توضیح دیه اعضای بدن و نحوه تعیین دیه اعضای بدن 1402
در قانون مجازات اسلامی چهار نوع مجازات بیان شده است که عبارتند از مجازات حدی ، قصاص ، مجازات دیه و مجازات تعزیری . دیه ، مجازات اصلی جرایم غیر عمدی می باشد، علاوه بر این، در جرایمی که قصاص در آن ، ممکن نبوده یا طرفین دعوا ، بر پرداخت دیه توافق کنند ، دیه پرداخت می شود. در واقع ، دیه ، مالی است که باید فردی که صدمه ای را به فرد دیگری وارد کرده به فرد مجنی علیه پرداخت نماید.
اگر آسیبی به اعضا سرایت کرده و منجر به قتل وی شود، می بایست دیه نفس پرداخت شود و اگر این آسیب ، صرفا منجر به صدمه و آسیب به یکی از اعضا شود، باید دیه اعضا پرداخت گردد. از آنجا که قانون ، قواعد پرداخت دیه اعضا را به طور کلی بیان نموده، لازم است در این مورد احکام و مقررات این نوع از دیه، با جزئیات کامل، مورد بررسی قرار گیرد. در همین راستا در این مقاله قصد داریم، به توضیح دیه اعضای بدن و نحوه تعیین دیه اعضای بدن 1402 پرداخته و جدول آن را ارائه دهیم، سپس، نحوه محاسبه این دیه و تفاوت دیه اعضای بدن زن و مرد و مزایای بیمه زندگی را بگوییم.
جدول دیه اعضای بدن در سال 1402
یکی از انواع مجازات هایی که در قانون مجازات اسلامی در نظر گرفته شده ، دیه و است . ماده 448 قانون مجازات اسلامی ، اینگونه به تعریف دیه پرداخته : ” دیه مقدر ، مال معینی است که در شرع مقدس ، به سبب جنایت غیر عمدی بر نفس ، عضو ، یا منفعت ، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد ، مقرر شده است ” . بر اساس این ماده، دیه، یک مجازات، در جنایات بر نفس و اعضای بدن می باشد.
در صورتی که دیه برای قتل پرداخت شود ، دیه نفس نامیده شده و در صورتی که برای اعضای بدن پرداخت شود ، دیه اعضا خوانده می شود که دیه اعضای بدن، بر اساس حکم شرع و به مقدار مشخصی ، از دیه نفس ، محاسبه می گردد . مبلغ دیه نفس نیز سالانه ، توسط رئیس قوه قضائیه اعلام می شود .
مجازات دیه ، جرایم غیر عمدی و عمدی را در بر می گیرد ، در جرایم عمدی ، مواردی را شامل می شود که بنا به دلایلی ، نتوان مجرم را قصاص نمود یا ولی دم به تبدیل قصاص به دیه رضایت دهند ، در جدول زیر ، می توانید ، مبلغ دیه را در مورد اعضای بدن، بر اساس نرخ دیه سنوات گذشته، مشاهده نمایید.
