عربستان در پی اعتمادآفرینی میان حکومت و شیعیان
تلویزیون دولتی الاخباریه عربستان روز جمعه در گزارشی کم سابقه به تشریح و توضیح برگزاری مراسم تاسوعا و عاشورای حسینی در امنیت کامل در یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای شیعه‌نشین عربستان پرداخت.
به گزارش ایواره، تلویزیون دولتی الاخباریه عربستان که چهارمین شبکه مطرح در میان رسانه‌های رسمی این کشور است، اخیرا در گزارشی که توسط گزارشگر این شبکه تهیه شده است، برگزاری مراسم عزاداری دهه اول محرم در شهر قطیف عربستان را به تصویر کشید.
مراسم عزاداری امام حسین (ع) هر ساله در شهرهای شیعه نشین عربستان، هم‌زمان با ایران، عراق و در دیگر شهرهای مختلف دنیا برگزار می‌شود با این تفاوت که در سال‌های گذشته، شیعیان در عربستان برای برگزاری این مراسم‌ها با محدودیت‌های شدید و فشارهای زیاد مواجه بودند.
محمد الحمادی، مجری شبکه تلویزیونی الاخباریه، در این گزارش تاکید دارد که “دستگاه‌های امنیتی عربستان تلاش‌های گسترده‌ای برای برگزاری موفقیت‌آمیز مراسم عاشورا که شیعیان شهر قطیف هر ساله برگزار می‌کنند، انجام می‌دهند و همکاری مردم با ماموران دولتی اساس این موفقیت بوده است و اداره اوقاف قطیف یکی از موسساتی است که در این زمینه نقش ایفا می‌کند.”
وی تصریح کرد که “حضور ماموران امنیتی برای حفاظت از برگزاری این مراسم‌ها در کنار شهروندان عادی، تابلویی از زیبایی و همزیستی را ترسیم می‌کند”.
مجری در ادامه گزارش خود تاکید دارد که “خطیبان بر روی منبرها خطبه‌های اعتدال‌گرایانه بیان می‌کنند و جوانان را به خودسازی و توسعه ملی تشویق می‌کنند.”
صالح الملاحی، دستیار رییس اداره اوقاف قطیف نیز خاطرنشان می‌کند: موسسات و نهادهای دولتی تلاش گسترده‌ای در راستای موفقیت این مراسم انجام می‌دهند و این مراسم بسیار متمایز برگزار می‌شود و هر سال گسترده‌تر می‌شود.
در روزهای اخیر نیز ویدئویی از عزاداری شعیان عربستان در قبرستان بقیع در مدینه منوره منتشر شده است؛ اقدامی که رسانه‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی آن را “بی‌سابقه” توصیف کرده‌اند.
هر ساله برگزاری مراسم عزاداری در شهرهای شیعه‌نشین عربستان به ویژه از بعد از سال ۲۰۱۵ که محمد بن سلمان به عنوان وزیر دفاع مسئولیت داشت، با چالش‌ها و مشکلات عمده‌ای رو به رو بوده است. حکومت سعودی فشارها و دستورالعمل‌های محدود کننده بسیاری را در این ایام اعمال می‌کند از جمله اینکه انجام مراسم تنها به حسینیه‌ها محدود است و با هرگونه اقدامی که به برگزاری مراسم در خیابان‌ها و کوچه‌ها منجر شود، برخورد می‌کند.
البته در ایام همه‌گیری کرونا این مراسم با تدابیر بهداشتی در فضای باز انجام شد. در عین حال در سال‌های اخیر به دفعات شاهد لغو مراسم‌های عزاداری محرم و برداشتن بنرهای مربوط به برگزاری مراسم عزا در این ماه و اقدامات دیگر دولت عربستان در شهرهای شیعه‌نشین به ویژه شهر قطیف بودیم. در برهه‌ای نیز گزارش‌ها حاکی از آن بود که مأموران سعودی با یورش به مسجد امام حسین (ع) در شهر «العوامیه» در استان قطیف این مسجد را با بولدزر کاملا تخریب کردند.
