بسته بندی خرما و انواع آن
نخل خرما یکی از قدیمی ترین گیاهان در جهان است. این میوه به طور فزاینده ای مورد توجه مصرف کنندگان قرار می گیرد چرا که طیف وسیعی از ارزش های غذایی را فراهم می کند. همین محبوبیت و پرفروش بودن باعث شده تا دستگاه بسته بندی خرما جهت جذب مشتری و فروش بیشتر مورد استقبال تولید کنندگان قرار گیرد.
خرما هم به صورت تازه و هم به عنوان فرآوری شده، استفاده می شود و هر کدام دستگاه بسته بندی خاص خود را دارد. محصولات خرما بسیار متنوع است که معمولاً پرطرفدار ترین نوع آن، خرمای خشک و کم آب است. سایر محصولات فرآوری شده شامل پودر خشک، رب، شربت، مربا، ژله، آبغوره، میان وعده اکسترود شده و میوه یخ زده و … است.
مانند بسیاری از میوه های دیگر، خرما های تازه یا طبیعی نیز فساد پذیر هستند و از این رو در ماندگاری آنها محدود است، زیرا پس از برداشت تغییر می کنند. یک روش موثر برای حفظ کیفیت خرما برای ماندگاری بیشتر، همراه با سایر اقدامات پس از برداشت، ذخیره سازی در دمای پایین است. دمای مناسب نگهداری برای خرما تازه -18 تا 0 درجه سانتیگراد است.
در روش های واقعی ذخیره خرما در این دمای توصیه شده در سراسر زنجیره تأمین نه تنها پیچیده بلکه پرهزینه است. خرما تازه به فرم های فرآوری شده پردازش می شود تا سعی شود خرما برای مدت طولانی تری حفظ شود. خرما خشک و کم آب رایج ترین محصولات خرما است که قبلاً توضیح داده شد.
علاوه بر این، محصولات دیگر خرما شامل پودر خشک، شربت، رب، آب، مربا، ژله، میان وعده و خرمای منجمد است. نیاز بسته بندی در فرآیندها، محصولات و نیازهای بازاریابی / مصرف کننده متفاوت است. برخی از محصولات فرآوری شده ممکن است به عنوان بخشی از فرآوری به بسته بندی نیاز داشته باشند.
انواع دستگاه بسته بندی خرما یا رطب
دستگاه بسته بندی خرما یک نمونه از ماشین آلات بسته بندی با سیستم PLC , مکانیک با چشم فتوسل و مکانیک ساده بوده که محصولات را به صورت پیلوپک (دو طرف دوخت) بسته بندی می کند. این دستگاه برای بسته بندی محصولاتی مشابه انواع گز، نبات نی دار، شکلات، سوهان، مسقطی، آدامس، خرما و … مورد استفاده قرار می گیرد.
از دستگاه های مختلفی برای بسته بندی خرما استفاده می شود که با توجه به نیاز مشتری تعیین می شود. تجربه به دست آمده نشان می دهد که از انواع ماشین های مختلفی در خط تولید بسته بندی خرما استفاده می شود که به شرح زیر است:
- دستگاه های دوخت و برش
- بسته بندی به صورت دستی
- دستگاه وکیوم بسته بندی
- بسته بندی در سینی، سبد، کیف
- دستگاه شیرینگ، دوخت های حرارتی و ترموفرمینگ
ظروف بسته بندی خرما
از جمله ظروف بسته بندی خرما می توان به ظرف کریستالی با مواد پلی پروپیلن اشاره کرد.این ظروف به علت کیفیت مواد اولیه در ساخت آنها در بسته بندی مواد غذایی گرم و سرد به ظروف مایکروویوی نیز معروف هستند.
این ظروف بیشتر برای ظرف خرما، عسل، حلوا، سطل رطب، سطل ماست و… مورد استفاده قرار می گیرند. امروز صاحبان مشاغل خانگی به استفاده از این ظروف برای بسته بندی مواد غذایی آماده، سبزیجات سرخ شده و سایر محصولات تولیدی روی آورده اند.
