مهریه زن فوت شده به چه کسانی می رسد؟

آیا بعد از فوت زن مهریه تعلق میگیرد ؟

مطابق با قانون مدنی، به محض این که عقد نکاح به طریق صحیح میان زوجه و زوج انجام گیرد، حقوق و وظایفی بر عهده آن‌ها خواهد بود. از جمله اصلی‌ترین این حقوق و وظایف، مهریه زن می‌باشد که وکیل مهریه در این مورد تخصص دارد، زیرا زوجه بعد از عقد ازدواج صاحب مهریه و یا صداق مشخص شده می‌شود و هر موقع که قصد کند می‌تواند به‌منظور مطالبه مهریه اقدام نماید.

به غیر از این، زوج نیز موظف می‌باشد که هر هنگام زن درخواست نمود، مهریه او را پرداخت نماید. از این‌رو، همان‌گونه که مشاهده می‌گردد، پرداخت مهریه همانند یک دین یا بدهی مهم بر عهده زوج قرار می‌گیرد و وی را به زوجه خود مدیون می‌نماید.

نظیر همه بدهی‌های دیگر؛ شبیه قرض کردن از کسی. قاعدتاً این بدهی یا قرض سر جای خویش باقی می‌ماند تا زمانی که زوج مهریه زن را به‌طور کامل مبنی‌بر خواسته زوجه پرداخت نماید و یا اینکه زوجه از طریق همکاری نمودن با همسر خود، از گرفتن مهریه خویش چشم‌پوشی نماید و یا در اصطلاح مهریه‌اش را ببخشد. ولی گاهاً امکان دارد پیش از پرداخت مهریه و حتی بخشیده شدن آن، یکی از طرفین مثلاً زوج و یا زوجه بمیرد، تکلیف پرداخت مهر نامعلوم باقی بماند.

بعد از فوت شدن زوج، باز هم حق مهریه یا صداق زن پابرجا است و زوجه می‌تواند شکوائیه‌ای علیه ورثه شوهر فوت شده بدهد و درخواست مهریه نماید. لیکن چنانچه زوجه فوت کرده باشد وضعیت مهریه چگونه خواهد بود؟

در این‌صورت مهریه زن متوفی از ذمه مرد ساقط خواهد شد و مهریه باطل می‌گردد؟ در جواب باید گفت که خیر؛ به این معنا که حق مهریه زن متوفی همچنان پابرجا می‌باشد.

ممکن است سوال شود چرا و چگونه؟ مگر ممکن است زنی که فوت نموده است می‌تواند مهریه خویش را مطالبه یا دریافت نماید؟

در پاسخ می‌بایست گفت که چون مهریه زوجه ، طلب یا حقوق مالی او پیش از موت بوده است و مرد موظف بوده آن را پرداخت نماید، بعد از فوت او هم نه تنها حق مهریه او باطل نمی‌گردد، بلکه مرد موظف می‌ باشد، چنانچه وراث زوجه آن را مطالبه نمایند، مهریه زن متوفی را به آنها بپردازد.

زیرا پس از مرگ هر کسی، قاعدتاً حقوق مالی فوت شده به وراث او خواهد رسید. بنابراین وراث او این حق را دارند که حق و حقوق مالی او را به جانشینی از او مطالبه نمایند و مهریه زن متوفی هم از جمله آن‌ها می‌باشد. همچنین لازم به ذکر است که حق مهریه زوجه فوت شده صرفاً مختص به زوجه دائم نیست.

پس چنانچه زوجه با عقد موقت یا همان صیغه هم به همسریت زوج در آمده باشد و بمیرد، هم‌چنان وراث وی ای حق را دارند که مهریه او را مطالبه نمایند.

بیان می کند: زمانی که زنی فوت می‌نماید، کلیه‌ی حق و حقوق همچنین مطالبات وی به وراث او خواهد رسید.

یکی از حقوق زن مهریه‌ی او می‌باشد که در هنگام حیات خویش از همسرش دریافت نکرده است. از جمله علل اهمیت این مسئله، این می‌باشد که پدر و مادر زوجه از مهریه‌ی وی ارث خواهند برد.

