اسپیس ایکس به ماه نمی خورد/ باز پای چین در میان است

بیل گری، ستاره شناس، که نقش کلیدی در کشف این برخورد داشت، روز شنبه 12 فوریه گفت که در شناسایی موشک اشتباه کرده است.

او می‌گوید این موشک می‌تواند بخشی از موشک Long March3C 3C چین باشد که در جریان ماموریت Changhai 5-T1 در اکتبر 2014 به ماه پرتاب شد. این موشک فضاپیمای چانگهای 5 را فرود آورد که نمونه هایی از ماه را در سال 2020 به زمین بازگرداند.

گری نرم افزار پرکاربرد Project Pluto را برای ردیابی اجرام نزدیک به زمین، سیارک ها و دنباله دارها مدیریت می کند. او روز شنبه پس از دریافت یادداشتی از جان جورجینی، مهندس آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، اصلاحی را در وب سایت خود منتشر کرد.

جورجینی صبح شنبه نامه ای به گری نوشت و توضیح داد که فضاپیمای DSCOVR به ماه نزدیک نیست، بنابراین اگر بخشی از آن به ماه برخورد کند عجیب است. با این حال، این قسمت از موشک، صرف نظر از منشأ آن، همچنان در مسیر برخورد با ماه قرار دارد و انتظار می‌رود در روز چهارم مارس (14 اسفند) ساعت 7:25 صبح به وقت شرقی (15:55 تهران) تا نیمه پنهان ماه را پنهان کنید. این رویداد از روی زمین قابل مشاهده نخواهد بود.

گری در وب سایت خود توضیح می دهد که چرا در شناسایی موشک اشتباه کرده است.

او می نویسد: «بعد از دیدن ایمیل جان، شروع به جستجو در آرشیو ایمیل خود کردم تا بفهمم چرا اولین بار هفت سال پیش آن را به عنوان بخشی از موشک DSCOVR شناسایی کردم. من این کار را با اطمینان کامل انجام دادم تا ثابت کنم این شی بخشی از موشک DSCOVR است.

او از داده های پروژه بررسی آسمان کاتالینا استفاده کرد، که به طور معمول اجرام نزدیک به زمین را برای ارزیابی تهدید آنها بررسی می کند. این پروژه یک ماه پس از پرتاب DSCOVR جسمی به نام “WE0913A” پیدا کرد که در ابتدا تصور می شد که یک جرم کیهانی طبیعی است.

اندکی پس از آن، یک ستاره شناس برزیلی در یک کنفرانس خبری گفت که این جرم به دور زمین می چرخد، نه خورشید، که نشان می دهد ممکن است یک شی ساخته دست بشر باشد. گری و سایر محققان پس از صحبت با ستاره شناس دریافتند که WE0913A دو روز پس از پرتاب DSCOVR از ماه عبور کرده است.

گری ادامه داد: من و گری شناسایی این شی را به عنوان مرحله دوم موشک فالکون 9 تایید کرده ایم. این جسم درخششی را داشت که انتظارش را داشتیم و در زمان مناسب ظاهر شد و در مدار قابل قبولی حرکت کرد. اما او خاطرنشان کرد که شواهد به جای قطعی، تصادفی بودند.

سپس به چیزهای عجیبی در مورد مدار “WE0913A” برخوردم. با توجه به اینکه هیچ مانوری صورت نگرفت، موشک باید قبل از عبور ماه در مدار عجیبی به دور زمین بوده باشد. گری در ابتدا فکر می کرد که این تغییرات ممکن است به دلیل نشت سوخت باقی مانده در موشک باشد که در بین موشک های قدیمی بسیار رایج است. با این حال، چنین تغییری در مسیر DISCOVR به مقدار غیرعادی سوخت نیاز داشت، اگرچه هنوز امکان پذیر بود.

گری می گوید: «در آن زمان، من جهت DISCOVR را نمی دانستم و عبور از کنار ماه محتمل به نظر می رسید. اما پس از دریافت ایمیل، او به دنبال شواهدی بود مبنی بر اینکه شی دیگری کمی قبل از مارس 2015 به مداری پرتاب شده است که تعداد کمی از فضاپیماها می توانند به آن برسند. این جستجو او را به Chang’e 5 T1 هدایت کرد. اگرچه شواهد قطعی نیست.

