یکی از مهم‌ترین مشکلات دریافت وام، پیدا کردن ضامن است. بانکها عموما برای ضامن سختگیری می‌کنند. انواع وام مثل ، ، به ضامن احتیاج دارند و این موضوع گروه بزرگی از مردم را از این تسهیلات محروم می‌کند. اما چند سال است که امکان دیگری هم در بانکها به وجود آمده که افراد بتوانند بدون ضامن و با داشتن شرایطی وام بگیرند.وزارت امور اقتصادی و دارایی از سال ۱۴۰۰ وام بدون ضامن را به بانکها تکلیف کرد. این قانون به ۱۳ بانک دولتی ابلاغ شد و قرار شد تسهیلات خرد با روش اعتبارسنجی و بدون ضامن اعطا شود.
کدام بانکها وام بدون ضامن می‌دهند
بانک‌های ملی، سپه، مسکن، کشاورزی، صنعت و معدن، تجارت، صادرات، توسعه صادرات ایران، رفاه کارگران، ملت، پست‌بانک ایران، شهر، قرض‌الحسنه مهر ایران و توسعه تعاون زیرمجموعه دولت هستند و بر اساس ابلاغیه وزارت امور اقتصادی و دارایی باید وام بدون ضامن ارائه کنند. این بانکها طبق توافق‌نامه‌ای آمادگی خود را برای اعطای وام بدون ضامن اعلام کرده‌اند و اعتبارسنجی را به جای ضامن از وام‌گیرنده قبول می‌کنند، اما رتبه اعتباری وام‌گیرنده در این نوع وام مهم است.
وام بدون ضامن به چه کسانی تعلق می‌گیرد
مشمولان بند ۲ اگر رتبه اعتباری‌شان C باشند باید یک ضامن معتبر با سفته یا چک معرفی کنند تا بتوانند تا سقف ۵۰ میلیون تومان وام بگیرند.برای وام ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی اگر متقاضی مشمول بند یک باشد بدون ضامن، با نامه کسر از حقوق به همراه سفته یا چک می‌تواند درخواست وام کند. مشمولان بند دو اما باید برای وام ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی یک نفر ضامن با سفته و چک معرفی کنند.موضوع دیگری که معمولا بانکها در نظر می‌گیرند این است که درآمد ماهانه‌تان با اقساط وام هم‌خوانی داشته باشد.
در نتیجه شرایط دریافت تسهیلات بدون ضامن در بانکها بر اساس این بخشنامه به این صورت است:
- باید حقوق‌بگیر بانکی که به آن تقاضای وام می‌دهید باشید، یعنی حقوق یا مستمری شما ماهانه به آن بانک واریز شود.
- مشمولان بند ۱ با رتبه اعتباری B، A و C می‌توانند بدون ضامن و با نامه کسر از حقوق تا سقف ۵۰ میلیون تومان و با نامه کسر از حقوق و چک یا سفته تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان وام بگیرند.
- مشمولان بند ۲ با رتبه اعتباری A و B و نامه کسر از حقوق تا سقف ۵۰ میلیون تومان می‌توانند وام بدون ضامن بگیرند.
- کارمزد این وام ۱۸ درصد و بازپرداخت ۳۶ و ۴۸ ماهه است.
اعتبارسنجی و رتبه اعتباری
اعتبارسنجی در این وام‌ها نقش ضامن را برایتان دارد و روشی است که بانکها و موسسات مالی و اعتباری پیش از پرداخت وام با آن خوش‌حسابی یا بدحسابی متقاضی را در تعهدات مالی و بانکی بررسی می‌کنند. اعتبارسنجی به وسیله سامانه اعتبارسنجی انجام می‌شود.
در اعتبارسنجی سابقه‌ی اعتباری، تعهدات عمومی و ضمانت‌های شما بررسی می‌شود. در سابقه اعتباری اطلعات تسهیلات دریافتی، نحوه بازپرداخت اقساط، سوابق مثبت و منفی در عمل به تعهدات مستقیم و غیرمستقیم بررسی می‌شود. در تعهدات عمومی نتیجه سوابق منفی نزد سازمان‌های دیگر مثل چک برگشتی، بدهی به مالیات و بدهی به گمرک اعلام می‌شود. ضمانت‌ها هم شامل گزارش کامل وضعیت اعتباری ضامن‌های قراردادهای مختلف مشتری است.