به‌منظور احتساب مهریه می‌بایست سهم زوج از مبلغ مهریه کسر گردد و مطابق سهم الارث پدر و مادر به آن‌ها پرداخت گردد. چنانچه در دوران ازدواج، رابطه زناشویی صورت نگرفته باشد، زوجه و ورثه وی صاحب نیمی از مَهر و چنانچه رابطه زناشویی صورت گرفته باشد، صاحب کل مهریه وی می‌شوند. شوهر و فرزندان هم بخشی از ورثه هستند و به‌علاوه، والدین زوجه نیز از مهریه ارث خواهند برد.

ایا مهریه مادر به فرزند می رسد؟

هر وقت مهریه زوجه توسط زوج پرداخت نگردد، پس از فوت زوجه، مرد به این خاطر که مهریه زوجه جزء طلب ممتاز محسوب می‌گردد، مهریه بعد از مرگ زوج به زوجه پرداخت می‌گردد.

چنانچه زنی فوت نماید و مهریه خود را دریافت نکرده باشد و یا آن را به زوج نبخشیده باشد، دستور کار به این طریق خواهد بود که: حق مطالبه مهریه همیشه از برای ورثه آن وجود خواهد داشت، حتی چنانچه زن در قید حیات نباشد. به تعبیری دیگر با مرگ زن حق مطالبه مهریه همچون هر حق یا مال دیگری به ورثه آن انتقال می‌یاید.

ورثه زن این امکان را دارند که پس از مرگ زن به جانشینی از جانب وی مهریه زن متوفی را از شوهرش مطالبه نمایند و به هیچ عنوان مرد نمی‌تواند از پرداخت مهریه زن فوت شده خود به وراث وی تحت هر بهانه‌ای امتناع نماید؛ چراکه بدهی ناشی از مهریه یکی از دین‌های ممتاز محسوب می‌شود.

حتی با وجود دیون مختلف مرد، همچنان تادیه مهریه زن بر دیگر دیون زوج اولیت خواهد داشت. به‌منظور دریافت این مطالبه ورثه زن با طرح شکایت مهریه زوجه فوت شده به نسبت سهم‌الارث خویش علیه زوج، حقوق قانونی زن فوت شده را مطالبه می‌کنند و وراق زن می‌بایست مدارکی مانند گواهی انحصار وراثت و سند ازدواج زن را هم به قاضی تسلیم نمایند.

تحت چه شرایطی مهریه زن فوت شده قسطی پرداخت می‌شود؟

به گفته یعقوبی بهترین وکیل حقوقی اصفهان: بدین دلیل که مهریه جزو اموال مرد محسوب می‌گردد، بنابراین بعد از مرگ به وراث خواهد رسید؛ که می‌توانند بنابر سهم‌الارث خویش از این اموال آن را مطالبه نمایند. زوج نیز چنانچه رابطه زوجیت ازدواج وجود داشته ارث خواهد برد.

لازم به ذکر است که حکم مهریه زوجه متوفی به استطاعت مالی مرد بستگی دارد. در صورتی‌که مرد استطاعت پرداخت مهریه زن متوفی خود را نداشته باشد و یا توانایی مالی وی ضعیف باشد و امکان پرداخت آن را به‌صورت یک‌جا نداشته باشد، می‌تواند درخواست اعسار نماید و انجام شود.

شرایط گرفتن مهریه زن متوفی چگونه است؟

در صورتی‌که زوجه وارثی به غیر از شوهر نداشته باشد، تمامی دارایی زن به او می‌رسد. از آن‌رو که با مرگ زوجه تمام حق و حقوق و مطالباتش به وراث او خواهد رسید و یکی از حقوق زوجه مهریه او می‌باشد، چنانچه در موقع حیات وی از شوهر دریافت نکرده باشد، این حق بر ذمه او می‌باشد؛ بنابراین پدر و مادر زوجه از مهریه ارث خواهند برد. به‌منظور احتساب مهریه، سهم مرد از وجه مهریه کسر خواهد شد و مبنی بر سهم ‌الارث به پدر و مادر وی داده می‌شود.

سهم الارث فرزند از مهریه مادر

مهریه‌ی زوجه یکی از دیونی می‌باشد که بر عهده زوج است که حتی پس از فوت زوج نیز قابل مطالبه می‌باشد. چنانچه زوجه در قید حیات نباشد، ورثه وی می‌توانند به جانشینی از زن متوفی، مهریه مادر خود را از دارایی پدر مطالبه نمایند. با این وجود در این موضوعات می‌بایست قوانین منوط به وراثت و سهم‌الارث کاملاً مشخص گردیده و مورد توجه قرار گیرد. چراکه بر اساس قانون، چنانچه زن در موقع حیات، مهریه‌ خود را از زوج دریافت نکرده باشد، این حق به وراث او خواهد رسید.