اما آیا این اولین بار است که بقایای یک موشک به ماه برخورد می کند؟

مطمئنا برخورد موشک با ماه بیشتر از سوزاندن آن در جو زمین و انتشار ذرات اکسید فلزی با محیط زیست سازگار است. ماه جو ندارد، بنابراین نمی تواند از خود در برابر برخورد زباله های فضایی محافظت کند و برخورد این اجرام باعث ایجاد یک دهانه بر روی آن می شود.

ماه گذشته، مدارگرد شناسایی تصویری از یک دهانه 19 متری در مریخ گرفت که در مارس 2013 هنگامی که یک سیارک 500 کیلوگرمی 10 برابر سریعتر از موشک برخورد کرد، ایجاد شد. صدها برخورد کوچکتر در دهه گذشته رخ داده است.

برخورد آتی در نیمه پنهان ماه رخ می دهد، بنابراین ما نمی توانیم آن را مشاهده کنیم، اما فضاپیماهایی که به دور ماه می چرخند می توانند از دهانه ایجاد شده پس از برخورد تصویربرداری کنند. این قبلا اتفاق افتاده است، بنابراین ما می دانیم که چه چیزی را انتظار داریم.

به عنوان مثال، مرحله بالایی موشک های مورد استفاده در مأموریت فرود آپولو که به طور قابل توجهی بزرگتر بودند، نیز به ماه برخورد کردند تا لرزش خود را توسط لرزه نگارهای نصب شده روی ماه ثبت کنند و لایه های داخلی ماه را بررسی کنند. لرزه‌سنج‌های آپولو مدت‌هاست که خاموش شده‌اند و مشخص نیست که آیا لرزه‌سنج‌های چینی Changi 4 قادر به ارائه اطلاعات مفید خواهند بود یا خیر.

در سال 2009، در طول ماموریت LCROSS ناسا، فضاپیما با برنامه ریزی قبلی به سطح ماه برخورد کرد و ذرات حاصل از تاثیر ارزیابی های میکروسکوپی انجام شد.

آلودگی بیولوژیکی

با توجه به موارد فوق، ایجاد یک افتتاحیه جدید جای نگرانی نیست. در حال حاضر حدود نیم میلیارد دهانه به قطر 10 متر یا بیشتر در ماه وجود دارد. یکی از مواردی که باید نگران آن بود، آلودگی ماه به میکروب‌ها یا مولکول‌های زنده است که ممکن است در آینده به عنوان شواهدی از حیات باستانی در ماه دیده شوند.

اکثر کشورها متعهد به رعایت دستورالعمل های حفاظت از سیاره و به حداقل رساندن خطر انتقال آلودگی بیولوژیکی از زمین به سیارات دیگر هستند.

این مهم هم از نظر اخلاقی و هم علمی است. قسمت اخلاقی این است که درست نیست اکوسیستمی را که ممکن است در سیارات دیگر وجود داشته باشد با فرستادن موجودات زمینی به آن سیاره به خطر بیندازیم و از نظر علمی می خواهیم شرایط طبیعی سیارات دیگر را مطالعه کنیم و آنها را آلوده نکنیم ناخواسته به خطر بیاندازیم یا نابود کنیم.

بزرگترین نقض دستورالعمل های کمیته تحقیقات فضایی در سال 2019 زمانی رخ داد که یک ساکن سطح زمین اسرائیل حامل نمونه هایی از دایناسورها و هزاران خرس آبی با ماه برخورد کرد. این موجودات نیم میلی متری می توانند در خلاء زنده بمانند اما فعال نخواهند بود. این موجودات و میکروب ها که احتمالاً در روده آنها زندگی می کنند، اکنون در محل برخورد پراکنده شده اند.

به احتمال زیاد هیچ یک از آنها به منطقه ای نمی رسند که آب کافی برای احیا و فعال شدن وجود داشته باشد، اما نباید آن را به خطر بیندازیم.