شاید برای شما هم پیش آمده باشد که به‌صورت ناگهانی، سایت و یا وبلاگتان فیلتر‌شده باشد؛ ممکن است در این شرایط سردرگم و دستپاچه شوید، اما جای نگرانی نیست، شما می‌توانید با استفاده از راهکارهایی که در ادامه این مقاله به آن‌ها پرداخته‌ایم، وب‌سایت خود را بازگردانده و یا به جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود بپردازید. راستی شاید شما از طرح صیانت از حقوق کاربران آگاه باشید، در این باره می‌توانید مقاله را مطالعه کنید.
فیلترینگ چیست؟ دلایل فیلترینگ در ایران چیست؟
فیلترینگ یا سانسور اعمال محدودیت در دسترسی به یک شبکه اینترنتی است. این محدودیت ها برای نظارت سازمان یافته و سرکوب های هدف دار همچون سانسور گفتار، ارتباطات عمومی و یا سایر اطلاعات بکار می رود. محتواهایی مانند پورنوگرافی، فحاشی، اطلاعات تهدید کننده امنیت ملی و بعضاً دیدگاه های سیاسی و مذهبی به طور عمومی فیلتر می شوند تا از گروه های آسیب پذیر مانند کودکان محافظت کنند، از تهمت و افترا جلوگیری شود و امکان جهت دادن به قشرهای مختلف در جامعه وجود نداشته باشد.
در ایران فیلترینگ بر اساس قوانین مجلس شورای انقلاب اسلامی اعمال می گردد. این سانسور و محدودیت ها از سال 1380 با ابلاغیه رهبر انقلاب شروع شد. در این اقدام دو اصل باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند، در ابتدا اصل آزادی بیان است و سپس حفظ ارزش های اسلامی نظام. هیچ کاربری اجازه ندارد به بهانه آزادی بیان اطلاعات غیر اخلاقی یا ضد ارزش های نظام را انتشار دهد.
پیش تر تعدادی از پلتفرم های خارجی ایران را تحریم کرده بودند و به همین دلیل موج خرید فیلتر شکن در ایران شروع شد! در دی ماه سال 1401 آمریکا طی بیانیه ای اعلام کرد تمام تحریم های اینترنتی را به نفع مردم ایران لغو کرده است. با مجوزهای جدید، کاربران ایرانی به همه بازی ها، نقشه ها، آنتی ویروس ها، کجت ها، پلتفرم های آموزشی، خدمات ابری و … دسترسی آزاد خواهند داشت. مهم ترین تغییرات در این مجوز، حذف شرط استفاده شخصی از ابزار است؛ از این به بعد شرکت ها نیز در دسترسی آزاد هستند. حال در برخی موارد ممکن است سایت شما علیرغم داشتن محتوایی مناسب با فیلترینگ رو‌به‌رو شود. جلوگیری از فیلتر شدن سایت شامل راهکارهایی می‌شود که با رعایت کردن آن‌ها می‌توانید احتمال فیلتر شدن سایت خود را به حداقل برسانید.
خوب است قبل‌از پرداختن به راهکارهای جلوگیری از فیلتر شدن سایت، نگاهی به تاریخچه فیلترینگ بیندازیم. در اوایل قرن بیست و یکم فیلترینگ اینترنت اجرایی‌شد. فیلترینگ اینترنت به دلایل گوناگونی در مناطق مختلف جهان رخ می‌دهد؛ دلایلی مانند حفظ امنیت ملی، حفظ ثبات سیاسی و حفظ ارزش‌های اجتماعی که از توجیهات اصلی دولت‌ها برای اعمال فیلترینگ محسوب می‌شوند. جالب است بدانید ایران تنها کشوری نیست که شهروندان آن از دسترسی به اینترنت آزاد محروم هستند، بلکه فیلترینگ اینترنت در بسیاری از کشورهای دیگر جهان نیز اعمال می‌شود.
فیلترینگ چیست و چطور از فیلتر شدن سایت در ایران جلوگیری کنیم
اینترنت در طی چند‌ین سال اخیر رشد بسیار چشمگیری داشته و هر ثانیه در حال گسترش است. این شبکه بزرگ تنها به سایت‌ها خلاصه نمی‌شود، بلکه تمامی حوزه‌ها را مانند شبکه‌های اجتماعی نیز دربر می‌گیرد.
امروزه با ورود شبکه‌های اجتماعی نگرانی‌هایی در مورد محتوای منتشر شده در آن‌ها ایجاد‌شده است. این شبکه‌ها برپایه اینترنت توسعه داده شده و پراز محتواهای مختلف هستند. همچنان در این بین می‌توان محتواهایی نامناسب نیز یافت که باعث آسیب‌پذیری سنین مختلف می‌شود. به همین علت کشورها در شرایط بسیاری اقدام به مسدود کردن و یا فیلتر سایت‌های مختلف می‌کنند.
