طراحی گرافیک چه کاربردی دارد؟

به نقل از طرحیسا در فهم اینکه گرافیک چیست ما به دو رویه می توانیم وارد عمل شویم. نخست کاربرد آن واژه است و دوم ریشه ی آن. وقتی به ریشه‌ی “گرافیک” ورود می کنیم، به منشا یونانی آن می رسیم که عملی را گویند که منجر به ثبت یک اثر بصری می شود. در واقع هرچه که ما می‌توانیم ثبت کنیم، چه بر روی دیواره‌ی یک غار باشد، شیشه‌ی مه گرفته باشد یا با مداد الکترونیکی بر روی پیکسل های یک تبلت، نوعی گرافیک به حساب می آید. با این تفاسیر شاید بشود به جای انسان حیوان متفکر، بگوییم انسان حیوان گرافیست و شاید گرافیک بوده که او را به تفکر کردن در جهان اطرافش فراخوانده است. بگذریم. موضوع ما در مورد انواع حوزه های طراحی گرافیک است. در ادامه در مورد اینکه در واقعا گرافیک چیست بیشتر صحبت می کنیم.

طراحی گرافیک چه کاربردی دارد؟

گرافیک کاربرد وسیعی دارد. به طور عمومی محتوای گرافیک به منظور سرگرمی، در حوزه ی برندینگ و تبلیغات و همچنین تولید اطلاعات کاربرد دارد. عموم مردم تصویر گنگی از کار طراح گرافیک دارند.

برای کسب و کارها لوگو طراحی می کند؟
متخصص برنامه ی فتوشاپ است؟
جلد کتاب و مجله را طراحی می کند؟
گرافیک چیست

طراحان گرافیک همگی این موارد را انجام می دهند، اما این موارد تنها عناصری از یک تصویر بزرگ تر هستند. اگر از لحظه ی بیداری تا خواب خود را دنبال کنید، متوجه می شوید که عناصر گرافیکی همه جا هستند. از پاکت پنیر صبحانه‌ گرفته تا برنامه های پرکاربرد در گوشی همراه و فرش زیر پای شما. ممکن است فرش زیر پای شما از جنس نخ نباشد و پارکت باشد. بازم فرقی ندارد. انسان عاشق تصویرسازی است. او از عناصر طبیعت و همچنین از انتزاع خود وام گرفته تا اثر بصری تولید کند، ثبتش کند و به دیگری انتقال دهد. مفهوم این موارد را می توانید در نمونه طراحی کارت ویزیت فرش فروشی بیشتر درک کنید.

تعریف کلی از گرافیک

با این وجود من سعی کردم که یک تعریف کلی و روشن از چیزی پیدا کنم که اصطلاحا بین متخصصین حوزه به گرافیک دیزاین خوانده می شود. «طراحی یک ترکیب بصری به منظور حل مسائل و تبادل ایده ها در فرم‌های مختلف که همگی از رنگ و نور تبعیت می کنند». پس ما یک مسئله ایی برای حل کردن داریم و یا قرار است ایده ای را به اشتراک بگذاریم. از ترکیباتی که نور و رنگ می توانند خلق کنند بهره می بریم و به معرض ظهور می رسانیم، یعنی بصری شدن فرایند. آنچه بصری شده یک طراحی گرافیک است.

با توجه به وسیع بودن حوزه ی کاربردی گرافیک، افرادی مشغول در آن نیاز به تخصص ویژه در همان حوزه دارند. هرچند اغلب موارد هم پوشانی دارند و مثلا کسی که جلد کتاب طراحی می کند، می تواند برای یک شرکت لوگو هم طراحی کند. اما معمولا افراد در حوزه های معدودی حرفه ای می شوند.البته این اتفاق هم معمول است که طراح طی دوره ی کاری دچار تحول در سبک و حوزه ی کاری شود. در ادامه چند دسته از انواع طراحی گرافیک را به اختصار شرح می دهیم. همه این موارد باعث می شود که ما به مفهوم گرافیک چیست پی ببریم.

هویت بصری

هویت بصری یک منظر بصری از برندینگ در یک کسب و کار است که هدفش بیداری احساسات و تجارب بخصوص آن برند در دل مشتریانش است. هرآنچه که برند برای اینکار تولید می کند، اعم از لوگو، فونت ها، رنگ قالب و هرگونه محتوی بصری در این بیداری احساس نقش دارند. برند از طریق این محتوای گرافیکی با مشتریان خود رابطه برقرار می کند. برند در واقع رابط بین کسب و کار یا سازمان و مخاطبین اش است. این دسته از طراحان گرافیک معمولا یک دانش عمومی از تمامی انواع گرافیک دیزاین را دارند که می توانند در موفقیت برند موثر باشند، چرا که برند قرار است پل ارتباطی بین یک سازمان با افراد مختلف باشد.

