تجهیزات حفاظت فردی چیست؟

تجهیزات حفاظت فردی یا Personal Protective Equipment که به اختصار PPE نیز نامیده می شود. این عبارت در واقع عبارتی وسیع و گسترده است که تقریبا هر گونه وسیله ایمنی را توسط کارگران پوشیده و استفاده می شود را شامل می شود. این عبارت از لباس کار که در حین انجام مشاغل مختلف پوشیده می‌شود، دستکش‌های ضد قوس الکتریکی که آتش نمی‌گیرد، دستکش های مقاوم به مواد شوینده، بادی هارنس و تجهیزات کار در ارتفاع که جان کارگران را در هنگام کار در ارتفاع در صورت سقوط حفظ می کند، جلیقه های شبرنگ که باعث بهتر دیده شدن کارگران در کارگاه ها و محیط های کاری شلوغ می شود، شروع شده و موارد زیادی از این دست را شامل می گردد.

در واقع تجهیزات حفاظت فردی از نوک سر تا انگشتان پا را دربرمی گیرد و هر کدام دارای استاندارد خاص خود می باشند که هر چند وقت یکبار توسط سازمان های تعیین کننده استاندارد در جهان و هر کشور به طور اختصاصی به روز رسانی می شود و وظیفه به روز رسانی و تعیین استاندارد ها در کشور ما به عهده سازمان ملی استاندارد Iranian National Standard Organization (INSO) می باشد و البته وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران نیز خود اقدام به معرفی تجهیزات حفاظت فردی و استاندارد های آن ها می کند.

ایمنی چیست؟

ايمنی پيش بينی اقداماتی است که در طی آن از خطر آسيب ديدگی جانی و ضرر و زيان مادی پيش گيری می‌شود. در واقع با رعايت اصول ايمنی شرايط يا موقعيتی ايجاد می شود که به حذف حادثه يا به حداقل رساندن آثار و عوارض آن منجر می گردد. به عبارت ديگر، هرچه ميزان حوادث کاهش يابد و آسيب ديدگی جانی و ضرر و زيان مادی ناشی از آن ها کمتر شود ايمنی افزايش يافته است. در حال حاضر با پيشرفت هايی که در تمامی زمينه ها در جهان صورت گرفته نقش ايمنی و حفاظت نيز بارزتر گشته است.

ایمنی صنعتی به مجموعه تدابیر ، اصول و مقرراتی گفته می‌شود كه با به كار گرفتن آنها می‌توان نیروی انسانی و سرمایه را در برابر خطرات گوناگون در محیط‌های صنعتی به گونه‌ای مؤثر و كارا نگهداری كرد و به این وسیله یك محیط ‌كار بی‌خطر و سالم برای افزایش كارایی كاركنان به وجود آورد.

انواع تجهیزات حفاظت فردی در محیط کار شامل چیست؟

با توجه به نوع کار و عوامل تهدید کننده سلامتی در محیط، وسایل حفاظت فردی در مشاغل مختلف با یکدیگر متفاوت است. انواع وسایل حفاظت فردی را می‌توان به‌طور کلی بصورت زیر تقسیم‌بندی کرد:

تجهیزات حفاظت فردی برای حفاظت از تمام بدن

در برخی مشاغل با توجه به نوع کار فرد، امکان بریدگی و تماس بدن با مواد شیمیایی، تشعشعات، برخورد با ابزار، تماس با مواد عفونی، سقوط و …وجود دارد. برای حفاظت فرد از اینگونه خطرات شغلی می‌توان از جلیقه ایمنی، لباس‌های بلند و سراسری، ژاکت‌های ایمنی و … استفاده کرد. این لباس‌ها بسته به کاربرد آن از کاغذ، پنبه، پشم، چرم، لاستیک، فلز و … ساخته می‌شوند.

تجهیزات حفاظت فردی محافظت از سر

حفاظت از سر و جمجمه خصوصا در مشاغل ساختمانی، معادن، مهندسین عمران و معمار و … که احتمال سقوط اشیا روی سر فرد زیاد است بسیار اهمیت دارد. حفاظت از سر در بیشتر موارد با کمک کلاه ایمنی انجام می‌شود. کلاه ایمنی باید سبک، عایق و متناسب با کار فرد باشد. مهم‌ترین ویژگی کلاه ایمنی توانایی مقاومت در برابر ضربه است.

