرکت بیمه بر این موارد اعلام نرخ بیمه باربری داخلی می‌نماید.
کلوز بیمه باربری چیست؟
CPT در بیمه باربری چیست؟
FOB در بیمه باربری چیست؟
فوب یا FOB یا تحویل روی عرشه، کلمه‌ای برای توصیف یک فرآیند خاص از حمل و نقل کالاست و به‌معنی قیمت تا لحظه تحویل روی کشتی است. بنابر قوانین بین‌المللی در شرایط فوب فروشنده وظیفه دارد، تمامی هزینههای کالا را تا محل حمل اصلی متقبل شود و تمامی هزینههای بعد از این مرحله اعم از کرایه حمل، بیمه، تعرفه‌های وارداتی و غیره را خریدار متقبل می‌شود.
پارتشیپمنت چیست؟
یعنی حمل به دفعات؛ به این معنی که کالای مورد بیمه طی چند مرحله از مبدأ به مقصد مندرج در بیمه‌نامه حمل شود.
ترانسشیپمنت چیست؟
در واقع انتقال کالا از یک وسیله‌نقلیه به وسیله‌نقلیه دیگر به معنای ترانشیپمنت است. این نوع نقل و انتقال بیشتر در بیمه نامه هایی که حمل و نقل ترکیبی دارند از جمله کشتی، هواپیما، قطار، کامیون، تریلر و سایر وسایل برای ارسال کالا به مقصد استفاده می‌شود. جریان انتقال غالباً با تخلیه و بارگیری مجدد همراه بوده است و به دو شکل انتقال مستقیم و انتقال غیر مستقیم میباشد.
نرخ بیمه باربری
مهمترین گزینه در محاسبه قیمت بیمه باربری نرخ بیمه باربری میباشد. نرخ بیمه باربری بر اساس چند فاکتور مهم محاسبه می‌شود. از قبیل نوع کالای مورد حمل، نوع وسیله حمل، نوع بسته بندی، شرایط حمل و …. هر کلوز بیمه باربری دارای نرخ مختلفی میباشد. باید توجه داشته باشید که بیمه باربری از جمله بیمه نامه‌های کم‌ریسک میباشد و به همین دلیل نرخ بیمه باربری رقابتی میباشد و نرخ شکنی در آن زیاد است.
انواع بیمه باربری بر اساس مختصات جغرافیایی
معمولا انواع بیمه باربری بر اساس نوع محدوده جغرافیایی و پوشش‌ها دسته‌بندی می‌شوند. بیمه حمل و نقل بر اساس محدوده جغذایایی ۴ نوع متفاوت به شرح زیر دارد:
1) بیمه باربری و حمل و نقل صادراتی
در بیمه نامه‌هایی که مبدا حمل آن ایران و مقصر آن سایر کشورهای جهان باشند جز بیمه نامه باربری صادراتی قرار می‌گیرند. در این بیمه نامه، شرکتهای بیمه کالای صادره از کشور ایران تا کشور مقصد را تحت پوشش قرار می‌دهند. مشخص نمودن ذی‌نفع یا بیمه‌گذار در این نوع بیمه‌نامه‌ها حائز اهمیت میباشد.
2) بیمه باربری و حمل و نقل وارداتی
بیمه باربری وارداتی، مجموعه بیمه نامه‌هایی میباشد که مقصد آن ایران میباشد. خرید این نوع بیمه برای واردکنندگان کالا اجباری میباشد.
۳) بیمه باربری و حمل و نقل ترانزیت
مبدأ و مقصد حمل این بیمه نامه در خارج از كشور ایران بوده و ممکن است كشور ایران نیز در مسیر حمل قرار داشته باشد. به بیمه نامه‌های این نوع حمل، بیمه ترانزیت گفته می‌شود. برای صدور بیمه باربری ترانزیت مجوز مدیریت بیمه‌های باربری و حمل و نقل الزامی است.
۴) بیمه باربری و حمل و نقل داخلی
کلیه تولیدات و محموله‌هایی که توسط تولیدکنندگان و تجار در محدوده داخل جغرافیایی کشور ایران جابجا می‌شوند، توسط این بیمه تحت پوشش بیمه‌ای نزد شرکتهای بیمه قرار می‌گیرند.
انواع بیمه باربری بر اساس پوشش‌ها
استثنائات کلوزهای سه گانه بیمه باربری و حمل و نقل
- تلف‌شدن، آسیب دیدن یا هزینه در اثر ایجاد خسارت عمدی توسط بیمه‌گذار.
- نشست و ریزش عادی، کسری عادی وزن با حجم و یا فرسودگی عادی مورد بیمه.