مردم و جوانان شهر قطیف و دیگر شهرهای شیعه‌نشین همواره در مخالفت با حکومت آل سعود سرآمد بوده‌اند، تا جایی که تاکنون ده‌ها تن از اهالی این منطقه توسط دستگاه امنیتی عربستان بازداشت شده‌اند. همچنین با قدرت گرفتن محمد بن سلمان روند بازداشت‌ها و سرکوب شیعیان و مخالفان دولت افزایش چشمگیری داشته است. تنش‌ها در این منطقه در می ۲۰۱۹ وقتی دولت سعودی دست به اعدام ۳۷ نفر زد و همچنین در مارس ۲۰۲۲ که ۴۱ نفر از معترضان شیعه عربستانی و از اهالی مناطق الاحساء و قطیف در شرق عربستان اعدام شدند، تشدید شد.
شیخ «نمر باقر النمر» از علمای شیعه عربستانی نیز در پی اعتراضات علیه دولت سعودی در سال ۲۰۱۲ بازداشت شد. در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۵ دادگاه جنایی عربستان سعودی به دلیل اقدام علیه امنیت ملی و محاربه، او را به «اعدام با شمشیر و به صلیب کشیده شدن در انظار عمومی» محکوم و در ۱۲ دی ماه ۱۳۹۴ (۲ ژانویه ۲۰۱۶) حکم اعدام اجرا شد. اعدام این عالم شیعه واکنش گسترده‌ای در منطقه و سازمان‌های مستقل بین‌المللی در پی داشت.
ایران همواره از حامیان شیعیان عربستان و نسبت به تحولات این منطقه حساس بوده است. در ماه‌های اخیر و بعد از توافق ایران و عربستان برای بهبود روابط سیاسی و دیپلماتیک و استقبال کشورهای منطقه و دنیا از این توافق، شاهد گشایش‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و آیینی و مذهبی بودیم. به علاوه گشایش سفارت‌خانه‌ها و کنسول‌گری‌های دو کشور و تبادل هیات دیپلماتیک که از مهم‌ترین و موثرترین مسیرهای تبادل پیام میان کشورهاست، نتایج بسیار خوبی از تعامل و هماهنگی میان دو طرف را به جای گذاشته است.
بدون شک تبادل سفیران دو کشور در نزدیکی دیدگاه‌ها و رفع اختلاف‌نظرها موثر است؛ امری که برای هشت سال دو کشور از آن محروم بودند و دو طرف با واسطه و بعضا سوءبرداشت از مواضع و اظهارات تصمیم‌گیری و اقدام می‌کردند.
اقدام شبکه تلویزیونی دولتی عربستان به انتشار گزارش از برگزاری مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) اقدامی کم‌سابقه در رویکرد دولت سعودی نسبت به شیعیان قطیف است. گزارشگر این شبکه تلاش دارد، از یک سو بر “مسالمت‌آمیز” بودن سخنرانی‌ها بر روی منبرهای عزا و از سویی تلاش دولت بر حفظ امنیت مراسم‌ها تاکید کند.
با این حال رویکرد “مثبت” و “مصالحه”جویانه دولت با انتشار و پرداختن به موضوع عاشورا و مراسم عزاداری شیعیان در جای خود قابل تامل است. هر چند اقدامات تبعیض‌آمیز دولت عربستان در برخورد با جوانان شیعه و نیز اقدامات اقتصادی که موجب کم‌برخورداری این منطقه از توسعه و پیشرفت نسبت به دیگر شهرهای عربستان شده است، قابل چشم‌پوشی و انکار نیست اما گام‌های کوچک اما رو به جلو در اعتمادآفرینی میان حکومت و شیعیان این منطقه می‌تواند به بهبود شرایط به طور کلی منجر شود.
انتهای پیام