نگوییم «نهار» و «واگیردار»! – ایواره

به گزارش ایواره، در این مطلب با عنوان «درباره چند کلمه» که در خبرنامه کانون سردبیران (سال اول، شماره 4) منتشر شده است، می خوانیم:

“ناهار و ناهار

ما در فارسی هر دو کلمه را داریم، اما این به معنای فارسی بودن هر دو نیست. «ناهار» ریشه فارسی دارد و به معنای غذا است. «ناهار» از عربی وارد زبان فارسی شده و به معنای «روز» در مقابل «شب» به معنای «شب» است. «ناهار» در هیچ یک از فرهنگ های ایرانی به معنای وعده غذا ثبت نشده است، بنابراین ناهار را باید به معنای وعده غذا و ناهار را در معنای روز به کار برد. برخی می گویند بر اساس اصل اقتصاد زبان یا اهتمام، طبیعی است که فارسی واژه های تحت اللفظی را از دست بدهد و به واژه های کوتاه تر تبدیل شود، یعنی ناهار را به ناهار تبدیل کند. اما این اصل در این کلمه صدق نمی کند; در زبان محاوره ناهار به معنای غذا به کار می رود و تنها در متن است که به جای ناهار از «ناهار» استفاده می شود که نشان از فقر زبانی نویسنده دارد.

مسری و مسری

«واگیر» از دو جزء تشکیل شده است: پیشوند «وا» و ابن مزاره که به معنای «گرفتن» است. پیشوند وا معانی زیادی دارد. یکی از معانی آن «باز» به معنای «دوباره» و «وا» در متعدی به معنای «باز گرفتن»، «بازگیرنده» یا «گیرنده» است. «گیر» در این کلمه ابن مزارعی است که معنای عملی دارد. در پزشکی به بیماری هایی که از فردی به فرد دیگر منتقل می شود «مسری» می گویند.

حال اگر موضوع داشتن به معنای «دار» را به «مسری» اضافه کنیم و کلمه را مسری کنیم، تبدیل به «بازگیرنده» می شود. در این صورت، علاوه بر اینکه معنایی به آن اضافه نکرده ایم، معنای اصلی آن را نیز تحریف و مبهم کرده ایم. بنابراین، کلمه مسری نادرست است; چون از نظر معنایی به کلمه یا کلمه دیگری نیاز نداریم و اگر کلمه یا کلماتی را که همان معنای مسری را می رساند به کلمه مسری اضافه کنیم، معنای آن را مخدوش کرده ایم.»

انتهای پیام/