- تلف شدن، آسیب یا هزینه در اثر نامناسب بودن یا کافی نبودن بسته بندی یا آماده سازی کالای مورد بیمه.
- تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه به علت عیب ذاتی یا ماهیت کالای مورد بیمه.
- تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه ای که علت آن تأخیر باشد، حتی اگر این تأخیر ناشی از خطرات بیمه شده باشد.
- تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه هایی که در اثر ورشکستگی مالکان، مدیران، اجاره کنندگان یا گردانندگان کشتی به وجود آمده باشد.
- تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه ای ناشی از کاربرد هر نوع سلاح یا وسیله ای که با انرژی اتمی یا شکست هسته ای یا واکنش مشابه دیگر یا نیرو یا ماده رادیو اکتیو باشد.
- عدم قابلیت دریانوردی کشتی یا شناور و یا نامناسب بودن کشتی یا شناور برای حمل ایمن کالای مورد بیمه.
- جنگ، جنگ داخلی، انقلاب، شورش، قیام و یا زد و خوردهای داخلی ناشی از این امور.
- توقیف، ضبط، مصادره، تصرف یا اثرات ناشی از این امور یا اثرات ناشی از اقدام به شروع آنها.
- اعتصاب، تعطیل محل کار، درگیری‌های کارگری، آشوبها و یا اغتشاشات داخلی.
- هرگونه عمل تروریستی.
بعضی از استثنائات از جمله خطر جنگ، شورش، بلوا و اعتصاب و … با دریافت هزینه اضافه و خرید پوشش مربوط به آنها، قابل بیمه‌شدن می‌باشند.
بیمه باربری B
خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط بیمه‌گران كالا با كلوز B عبارتست از:
- تمامی خطرات ذكر شده در مجموعه شرایط C.
- زلزله، آتشفشان یا صاعقه.
- به دریا افتادن كالا از روی عرشه كشتی.
- ورود آب دریا، دریاچه، رودخانه به كشتی، شناور، محفظه كالا، كانتینر یا محل انبار.
- تلف كلی هربسته دركشتی یا شناور و یا تلف كلی هر بسته به علت افتادن در هنگام بارگیری و یا تخلیه كشتی یا شناور.
مطابق قوانین علاوه بر خطرات مندرج در شرایط B خسارات ناشی از عدم تحویل یك بسته كامل كالا، دزدی و دله‌دزدی، قلاب‌زدگی، آبدیدگی، روغن‌زدگی، شكست، ریزش و خسارت ناشی از كالاهای دیگر نیز تحت پوشش بیمه میباشد.
فرانشیز یا سهم بیمه‌گذار از خسارت بیمه باربری B
در مجموعه شرایط B به‌علت پوشش خطرات اضافی در ایران معادل ۳% ارزش هر بسته خسارت‌دیده تحت عنوان فرانشیز به‌عهده بیمه‌گذار خواهد بود. منظور از بسته کوچک‌ترین واحد بسته‌بندی مندرج در بارنامه میباشد.
برای خطراتی که بین شرایط C و B مشترک میباشد، فرانشیز اعمال نخواهد شد.
بیمه باربری C
- آتش‌سوزی یا انفجار.
- به گل نشستن، زمین گیرشدن، برخورد با كف دریا، غرق شدن یا واژگون شدن كشتی یا شناور.
- واژگون شدن یا خارج شدن وسیله حمل زمینی از راه یا خط.
- تصادم یا برخورد كشتی، شناور یا هر وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی به غیر از آب.
- تخلیه كالا در بندر اضطراری.
- فدا کردن كالا در جریان زیان همگانی.
- به دریا انداختن كالا برای سبک سازی.
- خسارت همگانی.
- مسئولیت مشترک در تصادم.
علاوه بر خطرات اشاره شده در كلوز C می‌توان با دریافت حق بیمه اضافی خطر عدم تحویل یک بسته كامل كالا طبق كلوز (عدم تحویل انستیتو بیمه‌گران لندن) را تحت پوشش قرار داد؛ که در این صورت باید ضمن قید شرط (عدم تحویل یک بسته كامل كالا طبق كلوز) در بخش شرایط خصوصی بیمه‌نامه، كلوز مورد اشاره نیز به بیمه‌نامه الصاق شود.
این بیمه‌نامه باتوجه‌به خطرات محدود خود، جزء بیمه‌نامه‌های ارزان قیمت محسوب می‌شود كه معمولاً فقط برای برخی كالاها كه احتمال خسارتهای جزئی آنها كمتر است، به كار می‌رود؛ مثلاً برای حمل تیرآهن، ورق فولاد و … .