پس به طور کلی تسهیلات دریافتی افراد از بانکها و مؤسسات مالی مختلف، پرداخت اقساط، چک‌های برگشتی بررسی می‌شوند و بر این اساس به فرد رتبه اعتباری داده می‌شود. بنگاه های مشاوره وام بانکی روش های جذابی را برای جذب مشتریان و متقاضیان دریافت وام بکار می گیرند و با وجود اینکه فعالیت آنها از سوی بانک مرکزی مردود اعلام شده اما این شرکت ها با رایبنی هایی که با برخی شعب بانکی و برخی از کارمندان انجام می دهند، با دریافت مبلغی قابل توجه از متقاضی نسبت به معرفی آنها به بانکها برای دریافت وام اقدام می کنند.
کسانی که در پرداخت اقساط وام تاخیر دارند، یا چک برگشتی دارند نمی‌توانند امتیاز خوبی دریافت کنند. تأخیر در اقساط وام بیشترین امتیاز را از رتبه اعتباری فرد کم می‌کند، سپس چک برگشتی امتیاز شما را پایین می‌آورد. همچنین کسانی که ضامن آنها شده‌اید هم در رتبه اعتباری شما مؤثرند. یعنی اگر ضامن وام کسی شوید که اقساطش را به موقع پرداخت نکند، امتیاز اعتباری شما کم می‌شود.
کسانی که اولین بار است می‌خواهند وام بگیرند درواقع هیچ امتیاز اعتباری در سامانه ندارند.سابقه اعتباری خود را می‌توانید بهتر کنید. اگر امتیاز پایینی به دلیل معوقات بانکی یا چک برگشتی دارید با تسویه آنها می‌توانید سابقه خود را بهبود ببخشید.
همه بانک‌های دولتی که پیش از این اشاره کردیم موظف به ارائه این نوع وام هستند. البته به‌صورت مجزا در سایت‌هایشان در این مورد اطلاع‌رسانی نکرده‌اند. در نتیجه فعلاً نمی‌توانید درخواست برای وام بدون ضامن ثبت کنید.
هنگام مراجعه به بانکها ممکن است با این پاسخ مواجه شوید که فعلاً پرداخت وام ندارند. یا ممکن است بانکها دریافت وام را مشروط به بررسی میانگین یا معدل مانده حساب کنند در حالی که این کار برای بانک‌های دولتی و نیمه‌دولتی قانونی نیست. همچنین بانکها نباید مسدودی سپرده را شرط ضمانت کنند.در این موارد می‌توانید با مراجعه به شکایت خود را از این بانکها ثبت کنید و در مراحل بعدی با کد رهگیری پیگیری کنید.
بانک‌های ملی، سپه، مسکن، کشاورزی، صنعت و معدن، تجارت، صادرات، توسعه صادرات ایران، رفاه کارگران، ملت، پست‌بانک ایران، شهر، قرض‌الحسنه مهر ایران و توسعه تعاون زیرمجموعه دولت هستند و بر اساس ابلاغیه وزارت امور اقتصادی و دارایی باید وام بدون ضامن ارائه کنند. این بانکها طبق توافق‌نامه‌ای آمادگی خود را برای اعطای وام بدون ضامن اعلام کرده‌اند و اعتبارسنجی را به جای ضامن از وام‌گیرنده قبول می‌کنند، اما رتبه اعتباری وام‌گیرنده در این نوع وام مهم است.
وام بدون ضامن به چه کسانی تعلق می‌گیرد
وام بدون ضامن در دو مبلغ ۵۰ و ۱۰۰ میلیون تومانی ارائه می‌شود. اگر درخواست‌کننده شاغل، بازنشسته و مستمری‌بگیر دستگاه‌های اجرایی دولتی شامل وزارتخانه‌ها، سازمان‌های دولتی، شرکت‌های دولتی، نهادهای عمومی غیردولتی و سایر شرکت‌های معتبر بخش خصوصی به تشخیص بانک باشد که حقوقشان به بانک مورد تقاضای وام واریز می‌شود، مشمول بند ۱ هستند که می‌توانند بدون ضامن و با نامه کسر از حقوق تا سقف ۵۰ میلیون تومان وام دریافت کنند. البته این افراد باید رتبه اعتباری B، A و C داشته باشند.
بقیه کارکنان بخش‌های خصوصی که در بند ۱ نیستند و حقوقشان نزد بانک است مشمولان بند ۲ محسوب می‌شوند که در صورتی که رتبه اعتباری A و B داشته باشند می‌توانند با همین شرایط وام ۵۰ میلیونی دریافت کنند.