هر تولید کننده ای برای عرضه خرما بسته بندی های گوناگونی را در نظر می گیرد. یکی از پرطرفدار ترین ظروف پلاستیکی بسته بندی خرما می باشد. از دیگر ظروفی که در انواع بسته بندی خرمای صادراتی استفاده می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بسته بندی های مقوایی و کارتنی
- بسته بندی با ظروف یکبار مصرف مانند لانچ باکس
- بسته بندی با ظروف پلاستیکی
برخی از افراد برای بسته بندی این محصولات از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی بسته بندی استفاده می کنن. این ظروف می تواند انتخاب خوب و از طرفی ارزانی برای خریدارها باشد. چرا که هم قیمت مناسبی دارد و دارای طراحی بسیار شکیلی است. از طرفی اندازه های گوناگونی هم دارد.
سیستم ها و فرآیند بسته بندی فعلی خرما
از انواع سیستم های بسته بندی خرما و محصولات خرما برای حفظ کیفیت و در عین حال راحتی مصرف کنندگان، استفاده می شود.بسته بندی خرمای تازه در تهیه و تحویل نقش بسیار مهمی را در مدیریت زنجیره تامین موثر و پایدار دارد. زنجیره تامین خرما شامل مجموعه مراحل تحویل خرمای برداشت شده به مرکز جمع آوری، بسته بندی، یا مرکز توزیع برای تهیه، مرتب سازی و بسته بندی میوه ها برای کانال های مقصد می باشد.
خط تولید بسته بندی خرما تازه و خشک
فرآیند بسته بندی مرحله مهمی برای ذخیره سازی و بازاریابی میوه ها پس از برداشت است. خرما پس از برداشت به خط تولید بسته بندی منتقل می شود. برای حفظ بهترین کیفیت خرما زنجیر سرد توصیه می شود. به طور کلی، فرآیند بسته بندی خرما شامل بخور، شستشو، ذخیره سازی / تبرید، هیدراتاسیون / کم آبی / پخت، مرتب سازی، درجه بندی، بسته بندی و حمل و نقل است.بخور به طور معمول در اتاق های مهر و موم شده انجام می شود اما ممکن است در مزرعه نیز انجام شود. از نوار نقاله ها برای اتصال فرآیندهای بسته بندی خرما استفاده می شود.
پاکیزگی ظروف ورودی فاکتور مهمی برای اطمینان از ایمنی مواد غذایی با روش تولید مناسب هم چنین تجزیه و تحلیل خطر بسیار اهمیت دارد.هدف کاهش آلودگی میکروبی و اطمینان از بهداشت عمومی است. ظروف بسته بندی خرما، مجدد باید با استفاده از مواد ضدعفونی کننده مصوب تمیز و ضدعفونی شوند. بسته بندی خرما در یک ظرف قابل استفاده ناپاک، خطر آلودگی متقابل را ایجاد می کند.
بسته بندی فله در سراسر زنجیره تأمین باید قابل ردیابی باشد. برچسب های شناسایی فرکانس رادیویی یا سایر دستگاه های ردیابی مانند بارکد و مبادله داده های الکترونیکی بر روی ظروف یا پالت های فله ای برای بهبود دید زنجیره ای اعمال می شوند.
شیوه های نوین در بسته بندی خرما
جاسازی برچسب های RFID در مواد های بسته بندی مانند مقوا و پلاستیک همچنان با چالش روبرو است. این کار اصطلاحاً “بسته بندی هوشمند” نامیده می شود و به بسته بندی هایی اطلاق می شود که می توانند اطلاعات و/ یا خصوصیات محصول را به کاربران منتقل کرده و یا ارتباط برقرار کنند. این مسئله از دیدگاه های مدیریت ایمنی و زنجیره تأمین محبوبیت بیشتری پیدا می کند.