| اعضای بدن | مبلغ دیه به تومان |
| دیه اعضای جفت مانند چشم، گوش، دست و پا | برای هر یک از آن ها، 50 درصد دیه کامل یعنی 450 میلیون تومان و برای هر دو، 100 درصد دیه کامل، یعنی، 900 میلیون تومان است. |
| دیه کامل، یعن، 900 میلیون تومان است. | |
| دیه کامل، یعن، 900 میلیون تومان است. | |
| دیه اعضای غیر جفت ، مانند بینی | دیه کامل، یعنی، 900 میلیون تومان است. |
| دیه کامل، یعنی 900 میلیون تومان است. | |
| دیه شکستگی استخوان | یک پنجم دیه عضو |
| خرد شدن استخوان | یک سوم دیه عضو |
| شکستگی استخوان بینی که موجب فساد آن شود | دیه کامل، یعنی، 900 میلیون تومان است. |
| شکستگی دنده محیط بر قلب | یک چهلم دیه کامل، یعنی، 22 میلیون و 500 هزار تومان است. |
| سیاه شدن صورت بدون جراحت | سه هزارم دیه کامل، یعنی، 2 میلیون و 700 هزار تومان است. |
| سیاه شدن سایر اعضای بدن | یک و نیم هزارم دیه کامل، یعنی، 1 میلیون و 350 هزار تومان است. |
| سرخ شدن اعضای بدن | 675 هزارتومان است. |
| صورت | یک صدم دیه کامل، یعنی 9 میلیون تومان است. |
| دامیه سر و صورت | دو صدم دیه کامل، یعنی، 18 میلیون تومان است. |
| متلاحمه | سه صدم دیه کامل، یعنی، 27 میلیون تومان است. |
| سمحاق | چهار صدم دیه کامل، یعنی، 36 میلیون تومان است. |
| موضعه | پنج صدم دیه کامل، یعنی، 45 میلیون تومان است. |
| هاشمه | ده صدم دیه کامل، یعنی، 90 میلیون تومان است. |
| منقله | پانزده صدم دیه کامل، یعنی، 135 میلیون تومان است. |
| مأمومه | یک سوم دیه کامل، یعنی، 300 میلیون تومان است. |
| دامغه | دیه آن، یه مامومه یعنی 300 میلیون تومان به اضافه دیه صدمه مغز است. |
لازم به ذکر است ، دیه ، باید به نرخ روز پرداخت شده و مبلغ دیه بر اساس آخرین نرخ مصوب قوه قضاییه ، در ماه های غیر حرام ، معادل 900 میلیون تومان و در ماه های حرام ، معادل 1 میلیارد و 200 میلیون تومان می باشد. در ادامه، در خصوص تعیین مقدار دیه اعضای بدن در سال 1402 صحبت خواهیم کرد.
تعیین مقدار دیه اعضای بدن در سال ۱۴۰۲
در بخش قبل ، جدول نرخ دیه اعضای بدن ، بر اساس نرخ مصوب در سال ۱۴۰۲ ، را ارائه نمودیم . از آنجا که ، ممکن است ، این سوال مطرح شود که مقدار دیه اعضای بدن در سال 1402 ، چگونه تعیین می گردد ، در این بخش ، نحوه محاسبه و تعیین دیه اعضای بدن ۱۴۰۲ را بیان خواهیم نمود .
اگر صدمه ای که به عضو یا منافع وارد می گردد ، در شرع یا قانون ، مقدار دیه معلومی داشته باشد ، باید به مقدار مشخص شده، از دیه کامل، حساب شده و پرداخت شود. در غیر این صورت ، یعنی در مواردی که مقدار دیه تعیین نشده است ، قانون ، به قاضی اجازه داده است تا با توجه به نظر کارشناس پزشکی قانونی ، اقدام به تعیین مقدار دیه کند که به آن ، ارش می گویند .
بنابراین ، می توان گفت ، مقدار دیه اعضای بدن در سال 1402 ، در قانون مجازات اسلامی ، تعیین شده است ، و مقادیر تعیین شده در قانون نیز از فقه و قوانین شرع ، گرفته شده اند . اما ، در موارد استثنایی که مقادیر ، در قانون مشخص نشده باشند ، یا این مقدار ، قابل تعیین نباشد ، تعیین مقدار دیه اعضای بدن در سال ۱۴۰۲ با حکم قاضی و نظر کارشناس پزشک قانونی ، خواهد بود .
نحوه محاسبه دیه اعضای بدن در سال 1402
در قسمت های قبل ، در خصوص تعیین دیه اعضای بدن 1402و جدول دیه اعضای بدن ۱۴۰۲ صحبت کردیم . اما ، سوالی که در این بخش، مطرح می شود ، این است که نحوه محاسبه دیه اعضای بدن در سال 1402 ، چگونه است ؟ در این بخش ، به توصیح این مساله، خواهیم پرداخت.
بر اساس ماده 549 : «موارد دیه کامل ، همان است که در مقررات شرع تعیین شده است و میزان آن ، در ابتدای هر سال ، توسط رئیس قوه قضائیه ، به تفصیل ، بر اساس نظر مقام رهبری ، تعیین و اعلام می شود. » بر همین اساس ، مبلغ دیه ، سالانه توسط قوه قضاییه اعلام می شود . بنابراین ، این مقدار ، در هر سال ، متفاوت بوده و بر اساس میزان تورم در آن سال ، محاسبه می گردد.