چنانچه زوجه پیش از مطالبه‌‌ی مهریه بمیرد و مهریه وجه رایج باشد، وراث وی می‌توانند آن را مطالبه نمایند.‌ با وجودی که به‌طور معمول پس از مرگ زوج، دارایی وی به ورثه‌اش خواهد رسید، معمولاً ورثه به‌منظور گرفتن مهریه مادر خود به‌صورت تنظیم دادخواست جهت گرفتن آن اقدام می‌کنند.

که بر اساس قانون مهریه به ورثه خواهد رسید. مهریه همانند هر مال دیگری در صورت مرگ زن به وراث او خواهد رسید.همچنین بدهکار و متعهد مهریه که غالباً خود مرد می‌باشد، در صورت مرگ، مهریه از محل دارایی او قابلیت دریافت و مطالبه دارد.

به‌طور مثال در پرونده‌ای دختران دختران یک زوجه متوفی، مهریه مادرشان را از ماترک و دارایی زوج فوت شده خود مطالبه می‌کنند. در شرایط عادی این امر عبث است و زمانی معنا پیدا می‌کند که مابقی ورثه تنها قرابت ابی (پدری) با خواهان‌ها داشته باشند که درخواست کنندگان مطالبه مهریه به‌منظور افزایش سهم ارث خویش مهریه مادرشان را مطالبه می‌نمایند.

بطور خلاصه مهریه هم مثل هر مال دیگری در صورت فوت زوجه به ورثه وی به ارث می رسد. همچنین بدهکار و متعهد مهریه که اصولاً خود زوج می‌باشد در صورت فوت، مهریه از محل دارایی او قابلیت دریافت و مطالبه دارد. مهریه زن فوت‌شده اعم از ماترک مذکور به‌حساب می‌آید، و ورثه می‌توانند نسبت به مطالبه آن از زوج (پدر) اقدام نمایند. با این وجود نسبت به سهم‌الارث زوج تهاتر واقع می‌گردد.

هر یک از زوج و زوجه بعد از فوت از آن‌یکی ارث خواهد برد. از هم ارث بردن نیز میان زوجه و زوج زمانی صورت می‌گیرد که رابطه زوجیت میان آن‌ها به‌صورت دائمی باشد؛ در عقد موقت رابطه از هم ارث بردن برقرار نمی‌گردد.

موسسه حقوقی یعقوبی با فعالیت به عنوان ، ، ، و سوابق بسیار در تمامی حوزه های مختلف حقوقی و بالتبع وکالت پرونده های متعدد و دهها پرونده موفق و ارائه مشاوره های مستمر و پیگیری مرتب و تعهد کاری ، خدمات متمایز حقوقی را برای موکلین و مراجعین محترم فراهم نموده است.

یک لایحه پر سر و صدا

مهریه به دوران خیلی دور برمی‌گردد و سابقه ای به قدمت ازدواج دارد، حداقل در ایران ما که اینطوری است، یادش بخیر شعار مادربزرگم این بود” زن با رخت سفید میره خونه بخت و با کفن سفید می یاد بیرون” 70 سالش تموم شد که فوت کرد، می گفت به زمان خودش پدر بزرگم 4 هزار تومان مهرش کرده است، شاید آن روزها مردها خیالشان راحت بود که هیچ زنی مهرش را طلب نمی کند.

اما این امر به خصوص درسال های اخیر، تغییر زیادی کرده است و برخی زنان با کوچکترین بهانه ،این حق قانونی را برای آزارشوهرها هم شده از آنها طلب می‌کنند. بالاخره با ادامه پیدا کردن این رویه و بالا بودن مبالغ و افزایش تعداد دامادهای زندانی، موجب شد که مسوولان به فکر چاره‌ای افتادند. به طور حتم تدوین و تصویب لایحه حمایت از خانواده” مهم ترین اقدامی است که برای حل این معضل از سوی مقامات انجام شده است.

در این لایحه در بخش مهریه، بحث برانگیز ترین مورد، تعداد و میزان سکه‌های مندرج درعقدنامه با عنوان رسمی مهریه بود. در این زمینه پیشنهادهای مختلفی ارایه شد که درنهایت عدد 110سکه بهارآزادی طرح جدید، ملاک عمل قرارگرفت.

