برای کنترل قند خون، بسیاری از افراد دیابتی از انسولین استفاده می‌کنند. انواع مختلفی از انسولین جهت استفاده درمانی در بازار موجود هستند و انتخاب صحیح نوع انسولین مصرفی حائز اهمیت است. از سوی دیگر، انواع متعددی از سرنگهای انسولین وجود دارند و اینکه سرنگ انسولین چند سی سی است، سوال بسیاری از دیابتی‌ها می‌باشد.
انتخاب نوع انسولین و سرنگ با توجه به شرایط شما توسط دکتر معالج تجویز می‌شود. انسولین براساس زمان شروع اثر، زمان اوج اثر و مدت زمان اثر به ۵ دسته تقسیم می‌شود. انسولین سریع الاثر (آسپارت، نوورپید)، انسولین کوتاه اثر (رگولار)، انسولین اثر متوسط (ان پی اچ)، انسولین طولانی اثر (گلارژین، لانتوس) و انسولین مخلوط (لانسولین، نوومیکس).
تزریق انسولین با سرنگ
انسولین‌های با اثر کوتاه و متوسط توسط سرنگ انسولین در زیرجلد تزریق می‌شوند. پس با توجه به دسته‌بندی بالا برای تزریق رگولار و ان پی اچ (NPH) یا ایزوفان باید از سرنگ استفاده شود. حال برای آنکه بدانیم چه نوع سرنگی نیاز داریم و سرنگ انسولین چند سی سی است، ابتدا باید با قسمت‌های مختلف سرنگ آشنا شویم.
اجزا سرنگ انسولین
سرنگ انسولین از ۴ بخش مختلف تشکیل شده است. آنها شامل سرسوزن سرنگ، درپوش ایمنی سرسوزن، سیلندر و محفظه پیستون سرنگ می‌باشند.
سرسوزن سرنگ
سرسوزن قسمتی از سرنگ است که وارد پوست می‌شود و بسیار نازک می‌باشد. به همین دلیل فشار کمتری به پوست وارد می‌شود و درد در ناحیه تزریق به حداقل می‌رسد.
درپوش ایمنی سرنگ
در حقیقت قسمتی ازسرنگ که از سرسوزن محافظت می‌کند، درپوش ایمنی سرنگ انسولین است. این درپوش نه تنها باعث استریلیزه بودن سرنگ می‌شود بلکه از احتمال آسیب به سایر افراد نیز جلوگیری می‌کند.
سیلندر سرنگ
بخشی از سرنگ که در داخل محفظه پیستون سرنگ انسولین حرکت می‌کند، سیلندر سرنگ است. با استفاده از سیلندر سرنگ می‌توان میزان انسولین را کم یا زیاد کرد. در هنگام تزریق، گاها بیشتر از مقدار لازم انسولین وارد محفظه می‌شود و بایستی مقداری از آن به داخل ویال برگردد. در این هنگام از سیلندر جهت کنترل مقدار انسولین، استفاده می‌شود.
محفظه پیستون سرنگ
محفظه پیستون سرنگ، یک محفظه پلاستیکی است که انسولین وارد آن می‌شود. برای آگاهی و اندازه گیری مقدار انسولین لازم برای تزریق، بایستی معیاری وجود داشته باشد. به همین دلیل این محفظه، درجه بندی شده است. درجه بندی‌های گوناگونی وجود دارد که این درجه بندی بر اساس نوع سرنگ انسولینی که انتخاب می‌کنید، می‌تواند متفاوت باشد. نکته مهم دیگر، میزان حجم محفظه پیستون یک سرنگ انسولین است. گنجایش محفظه سرنگ انسولین با توجه به اینکه سرنگ انسولین چند سی سی است، می‌تواند متفاوت باشد.
انواع سرنگ انسولین
تا اینجا با انواع انسولین و اجزای یک سرنگ انسولین آشنا شدیم. حالا برای اینکه دریابیم سرنگ انسولین چند سی سی است ابتدا باید با انواع سرنگ انسولین نیز آشنا شویم. سرنگهای انسولین در بازار به دو صورت وجود دارند. یک گروه به صورت یکپارچه و سرسوزن متصل هستند و گروه دیگر از نوع سرسوزن جدا می‌باشند. کاربرد‌های این دو دسته سرنگ انسولین متفاوت است. سرنگهای سرسوزن جدا بیشتر برای کارهای آزمایشگاهی و در دامپزشکی استفاده می‌شوند. یکی از بزرگترین معایب این نوع سوزن‌ها این است که مقداری از انسولین داخل سرنگ باقی می‌ماند. در نتیجه آنها نمی‌توانند معیار دقیقی برای تزریق انسولین باشند.
از سوی دیگر، سرنگ‌هایی که سرسوزن‌شان جدا نمی‌شود برای تزریق انسولین بهتر هستند. این سرنگ‌ها برخلاف سرنگهای سرسوزن جدا هستند. زیرا این سرنگ‌ها اشکال سرنگهای سرسوزن جدا را ندارند و بسیار دقیق می‌باشند. به علاوه، آنها سوزن نازک‌تری دارند و درد کمتری برای بیمار ایجاد می‌کنند. در اینجا، نکته بسیار مهم این است که هر دو نوع سرنگهای سرسوزن جدا و سرسوزن متصل یک بار مصرف هستند. بنابراین، پس از هر بار مصرف و تزریق انسولین، باید سرنگ انسولین دور انداخته شود. زیرا استفاده مجدد از سرنگ نه تنها باعث افزایش احتمال عفونت می‌شود بلکه ممکن است باعث شکستگی و خم شدن سرسوزن سرنگ هم بشود. به دنبال ان، سوزن تیزی خود را از دست می‌دهد و درد بیشتری برای بیمار ایجاد می‌کند. با آگاهی از انواع سرنگهای انسولین، این سوال پیش می‌آید که سرنگ انسولین چند سی سی است.