دسته بندی انواع طراحی گرافیک

· طراحی گرافیک برای بازاریابی و تبلیغات

وقتی مردم به طراحی گرافیک فکر می کنند، عموما همین حوزه را در نظر می آورند. عالی ترین بازاریابی ها مردم را از منظر احتیاجات و رضایت درگیر خود می کنند و همچنین موجب آگاهی بخشی می شوند. از آنجایی که مردم معمولا با محتوای بصری بیش تر درگیر می شوند، طراح گرافیک با به سازمان ها کمک می کند تا به شکل موثرتری ارتباط برقرار کرده و ارتقا یابند. این فعالیت می تواند گروهی باشد. یعنی گروهی از طراحان گرافیک بر روی یک ایده تبادل نظر کنند تا به یک محتوی مناسب و موثر برای بازاریابی دست پیدا کنند. خیلی از کسب و کارها با وجود توانایی های بالقوه ایی که در خود دارند به خاطر عدم توجه به اهمیت این موضوع، ارتقا نمی یابند.

برخی از انواع طراحی گرافیک بازاریابی لیست شده اند:

کارت ویزیت مانند نمونه طراحی کارت ویزیت باشگاه بدنسازی، کارت‌پستال‌ ها تراکت، تبلیغات در مجله و روزنامه، پوسترها، بنرها و بیلبورد، اینفوگرافیک یا اطلاع نگاشت، بروشور، چاپ روی بدنه ی اتومبیل، ایمیل های تبلیغاتی، پاورپوینت های تبلیغاتی، منوهای کافه و رستوران، تبلیغات در شبکه های اجتماعی، تصاویر برای وبسایت ها و وبلاگ.

· طراحی گرافیک رابط کاربری

رابط کاربری (User interface) که به اختصار UI خوانده می شود چگونگی برقراری رابطه ی بین فرد و دستگاه یا برنامه ای کاربردی است. این طراحی برای سهل کردن استفاده کاربر از دستگاه یا برنامه ی کاربردی است. هرچه که در ویندوز یا اندروید به صورت بصری مشاهده می کنید در واقع اعمالی دیجیتال و کدگذاری شده هستند که به شکلی مناسب برای کاربر طراحی شده تا استفاده از آن جذاب و آسان باشد. قیاس کنید UI سیستم عامل DOS را با UI مایکروسافت برای ویندوز 10.

· طراحی گرافیک برای صنعت چاپ

شرکت های نشر یکی دیگر از انواع این طراحی به حساب می آیند. طراحی کتاب ها، مجلات، روزنامه ها و کاتالوگ ها نقش موثری در برقراری رابطه با کاربر را دارند. طراحی گرافیک بر روی بسته ها یا پوسته ی بسته ایی که در آن محصولات جای داده می شوند یکی دیگر از انواع طراحی گرافیک به حساب می آید. هر بسته، بطری، جعبه یا قوطی ایی که تولید می شود می تواند داستانی از آن برند باشد و فرصتی برای تبلیغات و معرفی محصول یا سرویسی که آن برند تولید می کند.

· طراحی گرافیک متحرک

تعریف ساده ی این نوع از طراحی این است: هر طرح گرافیکی که قابلیت حرکت داشته باشد. می تواند شامل انیمیشن، صوت، تایپوگرافی و ویدیو باشد که در محیط های مختلف نظیر تلویزیون، سینما و به صورت آنلاین توزیع می شوند.

· طراحی گرافیک محیطی

این طراحی گرافیک ارتباطات بصری را طراحی می کند تا افراد به هم متصل شوند. از این طریق افراد تجارب خود را در فضایی ایجاد می کنند که بیش از پیش خاطره انگیز، جالب توجه و حاوی اطلاعات بوده و به آسانی باعث هدایت شوند. مثلا: تابلوهای راهنمایی و رانندگی مثال بارز این قبیل طراحی ها است و نقاشی های دیواری از دسته ی جالب توجه این طراحی ها به حساب می آید.

· طراحی گرافیک برای هنرهای تجسمی

شاید خلاقانه ترین حوزه ی طراحی گرافیک تصویرگری ها برای هنرهای تجسمی باشد که بخش قابل توجهی از افراد خلاق در این حوزه فعالیت می کنند. مثال این حوزه تهیه ی کاور آلبوم های موسیقی است که می توانند در نظر اول از درون اثر حرف بزند.