براساس این مصوبه، آقای داماد می تواند رقم مهریه عروس خانوم را تا هر تعداد سکه‌ای که مد نظر دارد، تعیین کند. اما فقط تا 110سکه آن ضمانت اجرای کیفری دارد و بالای 110 سکه ضمانت کیفری ندارد و شخص برای پرداخت نکردن آن زندانی نمی‌شود. البته این موضوع هنوز رنگ و بوی قانون پیدا نکرده است.

بی‌مهریه‌ها بخوانند

کم نیستند زنان و دخترانی که به دلایل مختلف مانند اجبار به ازدواج، هزینه شدن برای خون‌بها، مخالفت خانواده به ازدواج یا هر دلیل دیگری ازحق مهریه چشم پوشی می کنند و بدون درج شدن رقمی درعقدنامه، به عقد دیگری درمی آیند. این دختران که در بسیاری از موارد مجبور به می شوند، باید بدانند که قانون نیزطرف آنها را گرفته است. کسانی که تصمیم به ازدواج می گیرند، باید بدانند که اگردرعقد مهریه‌ای برای آنها تعیین نشود، درهرصورت به آنها تعلق می‌گیرد، که این مهریه «عندالمطالبه» هم هست.

دراین میان برقرار شدن رابطه میان زن و مرد نیز در میزان و رقم مهریه موثر است. به عبارتی اگر جدایی قبل از رابطه زناشویی باشد، مهریه با توجه به وضعیت مالی مرد محاسبه می‌شود که “مهرالمتعه” نام دارد. اگر جدایی بعد از رابطه زناشویی باشد، رقم مهریه متناسب با زنانی است که اطراف عروس هستند، این افراد که شامل خواهر، افراد آشنا و نزدیکان عروس می شوند. این مهر را “مهرالمثل” می نامند.

مهر درعقد موقت

عقد موقت هم در قانون و هم در شرع ما وجود دارد، در این نوع ازدواج نیز دریافت و پرداخت مهریه اصولی دارد که در برخی از موارد دعوای میان زوجین را تشکیل می‌دهد.

شاید این جمله “مهرالمعلوم و مدت المعلوم” را شنیده باشید. این جمله بارحقوقی مشخص و مسلمی دارد. خانم هایی که ازدواج موقت کرده‌اند و تصمیم گرفته‌‌اند مهریه شان را ازهمسرشان بگیرند، می توانند این موضوع را مانند گرفتن مهریه درازدواج‌های دایم پیگیری کنند.

با این تفاوت که درازدواج دایم، زن نسبت به هم حق دارد، اما در ازدواج موقت زن حق نفقهندارد مگر اینکه درصیغه‌نامه‌اش شرط شده باشد. مهریه جزو طلب‌های ممتازه است. یعنی اگر کسان دیگری ازشوهرطلب‌کارباشند، طلب خانم نسبت به آن طلب‌ها ارجحیت دارد. آنهایی که دوست دارند مهریه خود را طلب کنند، می توانند به 2 مکان مراجعه کرده و پی‌گیرحق خود باشند.

نخست اینکه زن بعد ازشکایت از مرد، دادگاهی برای رسیدگی به این موضوع دایر و مرد اگر مالی هم نداشته، دادگاه حکمی مبنی بر پرداخت مهر برایش صادر می کند و اگر مرد حتی بعد از صدور حکم مالی به دست آورد، به نفع مهریه زن ضبط می شود. اجرای احکام بخش رسیدگی به این امراست و زن با مراجعه به بخش اجرای احکام دادگاه درخواست اجرای حکم می‌کند.

دوم زمانی است که مرد مال پرداخت مهریه زن را دارد در این صورت زن با سند ازدواج به قسمت اجرای اداره ثبت مراجعه کرده و بعد از شکایت اداره ثبت، طی نامه ای به مرد اطلاع می دهد که مهریه زن را بپردازد، درغیر این صورت اموال او توقیف می شود؛ همچنین زن از طریق ثبت می تواند حکم ممنوع الخروج شدن مرد را هم گرفته و تا تسویه نشدن حسابش این حکم را نگه دارد.

اگر کار بیخ پیدا کند، ازطریق دادگاه معمولا 5 تا 6 ماه این کار به طول می کشد. اما این روند ازطریق اداره ثبت به 15 روزکاهش می یابد. یادتان باشد درحل مسایل خانوادگی، داشتن  الزامی است.