فاضلاب از چه موادی تشکیل شده؟
اجزای اصلی موجود در فاضلاب
فاضلاب بر حسب نوع ترکیب فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی موجود در آن شناخته می گردد. خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی اجزای اصلی فاضلاب می باشند. باید توجه نمود که خواص فیزیکی و مشخصات شمیایی و بیولوژیکی موجود با یکدیگر مرتبط اند. برای مثال دما به عنوان خاصیت فیزیکی، هم بر گازهای محلول و هم بر فعالیت بیولوژیکی در فاضلاب تاثیر می گذارد. برای خرید تصفیه آب صنعتی فاضلاب کلیک کنید تا در خصوص روند تصفیه هر یک از اجزای فاضلاب به منابع تکمیلی دست پیدا کنید. همچنین با کلیک بر روی پکیج تصفیه فاضلاب میتوانید واحدهای مختلف پکیج به آبی که برای حذف هر یک از اجرای فاضلاب طراحی شده است را مشاهده نمائید.
اجزای اصلی مربوط به تصفیه فاضلاب
اجزای اصلی تصفیه فاضلاب در جدول زیر آمده است. استاندارد های تصفیه ثانویه فاضلاب مربوط به زدایش مواد آلی قابل تجزیه کل مواد جامد معلق و عوامل بیماری زاست. بیشتر روش های استاندارد دقیق که در سال های اخیر ابداع شده است مربوط به زدایش مغذیها، فلزات سنگین و آلوده کننده های اولیه است. چنانچه فاضلاب، مورد استفاده مجدد واقع شود، فلزات سنگین و در بعضی موارد، زدایش مواد جامد مصرفی حل شده را می توان اعمال کرد.
اجزای اصلی مربوط به تصفیه فاضلاب | |
جزء اصلی | دلیل اهمیت |
مواد جامد معلق | مواد جامد معلق می توانند به توسعه ته نشستهای لجن و شرایط غیر هوازی در هنگامی که فاضلاب تصفیه نشده به محیط آبی تخلیه می گردد، منتهی شود. |
مواد آلی قابل تجزیه زیستی | اساساً از پروتئین ها،کربوهیدرات ها و چربی ها تشکیل می گردند، مواد آلی قابل تجزیه زیستی به طور عمده بر حسب BOD ( اکسیژن خواهی بیوشیمیایی) و COD( اکسیژن خواهی شیمیایی) اندازه گیری می شود. اگر مواد تصفیه نشده به محیط تخلیه گردند، پایدار سازی بیولوژیکی می تواند به کنترل منابع اکسیژن طبیعی مورد نیاز و توسعه شرایط متعفن، منتهی شود. |
عوامل بیماری زا | بیماری های ارتباطی با اندامگان بیماری زایی که ممکن است در فاضلاب باشد، انتقال می یابد. |
مواد مغذی | هم نیتروژن و هم فسفر هر دو در راستای کربن، مواد مغذی الزامی برای رشد هستند. در هنگام تخلیه مقادیر زیاد آنها به زمین، آنها نیز می توانند موجب آلودگی آب های زیر زمینی شوند. |
آلودگی های اولویت دار | ترکیبات آلی و معدنی بر پایه سرطان زایی، تغییر ژنتیکی، نقص عضو شناخته شده یا مشکوک یا سمیت حاد بالا، انتخاب گردیدند. خیلی از این ترکیبات در فاضلاب یافت می شوند. |
مواد آلی مقاوم در برابر حرارت | این مواد نسبت به روش های مرسوم تصفیه فاضلاب مقاوم اند. نمونه مثال ها شامل مواد فعال سطحی، فنل ها و حشره کش های در کشاورزی اند. |
فلزات سنگین | فلزات سنگین معمولاً از فعالیت های تجاری و صنعتی به فاضلاب اضافه می شوند و ممکن است اگر فاضلاب مورد استفاده مجدد قرار گیرد، زدوده شوند. |
مواد معدنی حل شده | اجزای اصلی معدنی مثل کادمیوم، سدیم و سولفات در نتیجه استفاده آب به آب تامینی خانگی اصلی اضافه می گردند و ممکن است اگر فاضلاب مورد استفاده قرار گیرد، زدوده شوند. |
دستورالعمل های تجزیه ای و نمونه گیری
دستورالعمل های مناسب نمونه گیری و آنالیز آن ها در تعیین مشخصات فاضلاب، اهمیت حیاتی دارند. نمونه گیری، روش های آنالیز، واحد های اندازه گیری و جنبه های مفید دیگر شیمی در زیر آورده شده است.