زمان بسته بندی فرا رسیده است
باتوجه به رشد روز افزون در این صنعت و تنوع پک‌های موجود در بازار، ارائه بسته بندی جذاب، با شکل‌ها و کاربردهای مختلف شانس بیشتری برای ارتقا سطح فروش ایجاد میکند. اگر در زمینه بازار خرما فعالیت می‌کنید یا قصد ورود دارید، صنعت بسته بندی و کارتن خرما را جدی بگیرید. زمان آن فرا رسیده تا با یک پک خیره کننده و باتوجه به اهداف برندتان، بازار را تسخیر کنید. بسته بندی و کارتن خرما ، گامی بزرگ در جهت ارتقای کسب و کار شما خواهد بود.
هدف کارتن خرما
هدف اصلي در بسته بندی خرما اين است كه در فاصله زماني انبارداري- حمل و نقل و توزيع و تا رسيدن به دست مصرف كننده مشخصات مهم خرما حفظ شده و از صدمات و خطرات احتمالي جلوگيري شود.
به طور كلي منظور از بسته بندی خرما، مجموعه سيستم آماده سازي خرما براي حمل و نقل، توزيع، انبار، خرده فروشي و مصرف نهايي است.
به عبارت ديگر بسته بندی این محصول به عنوان يك عملكرد تكنيكي اقتصادي است كه هدف آن به حداقل رساندن هزينه هاي توزيع در عين حال حداكثر كردن مقدار فروش و همچنين توزيع ايمن تا مصرف كننده نهائي است.
ابعاد کارتن خرما
حجم و اندازه بسته بندی به عوامل مختلفی بستگی دارد و نسخه مشخص و استانداردی برای آن تعریف نشده است. هر کسب و کار با توجه به اهداف و استراتژی‌های خود، بسته بندی و کارتن خرما صادراتی متناسب خود را انتخاب میکند. شما می‌توانید برای راحتی، قسمت بسته بندی را به متبحرین این حوزه بسپارید.
دراین قسمت تمرکز زیادی برای انتخاب به خرج دهیدح تا علاوه بر زیبای حمل و نقل آسانی داشته باشد و از ورود رطوبت هوا و آفتاب نیز در امان باشد.
توجه به مناسبت ها
بهترین زمان عرضه خرما ، ماه مبارک رمضان است. کسب و کار شما قادر است با ایجاد کمپین از این مناسبت بهره‌ای کافی ببرد. طوری زمان بندی کنید که از بازار ویژه ماه مبارک رمضان غافل نشوید. با بسته بندی و طراحی کارتن خرما مناسب ، فروش خود را به حداکثر برسانید
بسته بندی خرما مانند طراحی پک و کارتن های ویژه ماه مبارک ، به شکل ماه یا ارائه بسته‌های تک نفره و دونفره به رستوران‌ها جهت برگزاری مهمانی افطاری فروش شما رو دوچندان خواهد کرد.
بسته بندی خرما مضافتی
برای انواع مختلف خرما ، باید بسته بندی مناسب آن را انتخاب کرد. انتخاب درست کارتن خرما و در کل بسته بندی خرما ، اولا از محصول بهتر نگهداری میکند یعنی در مقابل نور ، رطوبت ، فشار و غیره ، محصول در سلامت میماند ، دوما خود کارتن خرما ، عاملی است که باعث فروش بیشتر میشود. البته اگر به طور صحیح طراحی و تولید شده باشد. بسته بندی خرما مضافتی هم از این قاعده خارج نیست. اولین چیزی که توجه مشتری را به خود جلب میکند. کارتن خرما است ، و بعد از آن که توجه او به بسته بندی جلب شد ، حال به کیفیت محصول توجه خواهد کرد. پس طراحی کارتن خرما را بسیار جدی بگیرید.
انواع کارتن خرما
خرما به صور مختلفی بسته بندی و عرضه می گردد. قدیمی ترین شیوه عرضه خرما را می توان عرضه فله ای نامید.
خرما و با استفاده از ایده های مختلف، چندین دهه است که در ایران دنبال شده و با استقبال مناسبی از جانب مردم رو به رو بوده است با این حال خرما فله ای توانسته است تا حد بسیار زیادی این سطح رقابتی را خدشه دار نماید اما بهتر است بدانید که در عصر حاضر، عرضه فله ای محصولات، هرگز نتایج موفقیت آمیزی به دنبال نخواهد داشت.