بر اساس ماده 559 همان قانون : «هرگاه ، در اثر جنایت ، صدمه ای بر عضو یا منافع ، وارد آید ، چنانچه برای آن جنایت ، در شرع ، دیه مقدر یا نسبت معینی از آن به شرح مندرج در این قانون ، مقرر شده باشد ، مقدار مقرر و چنانچه شرعا مقدار خاصی برای آن تعیین نشده ، ارش آن ، قابل مطالبه است.»
نظریه مشورتی نیز من باب نحوه محاسبه دیه، بیان می دارد که اگر جرمی که منجر به پرداخت دیه شده ، در طی سال های قبل به وقوع پیوسته باشد ، دیه ، باید به نرخ روز پرداخت شود . بنابراین ، ملاک محاسبه دیه ، تاریخ وقوع جرم ، نبوده ، بلکه ، تاریخ پرداخت آن ، ملاک می باشد.
همچنین، در صورتی که ، در اثر یک یا چند ضربه ، آسیب های متعددی ، بر یک یا چند عضو وارد شود ، دیه هر آسیب ، به طور جداگانه رسیدگی و مورد محاسبه قرار می گیرد ، مگر آنکه ، آسیب وارده بر عضو ، عرفا یک آسیب و جنایت محسوب گردد . در نهایت ، مبلغ دیه اعضا ، بر اساس مقدار مصوب در قانون ، نسبت به مبلغ اعلامی دیه نفس در هر سال ، محاسبه ، می گردد.
تفاوت دیه اعضاء زن و مرد
در بخش های قبل ، جدول دیه اعضای بدن در سال 1402 را ارائه نموده و در ادامه ، تعیین مقدار دیه اعضای بدن در سال ۱۴۰۲ و نحوه محاسبه آن را بیان کردیم . از آنجا که تفاوت دیه اعضاء زن و مرد ، همیشه ، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است ، در این بخش ، به توضیح این موضوع ، خواهیم پرداخت.
بر اساس ماده 560 قانون مجازات اسلامی ، دیه زن و مرد ، در اعضاء و منافع کمتر از یک سوم ، یکسان بوده و چنانچه یک سوم یا بیشتر از آن گردد ، دیه زن به نصف دیه مرد ، تقلیل می یابد . البته ، در صورت پرداخت ارش ، میان زن و مرد ، تفاوتی نبوده و میزان ارش و صدمه وارده بر اعضاء و منافع زن ، نباید بیشتر از دیه اعضا و منافع او باشد و چنانچه ، در قانون ، مقدار خاصی ، تعیین نشده باشد ، جانی ، باید مبلغی را که قاضی تعیین می کند ، تحت عنوان ارش ، پرداخت نماید .
البته ، بر اساس تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی : «در کلیه جنایاتی که مجنی علیه ، مرد نیست، معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد ، از صندوق تامین خسارت های بدنی پرداخت می شود . » برای دریافت اطلاعات بیشتر ، در مورد برابری دیه زن و مرد ، مطالعه مقاله زیر ، توصیه می شود .
سوالات متداول
1- تعیین مقدار دیه اعضا بدن در سال 1402 چگونه است ؟
مقدار دیه اعضا بدن در سال ۱۴۰۲ بر اساس مقادیر مصوب در قانون مجازات اسلامی می باشد که از قوانین شرع گرفته شده است برای دریافت جزئیات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید .
2- نحوه محاسبه دیه اعضای بدن در سال 1402 چگونه است؟
دیه اعضا نسب مشخصی از مبلغ دیه نفس می باشد که سالانه توسط قوه قضاییه اعلام می شود برای کسب اطلاعات بیشتر متن مقاله را مطالعه نمایید .
3- تفاوت دیه اعضاء زن و مرد چگونه است ؟
بر اساس قانون دیه اعضای زن تا میزان یک سوم دیه برابر با مرد خواهد بود و از میزان یک سوم و بیشتر از آن به نصف تقلیل می یابد برای دریافت اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.