نرخ بیمه باربری
مهمترین گزینه در محاسبه قیمت بیمه باربری نرخ بیمه باربری می باشد. نرخ بیمه باربری بر اساس چند فاکتور مهم محاسبه شده و توسط شرکت های مختلف بیمه ارائه می شود. از قبیل نوع کالا، نوع وسیله حمل، نوع بسته بندی، شرایط حمل و …. هر کلوز بیمه باربری دارای نرخ مختلفی می باشد. باید توجه داشته باشید که بیمه باربری از جمله بیمه نامه های کم ریسک میباشد و به همین دلیل نرخ بیمه باربری رقابتی میباشد و نرخ شکنی در آن زیاد است.
شرایط بیمه باربری
بعد از انواع بیمه باربری، تعهدات و پوشش های بیمه باربری با توجه به کلوزهای بیمه نامه را بررسی خواهیم کرد، شرایط بیمه باربری در حقیقت کلوز های بیمه باربری را مشخص می‌کند.
خطرات اصلی بیمه باربری:
- آتش‌سوزی و حادثه وسیله نقلیه شامل: تصادف، تصادم، واژگونی و سقوط وسیله نقلیه
خطرات اضافی بیمه باربری:
- خطرات اضافی بیمه باربری که بر حسب توافق با بیمه‌گر و با دریافت حق بیمه اضافی هنگام صدور بیمه‌نامه به خطرات اصلی اضافه می‌شوند از قبیل خسارتهای ناشی از بارگیری، تخلیه، سرقت کل محموله به همراه وسیله نقلیه، آب دیدگی و سقوط کالای مورد بیمه از روی وسیله حمل.
| جدول کلی خطرات کلوزهای بیمه باربری | ||||||
| ردیف | خطرات بیمه شده | Total Loss | C | B | A | توضیحات |
| ۱ | از بین رفتن کلی کالا در یک مرحله ناشی از آتش سوزی | ✓ | ||||
| ۲ | آتش سوزی و انفجار | ✓ | ✓ | ✓ | ||
| ۳ | به گل نشستن، زمین گیر شدن، برخورد با کف دریا، غرق شدن، واژگون شدن (کشتی یا شناور) | ✓ | ✓ | ✓ | ||
| ۴ | واژگون شدن یا از خط خارج شدن وسیله حمل زمینی | ✓ | ✓ | ✓ | ||
| ۵ | تصادم یا برخورد کشتی، شناور یا وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی | ✓ | ✓ | ✓ | منظور برخورد کالاها با یکدیگر به علت طوفان یا درحین حمل زمینی نیست | |
| ۶ | تخلیه کالا در بندر اضطراری | ✓ | ✓ | ✓ | ||
| ۷ | تفدیه کالا در جریان زیان همگانی | ✓ | ✓ | ✓ | ||
| ۸ | به دریا انداختن کالا برای سبک سازی | ✓ | ✓ | ✓ | ||
| ۹ | زلزله، آتشفشان یا صاعقه | ✓ | ✓ | |||
| ۱۰ | به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی | ✓ | ✓ | |||
| ۱۱ | ورود آب دریا، دریاچه، رودخانه به کشتی، شناور، محفظه کالا، کانتینر، لیفت وان یا محل انبار | ✓ | ✓ | |||
| ۱۲ | تلف کلی هربسته درکشتی یا شناورویا تلف کلی هربسته به علت افتادن در هنگام بارگیری ویا تخلیه کشتی، شناور | ✓ | ✓ | محدود به بندر مقصد یا مبداء نیست و شامل تخلیه و بارگیری در حین ترانسشیپمنت نیز می شود | ||
| ۱۳ | طوفان | ✓ | ||||
| ۱۴ | دزدی دریایی | ✓ | ||||
| ۱۵ | آسیب و تخریب عمدی مورد بیمه که توأم با سوء نیت بوده، از طرف هر کس | ✓ | ||||
| ۱۶ | خسارتهای ناشی از باران، آفتاب و دم | ✓ | ||||
| ۱۷ | دزدی، دله دزدی و عدم تحویل | ✓ | ||||
| ۱۸ | سائیدگی ، زنگ زدگی، نشت، شکست | ✓ | ||||
| ۱۹ | لب پریدگی، کج شدن، خراشیدگی، ضربه دیدگی | ✓ | ||||
| ۲۰ | کالای مجاور، روغن زدگی | ✓ | ||||
| ۲۱ | خسارت ناشی از جنگ | ✓ | ||||
| ۲۲ | کرم زدگی، موش زدگی، آفت زدگی و … | ✓ | ||||
| ۲۳ | کسری، ریزش | ✓ |
منبع: شهروند بار