انتخاب ساخت گلخانه و نوع ساختی که حداکثر بازده تابش خورشید را به ما ارائه می دهد بسیار مهم است. انتخاب هر نوع سازه گلخانه مزایا و معایب خود را دارد.
سازه های گلخانه ای می توانند به فرم های زیر باشند :
تیپ های تکیه داده lean to
سازه های دو طرف صاف Even span
سازه های ناصاف Uneven span
سازه های تونلی Quonset
سازه های سقف گنبدی Gothic arch
سازه های حاشیه شیب دار
سازه های A شکل A form
انتخاب نوع سازه
قبل از انتخاب نوع سازه، در نظر داشته باشید که سازه شما به سازه دیگری متصل است یا یک سازه مستقل است.
سازه های تکیه معمولاً در ضلع جنوبی ساختمان و لبه های دیوار ساختمان تکیه دارند. این نوع ساختمان ها ارزان تر و گرمایش راحت تری دارند و معمولاً در مناطق سردتر ساخته می شوند.
از طرفی سازه با دو گوشه مسطح فضای بیشتری را در اختیار گیاه قرار می دهد زیرا کل سازه به دیوار چسبیده است و سقف و لبه پشتی سازه هم سطح با سقف خانه است.
یکی دیگر از مزایای این سازه تامین آسان گرما نسبت به سازه ساپورت شده می باشد.
آره، دسترسی به آب و برق در این ساختمان ها راحت تر است.
به طور کلی، بزرگترین عیب رایج سازه های متصل، سایه اندازی ساختمانی است که به آن متصل می شوند.
سازه های کنار پنجره ای
این سازه ها اخیرا مد شده اند و به قاب پنجره های کنار دیوار متصل می شوند. این سازه ها به صورت محلی برای تولید گیاهان دارویی یا برای نیازهای سبزیجات خانگی ساخته می شوند.
سازه بسیار کوچک و ارزان است و تامین گرمای سازه و آبیاری راحت از مزایای این سیستم است.
سازه های مستقل
این طرح ها نیز مانند طرح های چسبیده به صورت اریب و با دو ضلع صاف هستند.
ساختمان های مسطح دو طرفه به دلیل جذب زیاد نور در این ساختمان ها رایج ترین و پرکاربردترین نوع ساختمان های گلخانه ای هستند. قرارگیری مناسب این ساختمان ها باعث رشد خوب گیاه می شود.
سازه های مستقل از نوع غیر مسطح معمولاً بر روی تپه ها ساخته می شوند.
نوع شیبدار این سازه های مستقل معمولاً دارای جذب نور بالایی هستند، اما شکل نامتقارن آنها کار را برای کارگران دشوار می کند.
انواع دیگر گلخانه ها عبارتند از:
سازه های تونلی: Quonset
سازه های منحنی با سازه های آلومینیومی یا لوله های پی وی سی معمولا با پلاستیک پلی اتیلن پوشانده می شوند.
این روش از جمله روش های ارزان و در دسترس برای پرورش برخی محصولات کشاورزی است.
ساختار منحنی این نوع سقف به فرار برف و باران شدید از سقف سقف تونل کمک می کند.
سازه های سقف طاقدار یا گوتیک
از نظر زیبایی شناسی یکی از زیباترین اشکال گلخانه ای به حساب می آیند و ساختار سقف آن مستقیماً به زمین می رود.
این نوع سازه برای آویزان در گلدان و کاشت گیاهان ردیفی بسیار مناسب است.
این نوع سازه برای حفظ گرما و جلوگیری از اتلاف حرارت بسیار مناسب است.
سازه های اسپانیایی
یکی از سازه های رایجی که اخیرا در صنعت گلخانه در ایران رواج یافته است سازه های اسپانیایی است. این سازه ها با پیچ و اتصالات متحرک و ارتفاع 6 متر از استحکام بهتری نسبت به سایر سازه ها، امکان استفاده از پلی کربنات و فیلم برخوردار هستند. پلاستیک روی این سازه ها موجود است.
بر اساس توپوگرافی، اقلیم و نوع خاک منطقه، طراحی این سازه ها با استفاده از نرم افزارهای مهندسی انجام می شود. هر متر مربع از این سازه ها تا 90 کیلوگرم و سرعت باد تا 130 کیلومتر است.
از دیگر سازه های رایج می توان به سازه های چوبی و آلومینیومی اشاره کرد.
برخی از مزایای گلخانه اسپانیایی
- حذف قطرات آب با تقطیر رطوبت در گلخانه (نه گوتیک یا سیمی)
- استفاده بهینه از نور خورشید
- تهویه بسیار موثر
- قدرت و زیبایی
- کنترل آب و هوای ساده (حجم هوای بیشتر به کاهش و افزایش آهستهتر دما کمک میکند و گیاه استرس کمتری دارد)
- کاهش سطح برفگیر تاسیسات در سرتاج و امکان بازآرایی گلخانه در چند واحد مجزا برای محصولات مختلف.
- قابلیت اعمال شیر بر روی سر و دیواره های جانبی جهت تهویه بهتر
- مناسب برای آب و هوای سرد و گرم
- و همچنین قیمت بسیار بهتر از نمونه های وارداتی است
ارزش اقتصادی محصولات گلخانه ای
بر اساس گزارش 19 ژانویه کنگره مواد غذایی، بیش از 496 هزار و 800 هکتار از اراضی جهان به محصولات گلخانه ای اختصاص دارد.
این میزان در سال 1980 به 150 هزار هکتار رسید و پس از 39 سال جهان تغییر عمده ای را در وضعیت خود در خصوص گیاهان گلخانه ای تجربه کرد.
در سال 2016 صادرات محصولات کشاورزی به جهان شامل 22 درصد گوجه فرنگی، 12 درصد فلفل دلمه ای، 9 درصد پیاز، 6 درصد خیار، 6 درصد کلم، 7 درصد سیر و سایر سبزیجات و صیفی جات بوده است. به جز در هلند، روسیه و لهستان و در کانادا، رایج ترین پوشش های گلخانه ای پلاستیکی است. در این کشورها رایج ترین نوع آن شیشه است.
چین، مکزیک، هلند و اسپانیا پیشتازان صادرات صیفی جات و صیفی جات به تمام نقاط جهان هستند و آمریکا، آلمان، هند و انگلیس واردکنندگان اصلی صیفی جات و صیفی جات هستند.
هزینه سازه گلخانه
وقتی طراحی طرح گلخانه مورد نظر را به پایان رساندید، نوبت به سفارش سازه گلخانه می رسد. قیمت سازه گلخانه بسته به مصالحی که در ساخت سازه استفاده می شود می تواند متفاوت باشد. بهترین سازه گلخانه سازه ای است که با قوی ترین مواد طراحی شده باشد. علاوه بر اسکلت سازه، وسایل گرمایشی و سرمایشی، سیستم های آبیاری، مقاومت سازه در برابر باد و موارد دیگر، هر کدام در ساخت گلخانه حائز اهمیت هستند. زیرا هدف گلخانه ایجاد یک محیط کشت با کیفیت و مناسب است که در نهایت بتوان محصولات کشاورزی مختلف را با بهترین کیفیت و در فصول مختلف تولید و پرورش داد.