تاریخچه گرافیک:

طراحی گرافیک به مثابه یک تخصص از اواسط سده۲۰ مطرح شد. تا آن هنگام شرکت ها ومؤسسات تبلیغاتی توسط هنرمندان تجاری اداره می شد. این تخصص ها عبارت بودند از: صفحه بند؛ حروفچین که عنوان ومتن را با تمام جزییات طرح ریزی میکرد؛ تصویرگران که هر نوع آثار ترسیمی مثل نمودارهای فنی را تهیه می کردند.

هنرمندان طراح حروف، روتوش کاران ودیگرانی که طرح های نهایی را برای تکثیر آماده می کردند. امروزه طراحان گرافیک (طراح گرافیک به انگلیسی: Graphic Designer) با مؤسسات وآتلیه ها همکاری دارند. آنها نه تنها تبلیغات و آگهی ها، بلکه مجلات و روزنامه هایی را که این آگهی ها در آن چاپ می شوند، طراحی می کنند. طراحی گرافیک تا اواخرسده ی ۱۹ آثار گرافیکی، به صورت سیاه و سفید بر کاغذ چاپ می شد. طی چندین سده، کارکرد های اصلی گرافیک اندک تغییری یافته است و هر طرح ممکن است به چند روش مورد استفاده قرار گیرد.

طی دهه ی ۱۹۶۰، طراحی گرافیک به عنوان شیوه ای برای حل مشکلات ارتباطی مطرح شد. به همین ترتیب در رسانه های همگانی نیز به عنوان مد به روز بودن مطرح شد. اما تغییر در سبک آن حاصل چندین عامل مؤثر مانند پیشرفت های فناوری در حوزه ی رسانه و نیز تحولات رایج در جامعه و گسترش تلوزیون و ویدئو بود.

در قرن بیستم تبلیغات و چاپ تجاری، به هنر گرافیک یورش می برد اما آثار چاپی هنری که به وسیله ی ماشین های دستی و به روش های سنتی انجام می گیرد، به زندگی خود ادامه می داد. هنرمندان تجسمی به ابداعات طرح و حروف می پردازند. لیتو گرافی، حکاکی روی چوب و لینو لئوم، تیزاب کاری، سیلک اسکرین و سریگرافی و چاپ های مخلوط، روش هایی هستند که نقاشان به کار می برند.

نخستین کارکرد طراحی گرافیک:

طراحی گرافیک معرفی یا شناسایی است. گفتن این که یک چیز چیست ؟ یا متعلق به کجاست ؟

مانند علائم ساختمانی، تابلو، برچسب روی بسته بندی ها و … .

کارکرد دوم طراحی گرافیک:

در اصطلاح حرفه ای (( طراحی اطلاعات )) شناخته می شود، در زمینه ی اطلاع رسانی و آموزش است و رابطه ی یک چیز را با یک چیز دیگر از نظر جهت، موقعیت و مقیاس، مشخص می سازد.مانند نقشه و نمودار.

کارکرد سوم طراحی گرافیک:

متمایزتر از این دو کارکرد است. یعنی نمایش و تبلیغ پوستر و آگهی که به قصد جلب توجه مخاطب و ماندگار کردن پیام است. هنر، بصری نبود و کلام نیز در آن نقش مؤثری دارد. طراحی گرافیک در برگیرنده ی نوعی زبان با دستور نامعین و با الفبایی پیوسته در حال گسترش است. موضوع مهم در هنر طراحی گرافیک، وسعت اثر گذاری در مخاطب است.میزان تأثیر گذاری چه در ابعاد کوچک، مثل فروش کالا، و چه در ابعاد بزرگ، مثل مقبول جلوه دادن یک سازمان بین المللی، نه تنها به محتوی بلکه به کیفیت کار طراح گرافیک آن بستگی مستقیم دارد. با شناخت صحیح بازارهای جهانی و ضوابط حاکم بر آن ها، کشور ما نیز می تواند به گروه های صادر کنندگان طراحی گرافیک بپیوندد و از این طریق، در آمدی ارزی تأمین نماید.

سابقه گرفیک در ایران:

طراحی و هنر گرافیک ایران به دلیل نیاز به تحول، دچار دگرگونی مثبتی شد. اما این دگرگونی، سال ها طول کشید تا در اواسط دوره ی رضا شاه، به مدد دو تن به نام های فردریک بالبرگ سوئدی و موشخ سروری ارمنی شروع به شکل گرفتن نمود. از کارهای تالبرگ، آرم راه آهن ایران و آرم سابق روزنامه ی اطّلاعات است.