مشمولان بند ۲ اگر رتبه اعتباری‌شان C باشند باید یک ضامن معتبر با سفته یا چک معرفی کنند تا بتوانند تا سقف ۵۰ میلیون تومان وام بگیرند.برای وام ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی اگر متقاضی مشمول بند یک باشد بدون ضامن، با نامه کسر از حقوق به همراه سفته یا چک می‌تواند درخواست وام کند.مشمولان بند دو اما باید برای وام ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی یک نفر ضامن با سفته و چک معرفی کنند.موضوع دیگری که معمولا بانکها در نظر می‌گیرند این است که درآمد ماهانه‌تان با اقساط وام هم‌خوانی داشته باشد.
در نتیجه شرایط دریافت تسهیلات بدون ضامن در بانکها بر اساس این بخشنامه به این صورت است:
- باید حقوق‌بگیر بانکی که به آن تقاضای وام می‌دهید باشید، یعنی حقوق یا مستمری شما ماهانه به آن بانک واریز شود.
- مشمولان بند ۱ با رتبه اعتباری B، A و C می‌توانند بدون ضامن و با نامه کسر از حقوق تا سقف ۵۰ میلیون تومان و با نامه کسر از حقوق و چک یا سفته تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان وام بگیرند.
- مشمولان بند ۲ با رتبه اعتباری A و B و نامه کسر از حقوق تا سقف ۵۰ میلیون تومان می‌توانند وام بدون ضامن بگیرند.
- کارمزد این وام ۱۸ درصد و بازپرداخت ۳۶ و ۴۸ ماهه است.
اعتبارسنجی و رتبه اعتباری
اعتبارسنجی در این وام‌ها نقش ضامن را برایتان دارد و روشی است که بانکها و موسسات مالی و اعتباری پیش از پرداخت وام با آن خوش‌حسابی یا بدحسابی متقاضی را در تعهدات مالی و بانکی بررسی می‌کنند. اعتبارسنجی به وسیله سامانه اعتبارسنجی انجام می‌شود.
در اعتبارسنجی سابقه‌ی اعتباری، تعهدات عمومی و ضمانت‌های شما بررسی می‌شود. در سابقه اعتباری اطلعات تسهیلات دریافتی، نحوه بازپرداخت اقساط، سوابق مثبت و منفی در عمل به تعهدات مستقیم و غیرمستقیم بررسی می‌شود. در تعهدات عمومی نتیجه سوابق منفی نزد سازمان‌های دیگر مثل چک برگشتی، بدهی به مالیات و بدهی به گمرک اعلام می‌شود.
ضمانت‌ها هم شامل گزارش کامل وضعیت اعتباری ضامن‌های قراردادهای مختلف مشتری است.پس به طور کلی تسهیلات دریافتی افراد از بانکها و مؤسسات مالی مختلف، پرداخت اقساط، چک‌های برگشتی بررسی می‌شوند و بر این اساس به فرد رتبه اعتباری داده می‌شود.
کسانی که در پرداخت اقساط وام تاخیر دارند، یا چک برگشتی دارند نمی‌توانند امتیاز خوبی دریافت کنند. تأخیر در اقساط وام بیشترین امتیاز را از رتبه اعتباری فرد کم می‌کند، سپس چک برگشتی امتیاز شما را پایین می‌آورد. همچنین کسانی که ضامن آنها شده‌اید هم در رتبه اعتباری شما مؤثرند. یعنی اگر ضامن وام کسی شوید که اقساطش را به موقع پرداخت نکند، امتیاز اعتباری شما کم می‌شود.
کسانی که اولین بار است می‌خواهند وام بگیرند درواقع هیچ امتیاز اعتباری در سامانه ندارند.سابقه اعتباری خود را می‌توانید بهتر کنید. اگر امتیاز پایینی به دلیل معوقات بانکی یا چک برگشتی دارید با تسویه آنها می‌توانید سابقه خود را بهبود ببخشید.
همه بانک‌های دولتی که پیش از این اشاره کردیم موظف به ارائه این نوع وام هستند. البته به‌صورت مجزا در سایت‌هایشان در این مورد اطلاع‌رسانی نکرده‌اند. در نتیجه فعلاً نمی‌توانید درخواست وام غیرحضوری برای وام بدون ضامن ثبت کنید.
هنگام مراجعه به بانکها ممکن است با این پاسخ مواجه شوید که فعلاً پرداخت وام ندارند. یا ممکن است بانکها دریافت وام را مشروط به بررسی میانگین یا معدل مانده حساب کنند در حالی که این کار برای بانک‌های دولتی و نیمه‌دولتی قانونی نیست. همچنین بانکها نباید مسدودی سپرده را شرط ضمانت کنند.
-
-
-
-
-
-
-
-