تفاوت فیلترینگ و مسدود سازی
اکثر کاربران معنای فیلترینگ را با مسدودیت وب‌سایت یکی می‌دانند. اما لازم به ذکر است که این دو، مفهومی کاملا متفاوت دارند. زمانی که سایتی فیلتر شود، کاربران می‌توانند با تغییر آی‌پی کشور، استفاده از VPN یا در مواردی با تغییر شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنت، این فیلترینگ را دور بزنند. اما در مسدودیت، زمانی که سایتی مسدود یا بلاک می‌شود، هیچ فردی اجازه ورود به وب سایت را نخواهد داشت حتی اگر آی‌پی خود را تغییر دهید. روش مسدود کردن سایت‌ها بیش‌تر توسط دولت‌ها انجام می‌شود و دستوری صریح برای بستن یک خدمات یا سایت صادر می‌شود.
انواع فیلترینگ در دنیا
فیلترینگ شامل نوع‌های مختلفی دارد مثلا، دامنه فیلتر شود یا پروکسی سرور سایت؟ از طریق درگاه فیلتر شوید یا اصلا بخاطر تحریم‌ها باشد، جلوتر مفصل دراین باره توضیح می‌دهم.
فیلترینگ از طریق دامنه سایت
در برخی موارد دامنه سایت‌ها به صورت کلی مسدود شده و هیچ کاربری، حتی صاحب سایت هم قادر به دسترسی دامنه سایت نخواهد داشت، و تفاوتی ندارد که با چه آی‌پی وارد سایت می‌شوید. این روش هزینه بالایی داشته و کم‌تر کشور یا شرکتی از آن بهره می‌گیرد. برای مثال شما در نقش پدر و مادر و با کمک شرکت سازنده مودم اینترنت خود، قادر خواهید بود تا دامنه سایت‌هایی را مسدود کنید. بنابراین کودکان نمی‌توانند به تمامی محتواهای اینترنت دسترسی داشته باشند. آموزش را حتما ببینید.
فیلتر کردن سایت از طریق پروکسی سرور
این روش در بیش‌تر مواقع توسط حکومت‌ها انجام می‌شود. به این ترتیب شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت، دسترسی شما به این سایت را محدود می‌کنند. این روش برای فیلترینگ گسترده به کار می‌آید و به طور معمول برای فیلترینگ‌های گزینشی به‌صرفه نیست. با فیلتر کردن از طریق پراکسی سرور، شما می‌توانید آی‌پی‌های یک منطقه یا حتی کشور را مسدود کنید و مانع از دسترسی کاربران به سایت مورد نظر شوید.
فیلتر کردن از طریق ربات‌ها
این ربات‌های فیلترینگ، با جستجو در وب سایت‌ها، به‌دنبال پیدا کردن کلمات، تصاویر یا ویدیوهای نامناسب هستند. بعداز یافتن تصویر یا متن مورد نظر، باتوجه به قوانین مشخصی که در هر کشور موحود است، سایت شما را فیلتر می‌کند. البته این به‌شرطی است که آن محتوا در کل سایت پخش شده باشد.
فیلتر کردن از طریق درگاه‌ها
بستن درگاه هزینه بسیار زیادی برای شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت و حکومت‌ها دارد. در این روش درگاه هدایت‌کننده کاربران به سایت به طور کامل بسته خواهد شد.
فیلترینگ برای تحریم سایت‌ها
برخی از کشورها برای این‌که سایت‌ها و خدمات آنلاین کشورهای دیگر را تحریم کنند، اقدام به مسدود کردن آن‌ها می‌کنند. متاسفانه در ایران برخی از محبوب‌ترین سایت‌های خارجی به وسیله شرکت‌های سازنده آن‌ها فیلتر شده‌اند و تنها با تغییر نشانی آی‌پی خود می‌توانید به این وب‌سایت‌ها دسترسی داشته باشید.
فیلترینگ از طریق نرم‌افزار
نرم‌افزارهای سانسور بر روی کامپیوتر و تلفن‌های همراه شما نصب می‌شوند. به همین علت، این روش برای دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ کارایی ندارد. البته اگر شما صاحب یک کسب و کار کوچک هستید، می‌توانید از نرم‌افزارها برای مسدود کردن سایت‌هایی خاص برای کارمندان خود بهره ببرید. البته این کار را پیشنهاد نمی‌کنیم.
جالب است بدانید که در اکثر مواقع نرم‌افزارهای فیلترینگ توسط دانشگاه‌ها و مدارس استفاده می‌شوند تا کاربران به همه محتوای اینترنتی دسترسی نداشته باشند.
راهکارهای جلوگیری از فیلتر شدن سایت
حال که با بلاک شدن، فیلترینگ و انواع آن آشنا شدید؛ خوب است به سراغ راهکارهایی برای جلوگیری از فیلتر شدن سایت بپردازیم. اگر شما دامنه‌ای خریداری کرده‌اید که به تازگی فیلتر شده است و یا برای رفع فیلتر خود، دامنه‌ای جدید خریداری کرده‌اید، لازم است روال اداری جلوگیری از فیلتر شدن سایت خود را انجام دهید. البته باید این را در نظر داشته باشید، در‌صورتی که دامنه شما به تازگی فیلتر شده، باید در مرحله اول موردی که باعث فیلترینگ سایت شما شده‌است را برطرف کنید. برای رفع فیلتر دامنه خود و یا جلوگیری از فیلتر شدن سایت، شما باید برای مجوز ساماندهی اقدام کنید.