-
خرما مضافتی
جعبه خرمای مضافتی ممکن است از جنس مقوا و یا از جنس پلاستیک و یا ترکیبی از هر دو باشد. خرمای مضافتی باید کیفیت بسیار بالایی داشته باشد و جعبه آن نیز با جعبه های ساده و بدون طرح و رنگ های مجلل متفاوت است. بنابراین جای تعجب ندارد که قیمت بیشتری داشته و ممکن است برخی از افراد قادر به خرید آن نباشند.
جعبه خرمای مضافتی به گونه طراحی می گردد که قابلیت پذیرایی در مراسمات مختلف را داشته باشد. این امر به خصوص در مراسمات عزاداری، نوحه خوانی و فاتحه اموات بسیار حائز اهمیت است. بعضی از جعبه های خرمای مضافتی با رنگ مشکی طراحی شده اند و مناسب چنین مراسماتی می باشند.
-
کارتن خرما مقوایی
استفاده از کارتن مقوایی برای عرضه خرما متداول ترین شیوه ممکن برای بسته بندی خرمایی است که قرار است در داخل کشور به مصرف برسد. کمترین هزینه ممکن را بر واحد بسته بندی و خریدار تحمیل می کند و تاثیر چندانی بر قیمت نهایی محصول ندارد.
با این حال بسیاری از واحدهای تولیدی در داخل کشور مبادرت به استفاده از انواع جعبه مقوایی خرما با طرح های خاص و شکیل نموده اند و هم اکنون بسیاری از آن ها را در سطح کشور و در فروشگاه های مختلف قابل مشاهده هستند. این نوع بسته بندی در صورتی که با حجم بسیار زیاد صورت نگیرد، کیفیت ظاهری این محصول را حفظ می کند.
-
جعبه پلاستیکی خرما
در مقایسه با کارتن مقوایی خرما سابقه چندانی ندارد با این حال با استقبال مناسبی از جانب خریداران مواجه شده است. این گونه جعبه ها در بسیاری از موارد یک بار مصرف نبوده و پس از اتمام خرمای بسته بندی شده به مصارف دیگری می رسد. همچنین امکان جمع آوری آن ها از سطح شهر به راحتی امکان پذیر بوده و به سرعت به چرخه تولید باز می گردند.
کارگاه بسته بندی خرما
برای ارائه محصولات کشاورزی از جمله خرما به بازارهای هدف یکسری موارد می بایست در نظر گرفته شود. از جمله نوع بسته بندی و در نظر گرفتن موارد بهداشتی برای عرضه محصول که انجام آنها اهمیت ویژه ای دارد. از این رو در بسیاری از مناطق خرماخیز ایران، کارگاه های بسته بندی خرما دایر شده است.
راه اندازی فضای مناسب برای آماده سازی خرما نیازمند یکسری موارد است که در ادامه به آن اشاره می کنیم:
- ماشین آلات و دستگاه های مکانیزه
- فضای کارگاهی مناسب
- تهویه و سردخانه مناسب برای نگهداری خرما
هزینه های راه اندازی چنین مکانی با توجه به موارد اشاره شده، برآورد می گردد و با توجه به ظرفیت تولیدی مدنظر و سرمایه اولیه میتوان محیطی مناسب را با دستگاه های پیشرفته برپا کرد.
آموزش بسته بندی خرما در مناطق خرماخیز
در بسیاری از مناطق جنوبی هنوز بصورت سنتی خرما برداشت و بسته بندی می شود. هرچند کشاورزان و کارگران زحمتکش سعی در ارائه بهترین خرما به بازار دارند، منتهی در برخی موارد برای عرضه محصول به بازارهای صادراتی یکسری موارد بهداشتی و کیفیتی می بایست رعایت شود.