برنامه نمونه گیری، به دلابل مختلف زیر است:
1- داده عملیات عادی جهت کارایی کلی واحد
2- داده مورد استفاده برای مستند سازی کارایی فرایند عملیاتی
3- داده مورد استفاده برای اجرای برنامه های جدید پیشنهادی تکمیلی
4- داده مورد استفاده برای گزارش های منظم مورد تیاز
برای رسیدن به اهداف نمونه گیری، نتایج بایستی دارای قابلیت های زیر باشد:
1) نمایندگی: نتایج بایستی بیانگر فاضلاب یا محیطی باشد که از آن نمونه گفته می شود.
2) قابلیت تولید: نتایج حاصل توسط دیگران که از همان نمونه و از همان روش آنالیز و مقررات به دست می آید، بایستی قابل تولید باشد.
3) قابلیت دفاع: برای تایید روش های نمونه گیری اسناد بایستی در دسترس باشند و نتایج بایستی درجه ای از صحت و دقت مشخصی را دارا باشند.
4) قابلیت استفاده: نتایج بایستی موضوعات کنترلی واحد را در نظر بگیرند.
به دلیل اینکه در نهایت، از نتایج آزمون برای اجرای برنامه های تصفیه در تاسیسات تصفیه فاضلاب استفاده می شود نوع نمونه گیری بایستی طوری باشد که نمونه های گرفته شده، نماینده فاضلاب باشند. مواد شمیایی و آلاینده های فاضلاب شامل چه موادی هستند؟ فلزات سنگین و اکسید های داخل فاضلاب کدام ها هستند و تفاوت های صنعتی و بهداشتی در چیست ؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ داده می شود.
دسته بندی آلاینده ها و مواد شیمیایی موجود در فاضلاب :
تعداد مواد شیمیایی و مواد آلی فاضلاب می توانند بسیار زیاد باشد. فاضلاب ها با توجه به منشاء آنها می توانند داری انواع آلاینده های شمیایی و حتی فلزات سنگین و مواد آلی باشند. برای مثال میزان و نوع آلاینده های فاضلاب شهری و بهداشتی با نوع و میزان آلاینده ها و مواد شیمیایی موجود در فاضلاب های صنعتی و یا بیمارستانی کاملا متفاوت است.
انجمن شیمی دانان آمریکا در سال 1977 این تعداد را 4 میلیون اعلام کردند. از این تعداد 70 هزار نوع به صورت تجاری درآمده اند که تقریباً در تصفیه خانه های فاضلاب صنعتی حضور دارند. از این مواد حدود 1500 آلوده کننده مشکوک به خطر ابتدا به سرطان و سرطان زا بودن تشخیص داده شده اند. آلاینده های فاضلاب را به شیوه های مختلف تقسیم نموده اند که تقسیم بندی نه گانه زیر در بحث فاضلاب بهداشتی کاربرد بیشتری دارد. البته این تقسیم بندی هم پوشانی های زیادی دارد و بسیاری از مواد شیمیایی گاهی در چند گروه از تقسیم بندی مذکور قرار می گیرند:
- مواد اکسیژن خواه
- میکروارگانیسم ها
- مواد غذایی گیاهی
- مواد آلی سنتتیک
- هیدروکربن های نفتی
- مواد معدنی
- مواد معلق
- مواد پرتوزا
- گرما
- مواد مولد بو
مواد اکسیژن خواه
مواد و آلاینده های فاضلاب اکسیژن خواه، مواد آلی و معدنی هستند که قابلیت اکسیده شدن به وسیله مواد شیمیایی در حضور اکسیژن و یا توسط باکتری ها را دارند که معمولاً در تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی انجام می شوند. این مواد از بین برنده حیات داخل آب هستند، زیرا شکستن آنها باعث از بین رفتن اکسیژن در سیستم های آب شیرین و دریایی می گردد. به همین دلیل است که میزان اکسیژن محلول در آب، یکی از شاخص های مهم در بررسی کیفیت فاضلاب می باشد.