تجهیزات حفاظت فردی برای حفاظت از پا

شایع‌ترین آسیب‌های شغلی ایجاد شده در این عضو شامل له‌شدگی، برخورد با قطعات تیز و برنده، سوختگی و… است. کفش ایمنی و چکمه‌های مخصوص کار ویژگی‌های مخصوصی دارند که با توجه به شغل فرد و عوامل تهدیدکننده در آن جهت پیشگیری از حادثه تعیین می‌شود. در بیشتر موارد این ویژگی‌ها شامل پنجه فولادی کفش جهت جلوگیری از آسیب پنجه، رویه کفش چرم (عایق برق)و یا PVC (عایق مواد شیمیایی)است. کف کفش قابل انعطاف و از موادی مانند پلی‌اورتان ساخته می‌شود.

تجهیزات حفاظت فردی محافظت از چشم

بینایی یکی از مهم‌ترین حواس انسان است که در شغل وی تاثیر مستقیم دارد. استفاده از عینک ایمنی با توجه به مخاطرات موجود در محیط کار بسیار اهمیت دارد. مخاطراتی که بینایی و چشم افراد را تهدید می‌کند در مشاغلی همچون جوشکاری، پزشکی، افرادی که با موادشیمیایی در تماس هستند، افرادی که با ذرات معلق و گردوغبار در تماس هستند و… یافت می‌شود. جهت حفاظت از چشم می‌توان از عینک‌های ایمنی، حفاظ‌هاي جوشکاري، عینک‌های ایمنی لیزري و انواع شیلد و حفاظ‌هاي صورت استفاده کرد. در موارد حفاظت از چشم، عینک ایمنی:

نباید دید فرد را محدود کند

نباید مانع عملکرد صحیح فرد باشد

نباید منافاتی با دیگر تجهیزات ایمنی داشته باشد

همچنین عینک باید به راحتی تمیز و ضد عفونی شود.

تجهیزات حفاظت فردی محافظت از گوش

گوش‌ها و حس شنوایی فرد یکی از مهم‌ترین بازدارنده‌های فرد از خطر هستند. در صورتی‌که فرد به‌صورت مداوم در تماس با صداهای بلند و آزاردهنده باشد، ممکن است مبتلا به کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا و یا به مرور زمان دچار ناشنوایی شود. حفاظت از این عضو کارآمد یکی از اصول مهم ایمنی در محیط‌های کاری است. گوشی‌های حفاظتی موجود جهت استفاده در دو دسته تقسیم بندی می‌شود:

تجهیزات حفاظت فردی برای حفاظت از دست‌

دستها یکی از مهمترین اندام‌ها جهت انجام فعالیت‌های روزانه هستند.محافظت از این عضو به دلیل در تماس بودن با انواع مخاطرات بسیار همچون سوختگی، شکستگی، بریدگی، قطع عضو، تماس با مواد شیمیایی و… اهمیت دارد. یکی از مهم‌ترین وسایل محافظت از دست‌ها جهت پیشگیری از حادثه، استفاده از دستکش‌های حفاظتی است. دستکش‌های حفاظتی انواع گوناگونی دارد.

مهمترین ویژگی‌های تجهیزات حفاظت فردی

بطور كلی وسايل و انواع لوازم حفاظت فردی وسايلی هستند كه شخص با استفاده از آنها خود را در برابر خطرات محفوظ می نمايد. تجهیزات حفاظت فردی بایستی دارای ویژگی های زیر باشند:

• متناسب با نوع کار باشند.
• حفاظت کارگر را بطور کامل تأمین نماید.
• استفاده از آنها آسان و راحت باشد.
• اندازه ی آن برای فرد استفاده کننده مناسب باشد.
• خود وسیله حفاظتی عامل ایجاد خطر نباشد.
• با حداقل آموزش و برای عموم قابل استفاده باشد.
• با استانداردها، طرح ها و برنامه های HSE مطابقت داشته باشد.
• مطابق با راهنمایی های تولید کننده آن به کار گرفته شوند.
• علائم آگاهی دهنده و راهنمای استفاده به مقدار کافی در محیط کار تعبیه شده باشد.