بنابراین داشتن یک مکان پیشرفته و مکانیزه برای شستشو، پرس و بسته بندی خرما از الزامات است. همچنین آموزش بسته بندی درست با درنظر گرفتن نکات بهداشتی، به تولیدکنندگان این مناطق می تواند کمک بسزایی به بازار خرما کند.
در همین راستا انجمن های ملی خرما و مراکز وابسته سعی در ایجاد فضاهای آموزشی و کارگاهی برای تولیدکنندگان سنتی نموده اند تا خرمای ایران به بهترین نحو و بسته بندی در سراسر جهان معرفی شود.
اصول بسته بندی خرما در منزل
در بسیاری از این مناطق خرما در منازل نیز در ابعاد و حجم های کمتر بسته بندی می شود. برای مثال خرمای کبکاب و شاهانی که از جمله ارقام تر و شیره دار هستند، معمولا در بسته های 2 و 3 کیلویی بصورت فشرده به بازار عرضه می شوند. بسته بندی این خرماها گاهی در منازل و یا کارگاه ها بصورت سنتی انجام می شود. که ممکن است در انجام آن موارد بهداشتی در نظر گرفته نشود.
از اصول بسته بندی خرما می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمیز و پاک کردن خرما
- عدم آسیب رسیدن به پوست خرما
- استفاده از شیره طبیعی محصول
- رعایت نکات بهداشتی
- بسته بندی تمیز و بهداشتی
- فشرده کردن خرما با استفاده از دستگاه مناسب
کارکرد دستگاه پرس خرما در کارتن
همانطور که اشاره شد، پرس کردن برخی از خرماها نیاز به دستگاه مناسب دارد تا خرما بدون آسیب و بهداشتی آماده و بسته بندی شود. دستگاه پرس خرما یکی از ماشین آلاتی است که برای این امر طراحی و ساخته می شود. این دستگاه با توجه به ابعاد بسته بندی موردنظر، دارای قالب های مجزا خواهد بود.
برای مثال اگر قصد بسته بندی خرما در کارتن های 2 کیلویی را دارید، قالب پرس با توجه به ابعاد کارتن دو کیلویی طراحی می شود تا خرما با حجم مناسب و بدرستی در بسته بندی قرار گیرد.
یکی از مزیت های دستگاه پرس خرما، این است که چنانچه تصمیم به بسته بندی خرما در کارتن های کوچکتر یا بزرگتر داشته باشید، فقط کافیست قالب پرس دستگاه را تعویض کنید.
انواع دستگاه های پرس خرما به شرح زیر است:
- دستگاه پرس خرما یک جک
- پرس دو جک
- دستگاه پنوماتیکی پرس
- پرس اتوماتیک و مکانیکی
دستگاه های پنوماتیکی بدون نیروی برق و با فشار پدال توسط پا عمل می کنند که قیمتی مناسب تر نسبت به دستگاه های تمام اتومات دارند. کارکرد این دستگاه ها یکسان است و ظرفیت تولید را می توان بر اساس یک جک یا دو جک بودن دستگاه ارتقا داد. در فیلم زیر کارکرد نوع یک جک را مشاهده می کنید:
دستگاه بسته بندی خرما دانه ای چه کاربردی دارد؟
یکی دیگر از دستگاه های پرکاربرد بسته بندی خرما، ماشین آلات بسته بندی محصول بصورت تک عددی است. دستگاه های پیلوپک توانایی بسته بندی خرما را در بسته بندی دانه ای و مجزا دارند. طراحی و ساخت این دستگاه نیز با توجه به ابعاد محصول، نوع دوخت بسته بندی و ظرفیت تولیدی و همچنین نوع عملکرد (مکانیکی یا اتومات) انجام می شود. دستگاه بسته بندی دانه ای یا پیلوپک برای بسته بندی محصولات زیر کاربرد دارد:
- خرما
- شکلات
- گز
- بیسکویت
- کلوچه
- عسل تک نفره
- سس
برای هر یک از این محصولات با توجه به نوع بسته بندی تنظیمات دستگاه و طراحی آن متفاوت است.