میکروارگانیسم ها
ویروس ها، قارچ ها، جلبک ها، باکتری ها، تک سلولی ها، تخم انگل ها، نماتودها، کرم های انگل و غیره گروه های مختلف این موجودات کوچک داخل فاضلاب شهری را تشکیل می دهند. تعداد بی شماری از آنها غیر بیماری زا هستند ولی برخی از این عوامل بیماری زا می باشند و قادرند در صورت ورود به بدن انسان یا سایر حیوانات، آنها را بیمار کنند. در واقع یکی از اثرات سوء دفع نا مناسب فاضلاب که باعث شیوع بیماری های مختلف می باشد، از این گروه آلاینده فاضلاب ناشی می شوند.
مواد غذایی گیاهی
منظور از این عناصر آن دسته از مواد هستند که برای رشد موجودات زنده ضروری هستند. حدود 15 عنصر برای رشد گیاهان لازمند که از آن جمله می توان به کربن، نیتروژن، فسفر، کلسیم، گوگرد، پتاسیم، آهن و منگنز اشاره کرد که عتاصر کربن، نیتروژن و فسفر مهمترین آنها هستند. این مواد زمانی در آب آلاینده محسوب می شوند که دارای غلظت بیش از حد باشند، بطوری که غلظت آنها برای تشدید رشد گیاهان آبزی به ویژه جلبک ها به حد کافی بالا باشد. افزایش مواد غذایی موجب پدیده غنی شدن یا اوتریفیکاسیون آب می گردد.
مواد آلی سنتتیک
منظور آن دسته از موادی هستند که در طبیعت موجود نبوده و توسط فرآیندهای صنعتی ساخته شده باشند. این مواد آلی در ساختمان شیمیایی خود معمولاً تعداد زیادی کربن و هیدروژن دارند ولی عناصر دیگر مانند اکسیژن، گوگرد، فسفر و هالوژن ها نیز در ساختمان آنها وجود دارد. این مواد شامل موارد زیر می باشند:
- آفت کش ها
- سموم ارگانو کلره
- سموم ارگانوفسفره
- کاربامات ها
- هالوکربن های فرار
- پاک کننده ها (شوینده ها)
- MTBE
- مواد نفتی
- مواد شیمیایی معدنی و کانی
مواد معلق
مواد معلق شامل آن دسته از مواد آلاینده های فاضلاب است که در آب حل نشده اند و در واقع به صورت فیزیکی با آن حمل می شوند و در نتیجه، روش مناسب تصفیه فاضلاب، تصفیه فیزیکی فاضلاب می باشد.
مواد پرتوزا
مواد رادیواکتیو موادی هستند که هسته آنها بطور خودبخودی دچار تلاشی شده و به عناصر سبک تر از خود تبدیل می گردد و در این میان از خود پرتوهای رادیواکتیو منتشر می کند.
آلودگی فاضلاب از نوع حرارتی
آلودگی حرارتی را می توان از جنبه های جدید آلودگی فاضلاب نامید. واقعیت این است که تغییر دما در کل اشکال حیات، عاملی مؤثر و تأثیرگذار است.
مواد مولد بو و مزه
از آن جایی که بو یکی از استانداردهای کیفی آب آشامیدنی می باشد، لذا بو فاضلاب صرف نظر از منشأ تولید آن، پارامتر با اهمیتی قلمداد می گردد.
نکته حائز اهمیت در خصوص مواد مولد بو این است که این عوامل به طور کامل توسط روش های مرسوم و معمولی موجود در تصفیه خانه فاضلاب حذف نمی شوند و اغلب برای حذف کامل باید از روش های پیشرفته از جمله استفاده از جاذب های سطحی مانند کربن فعال، زئولیت ها یا روش نانو استفاده نمود.
وجود نمک های منیزیم موجب تلخی آب می شود در حالی که حضور آهن و آلومینیوم، موجب بروز مزه گندیدگی در آب می شوند. pH کمتر از 5 موجب مزه ترشی و pH بالای 9 موجب مزه صابونی در آب می شود.
منبع : vikaspumps