سرنگ انسولین چند سی سی است؟
اینکه سرنگ انسولین چند سی سی است باز هم به نوع آن بستگی دارد. برای تهیه انواع سرنگ‌ها می‌توانید به داروخانه‌ها یا مراکز تجهیزات پزشکی مراجعه کنید و سرنگ مورد نظر خود را بخرید. سرنگهای سرسوزن متصل موجود در بازار به سه صورت هستند:
سرنگ انسولین ۱ میلی لیتری
این نوع سرنگ انسولین رایج‌ترین نوع سرنگ مورد استفاده بیماران دیابتی در ایران است. سرنگ ۱ میلی لیتری یا ۱۰۰ واحدی، گنجایش ۱ سی سی انسولین را دارد. این بدین معنا است که سرنگ از ۱۰۰ واحد تشکیل شده است. بر روی محفظه پیستون سرنگ انسولین ۱ میلی لیتری از خطوط تیره بزرگ استفاده شده است. هر کدام از این خطوط معادل اعداد ۱۰، ۲۰، ۳۰ و …۱۰۰ هستند. در نتیجه هر خط تیره بزرگ معادل ۱۰ واحد انسولین می‌باشد. مابین خطوط تیره بزرگ، خط‌های نازکی وجود دارند. بین هر دو خط بزرگ ۴ خط نازک وجود دارد که هر کدام از آنها معادل ۲ واحد هستند. پس برای تزریق ۱۴ واحد انسولین بایستی ۱ خط بزرگ و ۲ خط نازک، انسولین وارد محفظه پیستون سرنگ شود.
سرنگ انسولین ۰.۵ میلی لیتری
سرنگ ۰.۵ میلی لیتری تا ۵۰ واحد انسولین (۰.۵ سی سی) را پشتیبانی می‌کند. در این سرنگ، خطوط بزرگ نمایشگر ۵ واحد هستند و خطوط نازک هر کدام معادل ۱ واحد می‌باشند.
سرنگ انسولین ۰.۳ میلی لیتری
این سرنگ انسولین به سرنگ ۰.۳ میلی لیتری معروف است و گنجایش ۰.۳ سی سی یا ۳۰ واحد انسولین را دارد. هر ۵ واحد روی سرنگ نوشته شده است اما خطوط نازک معادل ۰.۵ واحد هستند.
پس در نهایت برای پاسخ به این سوال که سرنگ انسولین چند سی سی است بایستی به نوع سرنگ توجه کرد. این سرنگ‌ها در سه نوع ۰.۳، ۰.۵ و ۱ سی سی وجود دارند. نکته بسیار مهم در انتخاب نوع سرنگ، این است که چه مقدار انسولین بایستی تزریق شود. برای کسانی که ۲۰ واحد انسولین در هر نوبت تزریق نیاز دارند، سرنگ ۰.۳ میلی لیتری مناسب است. در حالیکه کسانی که ۳۰-۴۰ واحد تزریق می‌کنند، بهتر است از سرنگ ۰.۵ سی سی استفاده کنند. اما اغلب دیابتی‌ها از سرنگ ۱ سی سی برای تزریق روزانه خود استفاده می‌کنند.
ضخامت سوزن سرنگ
حالا که متوجه شدیم سرنگ انسولین چند سی سی است، بایستی به ضخامت سوزن سرنگ هم توجه کرد. نازکی و ضخامت سوزن انسولین، با معیاری به نام گیج سنجیده می‌شود. هر چه گیج سوزن بالاتر باشد، سوزن نازک‌تر است. بیشتر سرنگهای انسولین موجود در بازار، در ۴ نوع گیج ۲۸، ۲۹، ۳۰ و ۳۱ وجود دارند. سوزن نازک‌تر درد کمتری به همراه دارد و سوزن ضخیم‌تر باعث تزریق انسولین با سرعت بیشتر به بدن می‌شود.
طول سوزن سرنگ انسولین
یکی دیگر از ویژگی‌های سرنگهای انسولین، طول سوزن است. چون انسولین باید زیر پوست تزریق شود پس طول سوزن بایستی کوتاه باشد. طول سوزن‌ها معمولا بین ۴ تا ۱۲.۷ میلی متر هستند. هر چه سوزن کوتاه‌تر باشد، میزان نفوذ آن کمتر است و دیگر به عضله آسیبی وارد نمی‌کند و درد آن هم کمتر است. جالب است بدانید که ورود انسولین به عضله سبب جذب سریع‌تر انسولین می‌شود و ممکن است عوارض متعددی داشته باشد. مطالعات نشان داده است که اکثر دیابتی‌ها سوزن‌های کوتاه‌تر ۴-۸ میلی متری را ترجیح می‌دهند.