گرافیک مدرن ایران با کوشش های این دو و بعد با تلاش طراحان ایرانی نسل ها بعد از آن در جامعه، مطرح و شناخته شد و حضوری مستقل پیدا کرد. پیش از آن، هنر گرافیک در زمینه هایی چون طراحی فرش، کاشی، پارچه، نقوش سفال ها، تصویر گری و تحریر کتب و … موجود بودند. از دوره ی قاجار، با جدی شدن مسئله ی چاپ، طراحی و گرافیک نیز حضور مشخص تری یافت. فنون و نقوش سنّتی طراحی، توسط نقّاشان در زمینه های جدید به کار برده شد. اما به دلیل عدم آشنایی با فنون جدید در این حرفه، تحول لازم به وجود نیامد. به همین علت در طراحی هیچ سبک، مکتب یا شیوه ی نویی به وجود نیامد.

چند سال بعد با گشایش دانشکده ی هنرهای زیبا و فعالیت کسانی چون محمد بهرامی در اواسط دوران محمدرضا شاه، گرافیک به دست هنرمندان ایرانی، جان تازه ای گرفت. از اواخر دهه ی سی و اوایل دهه ی چهل، حرکتی جدید در رجوع دوباره به نقوش و گنجینه بی همانند طراحی ایران شد. امروزه با پیشرفت هنر گرافیک و گستردگی کاربرد آن شاخه های متعددی از قبیل تصویرسازی، پوستر، طراحی آرم و نشانه، صفحه آرایی، طراحی حروف و بسته بندی که از هم متمایز هستند را دربر می گیرد. همه این ها در مفهوم عمومی گرافیک، جای دارند.

شاخه های طراحی گرافیک:

تصویر سازی

شاید پر جاذبه ترین شاخه ی رشته گرافیک برای یک نقاش، تصویر سازی باشد.

مصور سازی یا تصویر سازی یا ایلستراسیون، از گرایش های نقاشی در حیطه گرافیک است. ایلستراتور با توجه به تکنیک های خاص، در زمینه طراحی، به موضوعاتی که به نوعی با گرافیک در ارتباطند، میپردازد. مانند طراحی کتاب کودک.

آرم، نماد، نشانه ( علائم تجاری )

حروف یا علامتی که برای نمایش یک فعالیت، یا یک شی ء، طراحی شده باشد، نماد است. نماد ممکن است تصویری یا انتزاعی باشد. نماد در زمینه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و یا تجاری به کار می رود. نشانه یا آرم بیان مفهوم چیزی است که در قالب شکلی دیگر در ذهن متجلّی می شود. نماد را باید روی کاغذ ثبت کرد نماد باید تماماَ بیانگر چیزی که عینیت پیدا کرده است باشد. در طراحی نشانه، ریتم، فرم، تکنیک و قدرت اجرایی، یکجا به نمایش در می آید. علامت تجاری، نشانه ای به شکل یک نماد یا حروف نشانه است. علامت تجاری برای شناسایی یا وحدت بخشی، به محصولات و خدمات و … استفاده می شود.

صفحه آرایی

طراحی، ترسیم، پیش طرح کتاب، آگهی تبلیغاتی، عنوان صفحه و … . که طراحی برای تعیین ظاهر و ارتباطات بین عناصری چون تصاویر، عکس و متن تهیه می کند، صفحه آرایی است. معمولا تا پیش از انتخاب طرح نهایی، چندین نوع صفحه آرایی آماده می شود تا بهترین آنها از نظر اندازه، رنگ و … تولید شود.

طراحی حروف

آرایش و تخصیص حروف در مرحله ی آماده سازی پیش از چاپ است که به چاپ از نوع فلزی یا لترپرس مربوط می شود . برای انواع حروفچینی که با هر نوع سیستم حروفچینی انجام شده باشد نیز طراحی حروف اطلاق می گردد. اما طراحی حروف که طی دهه ی ۱۹۲۰ و اوایل ۱۹۳۰ در اروپا شکل گرفت. طراحی حروف نوین بخش بسیار محسوس و مرئی مدرنیسم در طراحی گرافیک به حساب می آید و تلفیقی است. این رویکرد، ریشه در روسیه و آلمان داشت و پیروانی در هلند، چکسلواکی و لهستان دارد و می توان به نوشته های ویلیام موریس اشاره کرد.

پوستر

در اواخر قرن نوزدهم میلادی، بر اثر تحولات مصور سازی و پیوند نزدیکی که بین نقاشی و چاپ، پدیده ی تازه ای موسوم به پوستر یا آفیش یا پلاکارد به وجود آمد. پوستر به عنوان نوعی طرح گرافیکی به مقوله ی نمایش و تبلیغ تعلق دارد. در پوستر باید تصویر و کلمات به شکل مختصر، مرتبط با یک مفهوم واحد و به یاد ماندنی باشند. همان طور که چاپ و مطبوعات، یکباره در ایران رواج یافت، اشکال مختلف پوستر نیز به طور ناگهانی، ظاهر و برای مقاصد مختلف، مورد استفاده قرار گرفت.